Als onderdeel van de weguitbreiding Schiphol-Amsterdam-Almere (SAA) verbreedt Rijkswaterstaat momenteel de A9 tussen de knooppunten Badhoevedorp en Holendrecht (A9 BAHO). Drie rijstroken per rijrichting worden er vier en er komt een wisselbaan. Daarbij worden meerdere bestaande bruggen en viaducten vervangen. In eerste instantie was de gedachte om een deel van deze kunstwerken te versterken, maar dat bleek niet de beste keuze. De liggers zijn zonder aanpassingen niet geschikt voor toepassing in de nieuwe autosnelweg. Ze zijn echter wel nog in prima conditie, dus is het zonde om ze te vernietigen. Rijkswaterstaat zocht naar een meer circulaire oplossing.
In 2020 kondigde Rijkswaterstaat tijdens de week van de circulaire economie de SBIR (Strategic Business Innovation Research) Circulaire Viaducten aan. Hiermee daagde Rijkswaterstaat ondernemers uit om circulaire oplossingen voor viaducten te ontwikkelen en valideren. Dit in het kader van de ambitie vanaf 2030 volledig klimaatneutraal en circulair te werken. Er volgden 32 inschrijvingen die door de onafhankelijke beoordelingscommissie werden beoordeeld op impact, haalbaarheid en economisch perspectief. Tien consortia werden geselecteerd om door te gaan naar de volgende fase en een haalbaarheidsonderzoek te presenteren. Daaruit selecteerde Rijkswaterstaat drie partijen die in de volgende fase een prototype van hun circulaire viaduct mogen ontwikkelen: Combinatie Liggers 2.0 (Royal HaskoningDHV, Dura Vermeer, Vlasman Sloopwerken en Haitsma Prefab Beton), Closing the Loop (Nebest, Antea Group, GBN Groep en Strukton Civiel) en Consortium ViCi (Boskalis, Martens Prefab Beton, ABT, Integraaljagers). Meer over de eerste twee projecten staat in de artikelen ‘Hergebruik prefab T-liggers' deel (1) en deel (2) en ‘Circulair tenzij’.
Rijkswaterstaat heeft de ambitie in 2030 klimaatneutraal en circulair te werken. Ook het project A9 BAHO wil hier een bijdrage aan leveren. Mede naar aanleiding van de SBIR (Strategic Business Innovation Research) Circulaire Viaducten (zie kader) ontstond het idee om na te gaan of de liggers uit de A9 elders konden worden hergebruikt.
Vanuit andere projecten van Rijkswaterstaat, maar ook vanuit provincies en gemeenten is er veel interesse in de liggers. Ook diverse aannemers hebben belangstelling. Dat heeft enerzijds te maken met de stijgende grondstofprijzen en anderzijds met het feit dat aanbiedingen van aannemers voor circulaire voorstellen worden beloond.
Hergebruik is echter geen sinecure. Slopen kost veel minder tijd en geld dan de liggers oogsten en geschikt maken voor hergebruik. Een van de obstakels in het project A9 BAHO was verder dat in het contract is afgesproken dat de opdrachtnemer VeenIX eigenaar wordt van de liggers. En een contract wijzigen is complex. Ondertussen worden vanuit de SBIR de eerste liggers bij de A9 geoogst en is met VeenIX de intentie uitgesproken ook de overige liggers uit de A9 zo veel mogelijk te gaan oogsten.
Bij elf bruggen en viaducten in de A9 (in het gedeelte tussen de brug over de Ringvaart en knooppunt Holendrecht) is bij de bouw van de dekconstructies gebruikgemaakt van prefab liggers (foto 1, fig. 2). Er komen drie typen liggers voor: HNP-liggers, HIP-liggers en contactliggers. De lengte varieert van 10 tot 28 m. Onderzoek naar de liggers geeft een interessante terugblik op de ontwikkeling van viaductdekken met voorgespannen geprefabriceerde liggers uit de aanlegperiode.
Foto 1. Bestaand viaduct in de A9 over de Keizer Karelweg
Reacties