Zingende veiligheidskantstrookvan cementbeton'door ir F. KansteinOp de primaire en secundaire buitenwegen hier te lande moet hetautoverkeer gebruik m en van 6 of meer meter brede rijbanen.In de practijk beweegt dit snelverkeer zich voort over 3 ? 3? mbrede rijstroken. In verband met passeren en inhalen is het methet oog op de verkeersveiligheid van het grootste belang, dat dezerijstroken voor de bestuurders van de voertuigen goed zichtbaarzijn. De waarde van deze zichtbaarheid neemt toe bij duisternis,mist en slechte weersomstandigheden.Voor de begrenzing van de rijstroken aan de naar het midden vande weg gekeerde zijde wordt gebruik gemaakt van doorgaande ofonderbroken verfstrepen, witte of gele gestrate stenen, de con-structieve middenvoeg van cementbetonverhardingen, rubber-stoppen, al of niet voorzien van licht reflecterende onderdelen(catseyes, zie fig. I), verkeerspunaises en dergelijke. Stroefheiden reflecterend vermogen zijn de vereiste eigenschappen van dezematerialen.Bij het toenemen van de rijsnelheden werd ook de behoefte ge-voeld, de buitenkant van de buitenste rijstrook (dus in het alge-meen de zijkanten van de rijbaan) zodanig te verduidelijken, datde weggebruikers deze ook des nachts en onder ongunstige weers-omstandigheden gemakkelijk kunnen waarnemen. Als buitenstemarkering doen daarvoor dienst de bekende bermplanken vanz? licht gewapend beton, dat zij bij aanrijding eerder breken, danschade aanrichten aan de auto-onderdelen.Voor de directe zijkantmarkering van de buitenste rijstrook is dekeuze uit de technische hulpmiddelen en materialen tamelijkbeperkt.Ter bevordering van de visuele zijkantmarkering worden asfalt-en klinkerverhardingen hier te lande bij voorkeur opgeslotentussen ongeveer een halve meter brede kantstroken van cement-beton, terwijl langs cementbetonverhardingen de kantstrokenworden samengesteld van oude keien ?f klinkerkeien.Aangezien de zichtbaarheid van de zijkanten van de wegverhar-dingen door verschillende omstandigheden verloren kan gaan,heeft men reeds lang gezocht naar hulpmiddelen, welke behalvezichtbaar ook onder het rijden voelbaar zijn. Ir de Bussy ont-wierp een betonblokje met een boven het bovenvlak uitstekendgedeelte, dat, wit geverfd, de rijkant van de verharding visueelmarkeert en tevens, ongevaarlijk, voelbaar maakt. Aan dezebetonblokjes is echter het bezwaar verbonden, dat zij des wintersde metalen onderdelen van de hulpmiddelen, welke bij de sneeuw-opruiming worden gebruikt, beschadigen en omgekeerd door diesneeuwopruiming hun opstaande vlakken verliezen.Schrijver dezes paste in de kantstroken van cementbeton terweerszijden van de asfaltbetonverharding tussen Arnhem enApeldoorn puddingvormige verhevenheden toe, welke, zichtbaargemaakt met witte wegenverf, tevens voelbaar zijn voor van derijbaan rakende auto's. Door de vloeiende vorm worden dezeverhevenheden niet beschadigd door de sneeuwploegen.Een nieuwe methode van verduidelijking van de zijkant van derijbaan wordt beschreven in het Maartnummer van 1955 vanRoads and Road Construction.Automobilisten, die rijden op de Garden State Parkway, deel vanfoto 2. verschillende soorten ribbels in de kantstrookfig. I. 'catseyes'de nieuwe New Jersey Highway, in de Verenigde Staten, wordennamelijk beschermd door een moderne veiligheidsvinding:de zingende veiligheids kantstrookDeze kantstroken veroorzaken namelijk een brommend-zingendgeluid, wanneer de motorrijtuigen bij het verlaten van de rijbaanerop rijden.De constructie bestaat uit een bijna I m brede, gelijk met ennaast de zijkant van de verharding liggende, betonstrook. Dezeheeft een serie ribbels, welke met speciale gereedschappen in hetpas gestorte beton zijn aangebracht. Wanneer deze kantstrokenworden bereden, veroorzaken de ribbels trillingen in de bandenen het chassis. Hierdoor ontstaat een luid, resonerend, zingendgeluid, zodat de automobilist wordt gewaarschuwd, dat hij derijbaan verlaat.Proefnemingen gedurende een periode van tien jaar brachten deingenieurs van het 'New Jersey State Highway Department' tot deovertuiging, dat de 'zingende kantstrook' als een moderne enpractische veiligheidsinstallatie voor de autowegen mocht wordenaanvaard. Als resultaat van de genomen proeven werden dezekantstroken dan ook door de ingenieurs van de 'Highway Autho-rity' toegepast bij de aanleg van de nieuwe 'Garden State Parkway'De 3 Eng. voet brede reflecterende kantstrook werkt als een on-middellijk hoorbare waarschuwing voor de van de rijbaan af-wijkende automobilist. De 'zingende kantstrook' maakt het deautomobilist mogelijk de zijkant van de verharding tegelijkertijdte zien en te horen! Gedurende stormnachten weerkaatsen deveiligheidsribbels van deze kantstroken het licht van de kop-lampen duidelijker dan de rijbaan zelf.De gedachte van geribbelde betonbanden in en langs de weg-verharding kwam in 1936 het eerst op bij W. van Breeman,hoofdingenieur van het Ingenieurs-Researchbureau van het 'Newjersey State Highway Department'. Deze idee bleef aanvankelijkbeperkt tot het beter zichtbaar maken van betonbanden. Deeerste aldus ingesneden banden werden toegepast langs weg nr 6in 1943 inde buurt van 'Great Notch', ten zuiden van Paterson N.J.De resonerende gierende geluiden, welke de autobanden over deribbels maakten, waarschuwden de automobilisten, dat zij de voorhen bestemde rijstrook verlieten.Het aanbrengen van de zingende veiligheidskantstroken van ge-ribbeld beton langs New Jersey's nieuwste en modernste 'Park-way' zal de automobilisten in de toekomst zowel zichtbare alshoorbare bescherming tegen ongevallen geven.Foto 2 geeft een beeld van de verschillende soorten ribbels in dekantstrook. Op foto 3 is een van de vier gereedschappen te zien,waarmee de ribbels in het verse beton worden aangebracht. Metdit gereedschap worden insnijdingen gemaakt, diep 9/16" (14,3mm) en breed 4" (10,1 cm).Het artikel in Roads and Road Construction bevat geen gegevensomtrent de dikte van de kantstrook en de eventueel toegepastedwarsvoegen. Aangenomen mag worden, dat deze wel niet be-langrijk zullen afwijken van de in Nederland toegepaste kant-stroken voor cementbetonwegen.Toepassing van de 'zingende veiligheidskantstrook van cement-beton' moge voor de Nederlandse autowegen worden aanbevolen.foto 3. een van de 4 gereedschappen voor het aan-brengen van ribbels in vers beton