58?CEMENT?4 2025interview Na een lange en veelzijdige carrière bij Movares, en diens voorlopers NS en Holland Railconsult, nam Herman van der Horst in april 2024 afscheid van zijn werkzame leven. In zijn loopbaan haalde hij, meer dan uit de techniek, vooral veel voldoening uit persoonlijke ontwikkeling en samenwerking. Een bruggenbouwer, in letterlijke en figuurlijke zin. CEMENT 4 2025 ?59tekst?Jacques Linssen, Redactie Cement / Aeneas Media foto's Movares 60?CEMENT?4 2025interview Het aantal werkgevers mag dan beperkt zijn geweest, voor de rollen die Van der Horst in zijn loopbaan heeft vervuld, geldt dat allerminst. Hij is zich voortdurend blijven ontwik- kelen, iets waarin hij veel energie heeft gestoken. Niet alleen voor zichzelf. Hij hecht er ook aan om anderen zich te laten ontplooien. "Je moet je als persoon altijd proberen te ontwikkelen en bij te blijven. Dat geldt op meerdere vlakken, technisch, maar zeker ook persoon- lijk. Daarbij moet je fouten onder ogen zien en ervan proberen te leren." De redactie van Cement vroeg hem naar zijn drijfveren, waarvan de kiem werd gelegd op de HTS in Rotterdam. Je noemt jezelf een staalconstructeur. Hoe ben je dat geworden? "Een bewuste keuze is dat niet geweest. Op de HTS wilde ik afstuderen in betonconstructies. Maar ik was niet de enige ? er moest worden geloot. Ik had geen geluk, en kwam terecht bij staalconstructies. Bij mijn werk gebeurde iets soortgelijks. Ik werkte bij een klein ingenieursbureau in Rotterdam ? ik had dringend geld nodig, het was medio jaren 80 een slechte tijd, en greep daarom de eerste kans met beide handen aan. Maar ik raakte snel uitgekeken op het eentonige tekenwerk. Daarom solliciteerde ik bij de NS, op een vacature voor betonconstructeur. Helaas hadden ze daar iemand anders voor op het oog. Omdat ze mij kennelijk toch wel zagen zitten, vroegen ze me of ik geen interesse had in de afdeling staalconstructies. Vanaf dat moment was ik actief als staalconstructeur. Het was dan misschien geen heel bewuste keuze, maar wel een die goed uitpakte." Wat nam je mee uit die eerste jaren? "De overtuiging dat constructies altijd veilig moeten zijn en dat je daar als constructeur verantwoordelijk voor bent. Op de HTS had ik een docent die bij een fout ant- woord, ook al was de aanpak goed, geen punten gaf. Zijn argument: een rekenfout kan in de praktijk grote gevol- gen hebben. Dat ben ik nooit vergeten. Altijd als ik iets moet uitrekenen, reken ik in mijn hoofd mee om de uit- komst te kunnen verifiëren. En als de uitkomst afwijkt van wat ik zelf heb berekend, ga ik het extra controleren. Mijn praktijk begon met het rekenen aan beweegbare bruggen. Een van de bijzonderste projecten uit mijn begintijd was de Spoorhefbrug Dordrecht. Ik was betrokken bij het volledige traject, van begin tot eind: ontwerpen, tekenen, bestek schrijven, begroting opstel- len, uitvoeringsbegeleiding. Uiteraard wel met de nodige interne begeleiding en controle. Juist daardoor leerde ik snel. Ik heb bij Movares heel veel ruimte gekregen om me te ontwikkelen. Dat is een belangrijke reden dat ik er ben blijven werken. De tijden zijn inmiddels veranderd. Door de andere contractvormen zoals design&construct, maar ook door het opknippen van contracten is het bij ingenieurs- bureaus steeds lastiger geworden om iemand het hele traject van een project te laten doorlopen. Specialisaties domineren. Hierdoor mis je de ontwikkeling van kennis." Na een jaar of 10 gaat Van der Horst binnen het toenma- lige Holland Railconsult de groep bruggen leiden. In de tijd van de HSL en de Betuweroute groeide zijn groep van twintig naar vijftig man, met uiteenlopende taakge- bieden: beton, staal, werktuigbouw, elektrotechniek. Hoe gaf je leiding aan zo'n divers team? "Ik heb veel geleerd van de manier waarop ik ben opge- leid. Die probeerde ik ook zelf toe te passen: jonge werk- nemers mee laten lopen en zelfstandig klussen laten uitvoeren. Een goed vangnet is daarbij belangrijk. Oplei- ding en kennisontwikkeling vond ik cruciaal, of het nou gaat om