1  Het Brush House presenteert zich als een vloeiende vorm die zich met een aantal grote bogen opent naar de weelderig begroeide tuin 52? CEMENT 7 20 22 beton in beeld door ir. Kirsten Hannema f oto's  Dianna Snape OESTERSCHELP Voor het ontwerp van het Brush House lieten de archi- tecten zich inspireren door het typisch Australische brush fence dat rond het kavel staat, gemaakt van lange 'bezemtakken', met een rustieke look. Het idee van het huis, dat op een hoek staat, is dat het geen voor- en achterkant heeft, maar zich presenteert als een vloeiende vorm die zich met een aantal grote bogen opent naar de weelderig begroeide tuin. Een huis als een oesterschelp, dat beschutting biedt tegen de elementen terwijl de sfeer van het interieur, afgewerkt met hout, stuukwerk en tegels, juist zacht en warm is. GESLAAGD experiment Brush House, Melbourne, Australië CEMENT 7 2022 ?53 beton in beeld 2 Voor het ontwerp van het Brush House lieten de architecten zich inspireren door het typisch Australische brush fence dat rond het kavel staat PROJECTGEGEVENS project Brush House, Melbourne, Australië, 2020 opdrachtgever privaat ontwerp LeetonPointon uitvoering LBA Construction Group constructieadvies Clive Steele Partners Met in het werk gestort beton bouw je eigenlijk dubbel: het echte, betonnen gebouw en de houten mal, die je weggooit. Voor het particuliere woonhuis Brush House in Melbourne zocht Leeton Pointon Architects naar een meer duurzame manier om dat beeld te creëren: spuitbeton op een 'gewapende' houten gevelconstructie. Deze methode wordt wel gebruikt voor parkeerkelders, en is snel en goedkoop; belangrijk omdat het budget voor het huis beperkt was. Bij parkeergarages wordt het beton gepolijst, de architecten kozen er juist voor om de textuur van het materiaal te tonen. 2 54? CEMENT 7 20 22 beton in beeld 3 De aanpak levert een uitgesproken natuurlijke look NATUURLIJKE LOOK Het huis is opgebouwd uit een geïsoleerde houten draagconstruc- tie waarop aan de buitenzijde wapeningsstaal is aangebracht. Vervolgens kwam een betonwagen voorrijden en is met een grote spuit een laag van 180 mm beton aange- bracht dat met een stalen 'pleister- spaan' is gladgestreken. Het was geen precies karwei; dat is wat de architecten aantrekkelijk vonden aan deze aanpak, die een uitge- sproken natuurlijke look oplevert. LBA Construction Group durfde het experiment aan, en berekende samen met constructie-adviseur Clive Steele Partners de hoeveelheid wapening en precieze samenstelling van het beton. Als het beton te vloeibaar is, drupt het van de gevel. Is het te stroperig, dan kun je het niet goed uitsmeren. Op locatie werden daartoe samples getest. Het gebruikte beton is een standaard soort, die door toegevoegde hulp- stoffen iets sneller uithardt. 3 CEMENT 7 2022 ?55 beton in beeld 4 4 De grote overstekken van de bogen bieden bescherming tegen de felle zon en regenbuien DUURZAAMHEID De duurzaamheid van het project schuilt niet alleen in het gebruik van beton zonder bekisting, maar ook in de zonnepanelen op het dak, waar ? eveneens voor het oog verborgen ? een watertank van 20.000 liter is geïnstalleerd voor de opvang van regenwater. De thermische massa van het beton, passieve dwarsventilatie en LED-verlichting dragen bij aan de energiezuinigheid van het gebouw. Omdat je met spuitbeton niet precies kunt werken, sluit de betonnen gevel niet aan op de kozijnen; deze zijn terugliggend ontworpen. Op deze manier bieden de grote overstekken van de bogen, samen met zonwering en hoogwaardig isolatieglas, bescherming tegen de felle zon en regenbuien. 56? CEMENT 7 20 22 5 5 Trappenhuis, geconstrueerd met betonnen blokken, afgewerkt met een lichte pleisterlaag MOOI VEROUDERD Het eindresultaat heeft de verwachtingen van het bouwteam overtroffen. De aanne- mer merkte op dat je normaal gesproken altijd wel ergens een barstje in beton ziet, maar hier niet. Aanvankelijk zag je aan de banen in de gevel wel waar de bouwvak- kers met een nieuwe portie beton waren begonnen, maar na zes maanden zijn die tot een gelijkmatig geheel verkleurd; het beton veroudert mooi. Dit experimentele gebruik van beton was mogelijk door de nauwe samenwerking tussen architect, ingenieur en bouwer. Het laat volgens de architecten zien 'hoe verschillende discipli- nes kunnen samenkomen om nieuwe bete- kenisvolle architectuur te creëren'. Het is een experiment dat naar meer smaakt. De ontwerpers zijn inmiddels bezig met een groot huis op het platteland, waarin ze met eenzelfde spuitbetonmix grote tunnel- vormige ruimtes maken. Ook de aannemer gebruikt deze methode nu bij andere projecten. Brush House in Melbourne staat uitge- breid beschreven en geïllustreerd op www.tektoniek.nl. Tektoniek is het kennisnetwerk voor architectuur in beton. Via lezingen, projectbezoeken, workshops, expert meetings en online communicatie wordt informatie, inspiratie en ondersteuning geboden aan (toekomstige) architecten, constructief ontwerpers, bouwkundig adviseurs en producenten. Daarbij gaat het altijd om de relatie tussen vormge- ving, constructie en maakbaarheid. CEMENT 7 2022 ?57 beton in beeld