Het historisch archief van de staat Oaxaca in Mexico is samengebracht in één gebouw, opgebouwd uit okergekleurd beton. Binnen wisselen statige, hoge ruimten (foto 1) en besloten tuinen elkaar af. Een veranderlijk lijnenspel van slagschaduwen siert de horizontaal gelede, betonnen wanden. Behalve de geconserveerde documenten in het archief, is ook de locatie van het gebouw van historische waarde.
60
beton in beeld
Ingegoten
geschiedenis
Het historisch archief van de staat Oaxaca in Mexico is samengebracht in één gebouw,
opgebouwd uit okergekleurd beton. Binnen wisselen statige, hoge ruimten (foto 1) en
besloten tuinen elkaar af. Een veranderlijk lijnenspel van slagschaduwen siert de horizon -
taal gelede, betonnen wanden. Behalve de geconserveerde documenten in het archief, is
ook de locatie van het gebouw van historische waarde.
Historie opgeslagen in okergekleurd beton
Ingegoten geschiedenis 5 2018
61
Ingegoten
geschiedenis
Barbara Heijl
WijS architectuur
1 Op sommige plaatsen is de betonnen gevel geperforeerd met driehoekige sparingen foto: Fausto Nahum Pérez Sánchez
Historie opgeslagen in okergekleurd beton
1
Ingegoten geschiedenis 5 2018
62
2
Ingegoten geschiedenis 5 2018
beton in beeld
63
3 De bekisting werd op de bouwplaats gemonteerd en was gedeeltelijk herbruikbaarfoto: Mendaro Arquitectos4 In de gevel zijn slanke, betonnen rasters aangebracht foto: Fausto Nahum Pérez Sánchez
Symbolische locatie
De ontstaansgeschiedenis van de stad Oaxaca is nauw verbon -
den met de plek waar het nieuwe archief staat. De oude binnen -
stad wordt gekenmerkt door zestiende tot achttiende-eeuwse
koloniale bouwwerken. De steen waarvan deze gebouwen zijn
gemaakt, komt grotendeels uit een lokale steengroeve die nu is
getransformeerd tot stadspark. Midden in dit park is het archief
gebouwd. De belangrijkste functie van het archief, dat publie -
kelijk toegankelijk is, is het bewaren en beschermen van de
documentencollectie. Het complex bestaat uit een aaneenscha -
keling van binnenruimte en patio's. Schoonbeton kenmerkt de
wanden en plafonds, zowel binnen als buiten. Omdat okerge -
kleurd beton het geheel consequent inkadert, vormt het
complex een echte eenheid.
Verbonden met omgeving
Met de ontwikkeling van de nieuwbouw heeft het hele park een
nieuwe impuls gekregen. Het gebouw sluit aan op wandelroutes
en biedt een oase van rust in een stedelijke omgeving. De kleur
van het gebouw is nauwgezet afgestemd op de kleur van de
bodem en andere bouwwerken in het park. Juist in tegenstel -
ling tot de gebouwen in de buurt is het beton van het archiefge -
bouw niet geschilderd met ijzeroxide, maar door en door
gekleurd met natuurlijke pigmenten. Daardoor is de kleur
dieper en blijvend.
3
4
2 Het archief heeft statige, hoge ruimten met een veranderlijk lijnenspel van slagschadu - wenfoto: Fausto Nahum Pérez Sánchez
Ingegoten geschiedenis 5 2018
64
5 Stalen bekistingen voor de betonnen raster foto: Mendaro Arquitectos6 Langsdoorsnede
van een loopbrug en de vulling van een aantal gevelopeningen.
Voor deze rasters is een stalen bekisting gebruikt (foto 6),
waarvan de stalen flenzen de permanente buitenrand vormen.
Met behulp van hedendaagse techniek is een representatief
onderkomen gebouwd voor het bewaren van geschiedenis. Het
historisch archiefgebouw in Oaxaca is onlangs bekroond met
een prijs van de XIV Biënnale van Spaanse Architectuur en
Stedenbouw en zal Spanje vertegenwoordigen in de Iberisch-
Amerikaanse Biënnale. ?
? PROJECTGEGEVENS
project Historisch archief, Oaxaca, Mexico
opdrachtgever Alfredo Harp Helú Foundation, Gemeente Oaxaca
gebruiker Alfredo Harp Helú Foundation, Gemeente Oaxaca
architect mendaro arcquitectos, Madrid, Spanje
constructeur PROESI S.C., Oaxaca de Juarez, Oaxaca, México
hoofdaannemer PAGASA Construcciones S.A. de C.V., Oaxaca de
Juarez, Oaxaca, México
uitvoering beton CEMEX, Hacienda blanca, Oaxaca, México
totaal vloeroppervlak 11.815m² bruto
periode ontwerp: 2103 ; start bouw: 2015 ; oplevering: 2016
Betonnen constructie
De locatie heeft een solide rotsbodem, daarom is het gebouw
gefundeerd op staal. De draagconstructie bestaat uit betonnen
wanden van 400 mm dik met forse betonnen balken voorzien van
traditioneel wapeningsstaal. Omdat Oaxaca veel te verduren heeft
gehad van aardbevingen, zijn in de balken ook stalen platen opge -
nomen om de seismische belasting op te vangen. De grote
hoeveelheid wapeningsstaal benodigd voor de wanden, leidde tot
de keuze voor zelfverdichtend beton. De samenstelling van het
betonmengsel is verder opgebouwd uit natuurlijke pigmenten,
lokale toeslagmaterialen en grijs en wit portlandcement.
Diversiteit door bekisting
Met het gebruik van slechts één materiaal is een divers gevel -
beeld gemaakt. In het beton tekenen 100 mm hoge houten
latten van de bekisting zich duidelijk af (foto 2). De bekisting is
op de bouwplaats gemonteerd en was gedeeltelijk herbruikbaar
(foto 3). Op sommige plaatsen is de betonnen gevel geperfo -
reerd met driehoekige sparingen (foto 4). Deze bevorderen de
ventilatie van de ruimte en geven verrassende lichteffecten. Ze
zijn gevormd door gelaste stalen platen, ingestort als verloren
bekisting. Ook zijn er zeer slanke, betonnen rasters aange -
bracht (foto 5). Deze worden gebruikt als doorvalbeveiliging
Tektoniek
Het project historisch archief, Oaxaca, Mexico, staat uitgebreid
beschreven en geïllustreerd op www.tektoniek.nl .
Tektoniek is het kennisnetwerk voor architectuur in beton. Via
lezingen, projectbezoeken, workshops, expert meetings en
online communicatie wordt informatie, inspiratie en ondersteu -
ning geboden aan (toekomstige) architecten, constructief
ontwerpers, bouwkundig adviseurs en producenten. Daarbij gaat
het altijd om de relatie tussen vormgeving, constructie en maak -
baarheid.
5
6
Ingegoten geschiedenis 5 2018
beton in beeld
Reacties