constructies, materialen, uitvoering, contract- vorming. Ik ben geen voorstander van jobhoppen, om de twee jaar wisselen van functie. Dat is te kort om echte diep- gang te krijgen en voldoende kennis en ervaring op te doen. Ik vind vier tot zes jaar het minimum. Dit was overigens geen algemeen beleid binnen Movares hoor. En uitzonderingen zijn prima. Bijvoorbeeld als je het echt niet naar je zin hebt." Welk verschil zie je daarin met de jongere huidige generatie? "Jonge mensen wisselen sneller. Door de arbeids- schaarste lijkt het aantrekkelijk om vaak te switchen, al was het alleen maar voor een hoger salaris. Maar het gaat niet alleen over geld en status. Het gaat veel meer om de ontwikkeling die je wilt doormaken en wat bij je past. Je moet geen acteur worden in je eigen film. Mijn advies is om goed na te denken over hoe een stap bij- draagt aan je carrière op langere termijn. Kijk naar H ING. HERMAN VAN DER HORST Leeftijd 63 jaar WERK 1985 ? 198 Ingenieursbureau Hoorn Rotterdam 1985 ? 2024 Movares (en voorgangers), diverse rollen en functies NEVENFUNCTIES 2017 ? 2024 Examinator Hogeschool Rotterdam, Civiele Techniek 2018 ? 2024 Platform Bruggen 2019 ? heden Bestuurslid Bouwen met Staal 2019 ? heden Bestuurslid en Penningmeester Betonvereniging OPLEIDING 1981 ? 1985 Weg- en Waterbouwkunde, Hogeschool Rotterdam 1987 ? 1989 PBNA Werktuigbouwkunde (deeltijd) 1995 ? 2000 Diverse business- en management­ opleidingen (post- HBO Bedrijfskunde), onder andere bij Hogeschool Den Haag en Nyenrode CEMENT 4 2025 ?61 "Ik ben geen voorstander van jobhoppen, om de twee jaar wisselen van functie" 1 3 2 4 62?CEMENT?4 2025interview 1 Hefbrug Dordrecht?2 Randweg Eindhoven 3­ RWS Kargo-bruggen?4 Amaliabrug in Gouda Foto's: Movares CEMENT 4 2025 ?63 de wereld om je heen en stippel je reis uit. Niet exact, maar wel doordacht. Ook ikzelf heb niet heel bewust aan een carrièreplanning gedaan. Maar ik heb wel voortdu- rend gekeken waar ik stond en wat ik wilde. Zelf heb ik ook aanbiedingen gehad van aannemers, die financieel aantrekkelijk waren. En ik ben gevraagd divi- siedirecteur te worden bij Movares. Niet één keer, maar twee keer ? nadat ik een eerste keer had bedankt, ston- den ze na twee jaar weer op de stoep. Vanuit bedrijfs- commitment heb ik toen ja gezegd." Ben je meer techneut of manager? "Ik heb diverse managementrollen vervuld, maar ben daarin altijd bezig geweest met in inhoud. Na 10 jaar in het management, ben ik teruggegaan de projectorgani- satie in, als projectmanager. Toch ben ik geen 100% tech- neut. Ik heb gaandeweg ontdekt dat een andere rol mij beter past. Mijn talent ligt vooral in het verbinden van mensen binnen teams en het contact onderhouden met de opdrachtgever." In hoeverre was dat bepalend voor je latere werk? "Toen ik hoofd was van de afdeling Civiele Techniek ben ik relaties gaan opbouwen met aannemers. Dat kostte echter zoveel tijd, dat ik het niet meer kon combineren met mijn managementfunctie. Ik ben me toen daarom volledig gaan toeleggen op het beheer van grote accounts, specifiek ProRail en grote aannemers. Ik beleefde daar veel meer plezier aan. Op pad gaan, contacten leggen, schakelen binnen het netwerk. Mijn rol hield overigens niet op als een project eenmaal ging lopen. Ik bleef me inzetten voor een goede relatie met de klant, zorgde als het ware voor de smeerolie binnen een project. Die ont- wikkeling werd extra getriggerd door een post-HBO- opleiding Bedrijfskunde. Daar leerde ik dingen waarmee ik op de HTS nooit in aanraking was gekomen." Op welke projecten kijk je met trots terug? "Niet één specifiek project springt eruit. Ik haalde vooral veel voldoening uit de samenwerking binnen de project- teams. Dat geldt voor de Spoorhefbrug Dordrecht, die ik eerder noemde, maar ook om andere bijzondere pro- jecten als de Brug Terheijden, de RWS Kargo-bruggen, Randweg Eindhoven, de Amaliabrug in Gouda. Soms loopt een project stroef. Maar met goede gesprekken en gelijkwaardige communicatie met de opdrachtgever, kom je vaak een heel eind. Je moet oog hebben voor wat er mis gaat, van beide