Wijze van bekisting vancylindervormige reservoirsdoor Ir. A. C J. Koot en A. J. Hubregtsenfoto 1. bezinkinnchtingen met vlakke bodem,van een levendslibinstallatierioolwater-zuiveringsinstallatie ,,West" te AmsterdamHet artikel van architect J. F. de Wildt, ,,Betonvoor gashouderkuipen"1) geeft ons aanleidingom onder de aandacht van de lezers van,,Cement" te brengen de wijze van bekisting,welke naar een idee van laatstgenoemde schrij-ver met veel succes werd toegepast bij de bouwvan enkele ronde reservoirs (zowel met alszonder dak) van gewapend beton.De uitgevoerde reservoirs hebben een diametervan 18,00 m, 20,00 m, 16,50 m, 14,00 m en 16,50 men een wandhoogte van respectievelijk 9,20 m,7,00 m, 6,00 m, 5,00 m en 6,00 m en zijn geheelof gedeeltelijk gevuld met stromend rioolwateren/of -gassen. De binnenwand is verticaal, ter-wijl de wanddikte van onder naar boven af-neemt.In verband met in de reservoirs aan te brengendraaiende mechanismen moet de maatvoeringzeer nauwkeurig zijn. De idee, welke aan de ge-volgde bekistingswijze ten grondslag ligt, is devolgende. Een ton, bestaande uit duigen, bijeen-gehouden door ringen en gevuld met water, kande (water) druk opnemen, omdat de ringen deduigen tegen elkaar klemmen.Indien men in plaats van de duigen, een buiten-bekisting denkt en in plaats van de ringen, staal-1) Zie: Cement No 3--4, van 1949, blz. 58 e.V.416foto 2. bezinkinnchtingen tijdens de uitvoeringdraden, die onder spanning kunnen worden ge-bracht door middel van een wartel, dan komtmen op de, in tek. 1, aangegeven constructie.De bekisting bestaat uit een buiten- en binnen-bekisting van schotten, bijeen gehouden doorschenkels, dik 2,5 cm, en stijlen 6,5 x 16,5 cmen wordt op afstand gehouden door centerpen-nen. Tijdens het stellen der bekisting wordenenkele staaldraden aangebracht, welke doormiddel van wartels worden gespannen en van-zelfsprekend nog aangespannen kunnen wordenvoor het betonstorten.De staaldraden geven rondom gelijkmatige druklangs de omtrek. Na het storten van een be-foto 3. een verwarmde slibgistingsruimterioolwater-zuiveringsinstallatie ,,West" te Amsterdamtek. 2. vertikale doorsnede over een verwarmde slibgistingsruimteinhoud 3 000 m3(zie foto 3)paalde hoogte van de wand en na voldoendeverharding worden de kabels ontspannen enkan de bekisting gereed gemaakt worden voorhet volgende stort, waarbij de buitenbekisting,in verband met de helling van de wand, moetworden gewijzigd.Omdat de schenkels bestaan uit korte dunnedelen, is de te verzagen hoeveelheid bekisting-hout zeer gering. Volledigheidshalve volgenhier nog enkele bijzonderheden.In het middelpunt van het te storten reservoirwerd op een stelling een stortbak van ca. 1,50 XX 1,50 m aangebracht, waaruit straalsgewijze 6(verplaatsbare) stortgoten het beton naar destortplaatsen voerden. De aanvoer van betonnaar de stortbak geschiedde met japanners. Omhet grondig schoonspoelen van de bovenkantvan het gestorte werk te bevorderen is deze bolen hellend afgewerkt (zie tek. 1), zodat roest,zaagsel, enz. zonder veel moeite kunnen wordenverwijderd. De plaats der stortnaden is, voorzo-ver practisch uitvoerbaar, zoveel mogelijk daaraangehouden, waar een minimum buigend mo-ment en/of ringtrekkracht in de wand op-treedt.2)Omdat in hoogovencement een grotere hoeveel-heid kalkbindende stoffen en minder kalk (CaO)aanwezig is dan in Portlandcement, is in ver-band met de agressiviteit van de vulling derreservoirs hoogovencement, klasse B, toegepast.De aantasting van het betonwerk bij deze reser-voirs zal voornamelijk worden veroorzaakt doorde aanwezigheid van zwavelwaterstof (H2S) inaangerot rioolwater, tezamen met zuurstof.3).De kwaliteit van het betonwerk van de in deloop der jaren gebouwde reservoirs, waarbij erverschillende ouder zijn dan 20 jaar zonderenige beschermingslaag, is nog steeds uitstekend.Opmerkelijk is, dat enige reservoirs, gestortmet normale Portlandcement op de waterlijn,dus daar waar zuurstof aanwezig is, aanmerke-lijk zijn aangetast.Noot van de redactieZwavelwaterstof en de natuurlijk ook aanwezige sul-fiden vormen met de zuurstof zwavelzuur resp. sul-faten. De laatste werken op Portlandcement sterkerin dan op hoogovencement. Met Portlandcement zou-den ook wel goede resultaten te bereiken zijn, als hetbeton zo dicht mogelijk is gemaakt, vooral aan hetoppervlak, daar de chemische aantasting van betondan in belangrijke mate wordt beperkt. Op dit onder-werp zal nog worden teruggekomen.2) Zie b.v.: Handbuch f?r Eisenbetonbau, Bd. V, 3edruk; Gray, Reinforced concrete reservoirs and tanks.Concrete Publication Limited, 2nd ed., London 1948en het artikel van Ir. G. S. Bos: ,,Grafieken en for-mules voor de berekening van wanden van afgedektevloeistof-reservoirs", in Publ. Werken, Juli 1944, No 7.3) Zie: Kleinlogel, Einfl?sse auf Beton, 4e druk, Wil-helm Ernst & Sohn, Berlin 1941;Siebel, Handbuch der Werkstoffpr?fung, Bd. III,Springer, Berlin 1941;Photo-Lithoprint Reproduction, Edwards Brothers,Inc., Ann Arbor, Michigan, 1944.417
Reacties