De instorting van de hellingbanen in de parkeergarage in Nieuwegein op 26 mei 2024 was het gevolg van slecht ontworpen verbindingen tussen de opleggingen en de rest van de constructie. Ook controle liet te wensen over. Die conclusie trekt Onderzoeksraad voor Veiligheid na uitvoerig onderzoek.
Op zondagavond 26 mei 2024 bezweek de bovenste hellingbaan van de parkeergarage naast het ziekenhuis in Nieuwegein. Door voortschrijdende instorting bezweken vervolgens ook alle onderliggende hellingbanen.
De betonnen hellingbanen (kanaalplaatvloeren) waren opgelegd op stalen hoekprofielen die deels waren bevestigd aan stalen kolommen het gebouw en deels aan het achterliggende beton, met chemische ankers. Deze bevestiging met chemische ankers was in het ontwerp overigens niet voorzien. Vermoedelijk is hier tijdens de uitvoering voor gekozen, omdat de voorziene detaillering op die posities niet mogelijk was.
Uit het onderzoek bleek dat een aantal verbindingen tussen de stalen liggers en de kolommen niet voldeden aan de toen geldende normen. Dat gold ook voor de verbinding met de chemische ankers. Dit laatste werd al geconstateerd binnen een jaar na oplevering, op basis van scheurvorming. Dit leidde destijds echter niet direct tot het bezwijken van de hellingbaanconstructie, doordat de belasting via een onvoorziene tweede draagweg tijdelijk werd opgevangen. Om te voorkomen dat de hellingbaanconstructie daarna alsnog zou bezwijken, werden stalen plaatjes aangebracht.
OVV noemt als twee meest waarschijnlijke scenario’s voor de directe oorzaak van het instorten:
Naast deze ontwerpfouten ontbrak het aan regie en controle in alle fases. Zo lijkt het erop dat de verbindingen niet vooraf zijn berekend en gecontroleerd. De wijzigingen die tijdens de uitvoering zijn aangebracht, zijn niet gedocumenteerd of overlegd, vermoedelijk als gevolg van druk op de planning. Ook is het bezwijken van de verbinding met de chemische ankers niet gemeld bij Bouw- en Woningtoezicht.
Daarnaast bestond er de nodige onduidelijkheid over de verdeling van verantwoordelijkheden met betrekking tot de constructieve controle. De architect-constructeur heeft weliswaar geconstateerd dat de detailberekeningen van de staal-staalverbindingen van de hellingbaanconstructie ontbraken. Maar deze berekeningen zijn, na melding bij de hoofdaannemer, daarna niet alsnog gemaakt en gecontroleerd. Vanuit Bouw- en Woningtoezicht was er bovendien te weinig capaciteit voor een goede toetsing.
Er zijn ook enkele factoren tijdens het gebruik die een rol hebben gespeeld bij de instorting. Zo is een extra asfaltlaag aangebracht, zonder dat niet het effect van de gewichtstoename op de constructie is berekend. Ook de weersomstandigheden speelden mee. Deze zorgden voor herhaaldelijk uitzetten en krimpen van de hellingbaanconstructie, wat voor vermoeiing en ongewenste verplaatsingen kan hebben gezorgd. Vermoeiing kan extra zijn bevorderd door zwaar verkeer: in het jaar voorafgaand aan de instorting reden vijftien keer per dag voertuigen die zwaarder waren dan waar de parkeergarage op was berekend.
Voorts wordt in het onderzoek ook roestvorming op liggers genoemd, waar ten tijde van de instorting sprake van was. De mate van aantasting kon visueel echter niet worden vastgesteld.
De bevindingen uit het onderzoek zijn relevant voor andere gebouwen, zo laat de OVV weten. Het betreffende ontwerp kent weliswaar geen brede toepassing in Nederland, maar dat betekent niet dat andere parkeergarages geen constructieve fouten kunnen bevatten. Constructies van parkeergarages verdienen meer aandacht, omdat ze doorgaans minder goed beschermd zijn tegen de weersinvloeden en bijvoorbeeld blootgesteld zijn aan dooizouten. Dit geldt voor open hellingbaanconstructies in het bijzonder.
Het onderzoek laat zien dat de borging van de constructieve veiligheid gedurende ontwerp, uitvoering en gebruik niet sluitend is. De OVV doet in haar rapport een aantal aanbevelingen aan de gehele sector.
Het volledige rapport en de aanbevelnigen zijn te vinden op de website van Onderzoeksraad voor Veiligheid.
Reacties