kanten. Zo kun je leren van fouten en zorgen dat ze niet nog een keer gebeuren. Helaas wordt daar niet altijd voldoende tijd voor gemaakt." Wat waren je belangrijkste leermomenten? "Ik heb technisch de meest bijzondere dingen geleerd en gedaan, maar ik denk vooral aan mijn persoonlijke ontwikkeling. Daar heb ik actief aandacht aan besteed. Zo heb ik meegedaan aan Human Dynamics, een trai- ning die gericht is op persoonlijke interactie. Dat was zeer intensief, deelnemers werden emotioneel geraakt. Eerder dankzij, dan ondanks dat aspect wilde ik die uitdaging aangaan. Soms moet je jezelf uitdagen, ook al roept het spanningen op. Dat uitgangspunt is zeer waardevol geweest in mijn ontwikkeling." Wat wens je de sector toe? "Er zou wel eens wat minder aandacht uit mogen gaan naar administratieve zaken, zoals systems engineering. Die vergen nu te veel tijd en aandacht. Terwijl je met papier echt niet alles onder controle houdt. Wat dat betreft zouden we wat van België kunnen leren. Mijn ervaring is dat ze daar veel minder aan papierwerk doen. Verder vind ik dat we elkaar wat minder moeten uitknij- pen, contractueel gezien. Sturen op toegevoegde waarde en vertrouwen, in plaats van op geld. Als wij een prijs maken, doen we dat serieus. Ik heb me regelmatig ver- baasd over de vraag of er niet wat van de prijs af kon. "Administratieve zaken vergen te veel tijd en aandacht" 64?CEMENT?4 2025interview opleidingstrajecten binnen de bedrijven, maar ook de Betonvereniging en Bouwen met Staal spelen hierin een belangrijke rol. En ik probeer daar nog steeds mijn steentje aan bij te dragen (Van der Horst is op dit moment nog steeds bestuurslid bij de Betonvereniging en Bouwen met Staal, red.). Overigens moet de markt er dan ook voor zorgen dat er mensen naar die opleidingen gaan. Zo moeten we samen het kennisniveau op peil houden. Gebeurt dat niet, dan is het wachten op onge- lukken." Moet het reguliere onderwijs zich het hiaat tussen onderwijs en praktijk niet ook aantrekken? "Daar valt zeker het nodige te winnen. Ik ben als exami- nator bij de Hogeschool Rotterdam geschrokken van de inhoud van de opleidingen. Aan bijvoorbeeld voorge- spannen beton wordt geen aandacht meer besteed. En ik heb meegemaakt dat een afstudeerder niet wist hoe hij een ligger op twee steunpunten moest berekenen. Ik pleit er dan ook voor om in het onderwijs meer aan- dacht te besteden aan techniek. Tegenwoordig wordt er veel gedaan aan projectonderwijs. Natuurlijk ontwikkel je daarmee belangrijke vaardigheden als presenteren en samenwerken. Maar dat zijn bij uitstek zaken die je ook binnen een bedrijf kunt leren." Deze ontwikkelingen kunnen niet los worden gezien van de strijd om voldoende aanwas en het tekort aan nieuwe mensen. "Daar moeten we ons inderdaad zorgen over maken, maar het mag niet ten koste gaan van de kwaliteit van het onderwijs. We moeten het vak aantrekkelijk houden, maar ook het belang benadrukken. Dat geldt voor het onderwijs maar ook voor werkgevers. Bijvoorbeeld met aantrekkelijke introductieprogramma's, zoals veel be- drijven die kennen. Allemaal om jongeren te binden en Als ik dan vroeg waar precies de fouten in de aanbieding zaten, bleef het stil. Bij contractafspraken moet je meer samen optrekken. Ook wat betreft de risico's. Die zijn vaak zo groot dat je ze niet volledig bij één partij kunt neerleggen. Je ziet gelukkig dat opdrachtgevers er meer over gaan naden- ken en dat er meer ruimte ontstaat om te overleggen. Tweefasecontracten zijn wat dat betreft een goede oplossing. Een goede ontwikkeling vind ik ook de zoektocht naar seriematigheid in de bouwopgave, om zo raamcontrac- ten mogelijk te maken. Daarmee ontstaat er continuï- teit en ruimte om te investeren en innoveren. Dat geldt voor aannemers, maar ook voor ingenieursbureaus. Een bekend voorbeeld is de recente raamovereen- komst 'Herberekening bruggen en viaducten' vanuit Rijkswaterstaat (Bureau Herberekeningen, red.). Maar ook provincie Zuid-Holland heeft een raamcontract voor ingenieursbureaus op de markt gezet voor 30 beweegbare