C o n s t r u c t i e & u i t v o e r i n g W o n i n g b o u w 58 cement 2007 6 De Palladiumflat is gebouwd in opdracht van de Christelijke Woningstichting Patrimonium, op basis van een ontwerp van de Duitse architect Johannes Kappler in samenwerking met Oving Archi- tekten. Het gebouw is een platte schijf met een lengte van 69 m, een hoogte van 38 m en een diepte van slechts 9 m (foto 1, 2). Het complex bevat een parkeerga- rage die volledig ondergronds en achter het hoofdvolume is gelegen. Het dek van de garage is ingericht als park. Het park functioneert als sociale ontmoetingsplaats voor de buurtbewoners, als toegang van het naastgelegen winkelcentrum en als zichtgroen voor de omliggende bebouwing. In het gedeelte van de kelder onder het gebouw bevinden zich de bergingen. Op de begane grond van het gebouw bevindt zich enige kan- toorruimte en een ontmoetings- centrum voor senioren uit de wijk: het Trefpunt. Daarboven liggen elf verdiepingen met per niveau vier Palladiumflat in Vinkhuizen te Groningen Prefab legpuzzel vormt logische constructie ir. R.Th. van Wageningen, Ingenieursbureau Dijkhuis, Groningen J.H. Zomer, Oving Architekten, Groningen In 2003 is in de stad Groningen een aanzet gegeven tot verdichting van de bestaande stad. Onder de noemer 'De Intense Stad' is door Winy Maas van MVRDV in samenwerking met stadsbouwmeester Niek Verdonk onderzoek gedaan naar de mogelijkheden voor stedelijke ontwikkeling. Daarbij is ener - zijds gekeken naar een verdere invulling van relatief dun bebouwde locaties en anderzijds naar herbestemming van oude, inmiddels onrendabele, locaties. Op basis van deze studie zijn door projectontwikkelaars, ontwikkelende aan - nemers en woningcorporaties concrete plannen opgezet. In december 2006 is in de westelijke wijk Vinkhuizen de Palladiumflat als eerste project van de 35 locaties van De Intense Stad opgeleverd. 1 , 2 | Pa l l a d i u m f l a t ; r a n ke s c h i j f ove r e l f ve r d i e - p i n g e n C o n s t r u c t i e & u i t v o e r i n gW o n i n g b o u w cement 2007 6 59 appartementen. De verdiepingen zijn bijzonder van opzet. De woningen liggen niet aan een middengang of een galerij. Per laag worden twee keer twee appar- tementen aan de korte zijde ont- sloten door middel van een cen- trale kern met een lift en een vluchttrappenhuis. De plattegronden van de woning- en zijn om en om per laag gespie- geld. De lange zijden van de woningen liggen direct aan de lange gevels aan de noord- en zuidzijde, met als gevolg aan beide zijden een riant uitzicht en een maximum aan daglicht. De Palladiumflat is als het ware een appartementengebouw gevuld met doorzonwoningen. Aan de kopse kanten van het gebouw is het uit- zicht zo mogelijk nog rianter: om de verdieping zijn overhoeks raampartijen uitgesneden (foto 3). Daarbij zijn de kolommen in de hoek bewust weggelaten. Om de openingen in de gevels extra groot te maken is voor draai- en schuif- puien van aluminium gekozen. Het buitenblad bestaat uit metsel- werk. De thermische schil valt samen met de buitenste omtrek van het gebouw. Aparte buiten- ruimtes zijn niet voorzien, maar er zijn wel serres aan de voor- en achtergevel en op de hoeken gelegen. Op de even verdiepingen zijn in de noordgevel deurhoge openingen voor ventilatie aange- 3 | Wo n i n g e n a a n ko p s e z i j - d e n g e n i e t e n r i a n t u i t- z i c h t 4 | O ve r s t e k e e r s t e ve r d i e - p i n g wo r d t o p g ev a n g e n d o o r V- ko l o m m e n v a n p r e f a b b e t o n C o n s t r u c t i e & u i t v o e r i n g W o n i n g b o u w 60 cement 2007 6 300 230 180 20 245 230 355 120 22010 detail 2 A prefab wand stekkenbak anker geveldrager bracht. Bij groot en langdurig onderhoud of bij vervanging van de liften, kunnen voor deze ope- ningen noodliften buiten tegen het gebouw aan worden geplaatst. P a r k e e r g a r a g e Teneinde overlast door heiwerk tot een minimum te beperken is het gebouw gefundeerd op mortel- schroefpalen. Ter plekke van de ondergrondse parkeergarage zijn de palen in verband met de opwaartse waterdruk uitgevoerd met trekwapening over de gehele lengte. De fundering, vloer en bui- tenwanden van de garage zijn uit- gevoerd als een in het werk gestorte betonconstructie. Het dek van de garage wordt ondersteund door prefab-betonkolommen en bestaat uit een systeem van platte prefab balkbodems en breedplaat- vloerelementen met een in het werk afgestorte druklaag. De garage wordt bereikt via een hellingbaan onder de kop van het gebouw door. Plaatselijk ontbreekt hier een gedeelte van de begane- grondlaag. In eerste instantie was het de bedoeling de kop van het gebouw vrij uitkragend uit te voeren. Uiteindelijk zijn er twee omgekeerde V-vormige kolom- men, samengesteld uit prefab- betonelementen onder de kop geplaatst (foto 4). Hierdoor is toch de door de architect beoogde transparantie bereikt. Mede met het oog op de verschil- len in belasting is er over de gehele lengte een dilatatie voor- zien tussen de garage en het hoofdgebouw. In het hart van de flat zelf is een doorlopende dilata- tie ontworpen, waardoor de flat in twee min of meer gelijke stukken is verdeeld. W o o n g e b o u w Het gedeelte van de kelder onder het gebouw is eveneens uitge- voerd met een in het werk gestorte kelderbodem en wanden. In goed overleg tussen opdracht- gever, constructeur en aannemer is voor het opgaande werk gekozen voor een prefab concept. De constructie van de boven- bouw bestaat geheel uit elemen- ten van prefab beton: dragende gevels, lift- en trappenhuis, woningscheidende wanden, dubbel uitgevoerde dilatatiewan- den en breedplaatvloeren. De vloeren dragen, met een over- spanning van ruim 8 m, in één keer van voorgevel naar achter- gevel. Zoals vermeld zijn er geen aparte buitenruimtes bij de woningen. Voorzieningen in de vloer in de vorm van koude- brugonderbrekingen of isolatie- pakketten rondom waren dus niet noodzakelijk. De stabiliteit in langsrichting wordt verzorgd door de voor- en achtergevel. In de andere rich- ting wordt de stabiliteit volledig geleverd door de stijve kernen, die vooral worden gevormd door de trappenhuis- en liftwanden. De dubbele dilatatiewanden in het midden van het gebouw voorkomen rotatie van de beide delen. De liftschachten zijn uit- gevoerd met dubbele wanden om geluidshinder van de lift naar de naastgelegen woning te voorko- 5 | C o n s t r u c t i eve p r i n c i p e s ko p g eve l e n l a n g s g eve l 6 | D e v l o e r wo r d t i n d i r e c t o p g e h a n g e n a a n h e t b ove n g e l e g e n g eve l e l e - m e n t