Met de heruitvinding van een wiel dat in staat is het ruige terrein van Mars te weerstaan, zette NASA materialen met een vormgeheugeneffect (Shape Memory Effect) opnieuw in de schijnwerpers [1, 2]. Er zijn ook kansen voor deze Shape Memory Materials in de (beton)bouwsector, maar ze zijn er nog nauwelijks bekend. Wat zijn dit eigenlijk voor materialen? Hoe werken ze? Welke mogelijke vormen en toepassingen zijn er al beschikbaar? En hoe dragen de huidige ontwikkelingen bij aan duurzaam behoud van bestaande betonconstructies?
Dit is het derde deel in een drieluik dat ingaat op het versterken van bestaande betonconstructies. Het eerste algemene artikel (‘Mogelijkheden en aandachtspunten voor het versterken van constructies’ – Cement 2022/4) gaat over mogelijkheden en aandachtspunten voor het versterken van constructies. Het tweede artikel (Uitwendige koolstoflijmwapening in actie – Cement 2022/5) gaat in op voorgespannen koolstoflijmwapening bij het versterken van een vloer in het Luxury Car Centrum voor Porsche. Dit derde artikel gaat over voorspannen met ‘geheugenstaal’ (SMA).
Shape Memory Materials, ook bekend als geheugenmaterialen, hebben een bijzondere eigenschap. Ze kunnen nadat ze blijvend zijn vervormd, deels terugkeren naar de oorspronkelijke vorm door ze bloot te stellen aan een specifieke conditie, bijvoorbeeld warmte of elektrische stroom [3]. Bij veruit de meeste van deze materialen ontstaat dit zogenoemde geheugeneffect als gevolg van een herschikking van de molecuulstructuur.
Reacties