bruggen. Aanvankelijk was het idee dat alle bruggen binnen dat contract nog eens apart werden aanbesteed. Maar wij hebben een tegenvoorstel gedaan, waarbij we zelf konden overleggen wie welke brug deed. En we hebben gezamenlijke kennissessies georgani- seerd om de specificaties scherper te krijgen. Uiteraard is er een grens in het kader van mededinging. Er moet concurrentie blijven bestaan. Maar iedereen kan zich inschrijven en door de overeenkomsten tussen de projecten kunnen oplossingen en prijzen goed met elkaar worden vergeleken. Dus ik zie er niet veel nade- len in." Je bent behoorlijk actief geweest buiten Movares. Wat was daarbij je drijfveer? "Er is een groot gemeenschappelijk belang in de sector. Daarom moet er meer worden samengewerkt. Dat geldt onder meer voor het borgen van kennis, bijvoorbeeld in opleidingen. Dat is essentieel. Er zit een groot hiaat tus- sen het kennisniveau van de studenten die van MBO, HBO of universiteit komen en waaraan behoefte is in de praktijk. Dat gat kan worden opgevuld door interne CEMENT 4 2025 ?65 te boeien. Daarin hebben we allemaal onze verantwoor- delijkheid, anders nemen de tekorten alleen maar toe. Enige redding is nog wel te verwachten van digitalisering, computational design en AI. Daarmee kan de producti- viteit omhoog. Deze ontwikkelingen kunnen ook de kwa- liteit van het advieswerk ten goede komen. Je kunt in veel minder tijd veel meer alternatieven doorrekenen, waarmee je beter kunt optimaliseren. En je kunt er beter complexere vormen mee uitrekenen. Dat heeft weer een positief effect op materiaalgebruik en daarmee duurzaamheid." Daarmee raak je aan duurzaamheid. Hoe kijk jij aan tegen die ontwikkeling? "Duurzaamheid is iets wat we samen moeten oppakken, in de hele keten. Alle stakeholders moeten mee en regel- geving moet ruimte bieden. Ik zie nu dat het nog te veel bij woorden blijft. We moeten het ook echt doen! Daar is durf voor nodig. Je moet er bovendien eerder in het proces over nadenken, zodat de juiste keuzes kunnen worden gemaakt, ten aanzien van onder meer ontwerp en materiaalgebruik. Daarbij moeten we rekening hou- den met de R-ladder en opties als levensduurverlenging worden overwogen. Niet, zoals vroeger, standaard uit- gaan van nieuwbouw. De constructeur speelt hierbij een belangrijke rol. Die kan materiaal onafhankelijk denken en het ontwerp zodanig vormgeven dat materiaal wordt bespaard. Ik zie op dit terrein positieve ontwikkelingen. Jonge mensen vinden het enorm belangrijk en willen ermee aan de slag. En bij Movares staat duurzaamheid hoog in het vaandel. We stonden bovenaan in de MT500-ranglijst voor duurzaam ondernemen. Maar die is gebaseerd op eigen bedrijfsprocessen. Ook binnen de projecten moet het meer op de kaart komen, in de hele sector. Hier kan de eerder genoemde seriematigheid aan bijdragen. Dat biedt ruimte om te innoveren in nieuwe materialen en duurzamere betonmensgels. Bedrijven zijn best bereid daar energie in te steken, maar er moet wel een kans zijn die investeringen terug te verdienen. Dat maakt raamcontracten zo interessant." Welke andere aandachtspunten zie jij nog meer voor de bouw? "Ik wil veiligheid niet ongenoemd laten. Dat is, soms let- terlijk, van levensbelang voor elk bedrijf. Veiligheid begint in het ontwerp. Al in de ontwerpfase moet je nadenken over hoe een constructie goed en veilig kan worden gebouwd, gebruikt en onderhouden. Je moet dus preventief te werk gaan. Alle risico's aan de voor- kant minimaliseren. En er moet een cultuur zijn van elkaar aan durven spreken. Het heeft dus ook met hou- ding en gedrag te maken en die verander je niet 1-2-3. Ik heb het helaas vaak fout zien gaan. Ik kan me een vei- ligheidstraining herinneren, waarbij we op een A4'tje veiligheidsissues moesten noteren waarbij we zelf betrokken waren. Uiteindelijk had ik aan twee kantjes niet genoeg. Nu heb ik wel het idee dat het nu beter gaat. Het aantal gevallen is in mijn optiek afgenomen en het veiligheidsbesef is verbeterd, maar aandacht blijft nood- zakelijk." "Het gaat niet alleen over geld en status"