1  De gevels van het concertgebouw zijn in lagen opgebouwd, refererend aan de omringende rotsformaties ROTS, GEBOUW, INSTRUMENT Chapel of Sound, Chengde, China 68?CEMENT?4 2025beton in beeld door ir. Kirsten Hannema DRIELEDIGE ROL Het donkergrijze, in het werk gestorte beton waarmee het concertgebouw is gemaakt, speelt een drieledige rol. Het bepaalt het natuurlijke, rotsachtige gevelbeeld, dient als draagconstructie en heeft een akoestische functie - de binnenruimte weerkaatst muziekgeluid als een klankkast. Het betonmengsel is gemaakt met toeslagmateriaal van gemalen steen uit de omgeving. De gevels en het amfitheater met zittreden zijn - refe- rerend aan de omringende gestreepte rotsformaties - in lagen opgebouwd, wat de onregelmatig gevormde constructie ook relatief eenvoudig te bouwen maakte. CEMENT 4 2025 ?69beton in beeld 2 Het dakterras biedt spectaculair uitzicht over het omringende berggebied. Foto: Jonathan Leijonhufvud PROJECTGEGEVENS project Chapel of Sound, Chengde, China ontwerp 2017-2018 uitvoering mei 2018 ? april 2020 opdrachtgever Chengde Aranya Real Estate Development Co. Ltd. architect OPEN Architecture theater advies consultant JH Theater Architecture Design Consultant Company lichtadvies Beijing Ning Zhi Jing Lighting Design aannemer Heilongjiang Sanjiang Construction Group Co., Ltd advies constructie/ bouwfysica//elektra/ klimaat Arup gebouwoppervlak 790 m² Als een reusachtige betonnen rots ligt de Chapel of Sound in een vallei bij Chengde, ten noordoosten van Beijing. Het is een concert- gebouw met een halfopen amfitheater, een buitenpodium, facilitaire ruimtes en een dakterras, dat spectaculair uitzicht biedt over het om- ringende berggebied. Voor het ontwierp liet OPEN architecture zich inspireren door het ruige landschap en de akoestiek van grotten. De binnenruimte is ontworpen voor muziekuitvoeringen, maar wordt ook gebruikt voor bijeenkomsten en individuele contemplatie. 2 70?CEMENT?4 2025beton in beeld 3 In het dak is een gat gemaakt waardoor regen en zonlicht binnenvallen, en dat een akoestische functie heeft. Foto: Jonathan Leijonhufvud DUBBELE SCHAALVORM Vanuit het betonnen grondvlak (12 × 14 m²) 'groeien' de gelaagd opgebouwde gevels met dubbelgekromde vormen en uitstulpingen 12 m omhoog rich- ting het platte, uitkragende dak (24 × 36 m²). Daarin is een gat gemaakt waardoor regen en zonlicht binnenvallen, en dat een akoestische functie heeft. Om de uitkragende vormen te construeren, is een dubbele schaalconstructie ontworpen; de binnenste schaal vormt het amfitheater, de buitenste de gevel. In de kloofachtige ruimte tussen de schalen bevinden zich twee trappen - naar de tribune en het dakterras - en installa- ties. De akoestische werking van het amfitheater wordt puur bepaald door het beton en de openingen in het dak en de muren; er zijn geen akoestische panelen. Met een simulatiemo- del zijn de vorm van de zittreden en de openingen aangepast, voor een optimale balans tussen absorptie en reflectie van geluid. 3 CEMENT 4 2025 ?71beton in beeld 4 4 Vanuit het betonnen grondvlak 'groeien' de gelaagd opgebouwde gevels met dubbelgekromde vormen en uitstulpingen. Foto: Jonathan Leijonhufvud 3D-VORM, 2D UITGETEKEND Voor de bouw werd 3D-betonprinten overwogen, maar vanwege de afgelegen bouwlocatie en beschikbare bouwvakkers, bleek in het werk storten van beton de beste optie. Door het ontwerp in lagen op te bouwen en te rationaliseren, kon de staalwapening worden verdeeld in horizontale en verticale vlakken, en de complexe bekisting 2D uitgetekend. Voordat de bouw begon werd een aantal 3D-geprinte modellen gemaakt, zodat de bouwer de geometrie van het gebouw kon onder- zoeken en de beste bouwmethode bepalen. Een 1:1 mock-up van het meest uitkragende geveldeel werd gemaakt om het gieten van het beton te testen. Ook de betonmix werd getest om de kleur te laten passen bij de rotsachtige omgeving. 72?CEMENT?4 2025 7 5 5 Ontwerpschets Chapel of sound. Bron: OPEN Architecture 6 Doorsnede Chapel of sound in de omgeving. Bron: OPEN Architecture BEKISTING GERECYCLED De bouw begon met het in elkaar zetten van het staalwapeningskelet, bestaand uit 7.850 verticale en 3.500 horizontale wapeningselementen voor de binnen- en buitenschil. Met behulp van de 2D-tekeningen werd de wape- ning in plattegrond op de grond uitge- legd, waarna deze met door Arup gele- verde 3D-vormcoördinaten op zijn plaats werd gebracht. Met dezelfde aanpak is vervolgens rondom het stalen skelet de houten bekisting getimmerd van multiplex platen met een breedte van 400 mm en 600 mm. Zo konden het getrapte interieur en exterieur als één monoliet object worden gegoten. De bouw begon in mei 2018 en was klaar in april 2020, waarbij werd gepau- zeerd in de winters. Het bekistings­ materiaal is hergebruikt door een lokaal meubelbedrijf. De Chapel of Sound in Chengde staat uitgebreid beschreven en geïllustreerd op www.tektoniek.nl. Tektoniek is het kennisnet- werk voor architectuur in beton. Via lezingen, project- bezoeken, workshops, expert meetings en online communicatie wordt infor- matie, inspiratie en onder- steuning geboden aan (toekomstige) architecten, constructief ontwerpers, bouwkundig adviseurs en producenten. Daarbij gaat het altijd om de relatie tussen vormgeving, con- structie en maakbaarheid. CEMENT 4 2025 ?73 beton in beeld