I IUITVOERINGSTECHNIEK IWAPENING IWAPENEN, EEN VAK APART (VIIDOORKOPPELSYSTEMEN, NOG-EEN VAK APARTing.JJ. van der Molen, Ballast Nedam Engineering BVIn het algemeen zal de overlappingslas in een constructie ofvoeg voldoen als demeest praktische oplossing om betonstaal door te verbinden. Er komen echtersituaties voor waar de overlappingslas niet de juiste oplossing is, bijvoorbeeldplaatsgebrek ofbekisting. De ontwerper enlofaannemer moet dan kunnenbeschikken over alternatieve wapeningsoplossingen. Vaak treedt dan eenbelangenverstrengeling op die een hoge graad van communicatie vereist. In ditartikel wordt kort ingegaan op een aantal zich daarbij voordoende aspecten. Meergedetailleerde informatie Over techniek en toepassing is te vinden in het STUBECOrapport 'Doorkoppelsystemen' van december 1991.VERKLARING,0 -r--------, r---------,I "STORTNAAD" "EXPANSIEVOEG"IL___ _ __J L____ ~ __~~-----_...._-_........_-------------KOPPELENBETONSTAALFEBZIE STUBECOPUBLICATIE 3r--- ---,I KOPPELBARE I I DOORKOPPEL 1~~~1~.v5~~~~~~-l..v5~~~~~~J-,: DOORKOPPELBAK :L JIN EEN CONSTRUCTlEI-----'-------jr---- ----,I STEKKENBAK ILr--------.r-,, KOUDEBRUG I~ 0 32mm).3. Ter plaatse van overlappingslassenwordt het maximale wapeningsper-centage overschreden (bijvoorbeeldin kolommen).4. Er is onvoldoende lengte beschikbaarom overlappingslassen te kunnenaanbrengen.5. Prefab elementen constructiefdoor-verbinden en tevens koudebruggenofgeluidsoverdracht voorkomen.6. Opnemen van dwarskrachten invoe-gen.Doorkoppelsystemenworden toegepastwanneer doorgaande wapening con-structief vereist is, maar praktisch niettoegepast kan of mag worden. De toe-passingen zijn onder te verdelen in tweehoofdgroepen: constructieve en prakti-sche toepasingen.DoorkOPPelsystemen kunnenafhankelijkvanhun toepassingop verschillende manierenworden ingedeeld (fig.l).1. Belasting:- statische belasting;- dynamisch belasting;- schokbelasting.2. Plaats:- in een constructie;- meen voeg.3.0verdrachtsmedium:- beton;- metaal;- (kunststo~mortel.28 Cement 1993 nr. 32 Mechanische verbindingenEen deelbare tweezijdige stekverbin~ding voorzien van een verbindingsmof.1.3 DoorkoppelbakEen bakvormige sparings- en montage-voorziening van plaatmateriaal waarinmechanische verbindingen zijn opge-nomen.2. Stekverbindingen2.1 StekkenbakEen bakvormige sparings- en montage-voorziening van plaatmateriaal waarinvoorgebogen later terug te buigen stek-ken van hetonstaal zijn opgenomen.2.2 KoudebrugonderbrekingEen stekverbinding die tevens een ther-mische brug in de constructie voor-komt.2.3 DeuvelsysteemDit is een 'stek'verbinding met als doeldwarskrachten in een voeg op te nemen.Standaard-otnschrijvingDoor gebruik te makenvanvaste, nog tenormeren standaard-omschrijvingenen dedaarbij behorende afkortingen ifig.3), kunnen vele misverstanden tijdensalle fasen van de bouwvoorkomenwor-den.MVDKVKM-DKM-U3 AfkortingenDoorKoppelVerbindingMechanischeVerbindingKlemMof- Druk- UniverseelSysteetn-specifieke eisen1. CertiflcaatHet certificaat van een doorkoppelsys-teem is alleen geldig bij gebruik van ge~certificeerd betonstaal.2. Klemmqfop druk belastStaafeinden moeten haaks en vlak wor-den afgewerkt.3. Schroifmqfgewalste doorgaande draadAlleen geschikt voor het bij het systeembehorende (beton)staal.4. PersmqfOngeschikt voor niet-geprofileerd be-tonstaal.5. DoorkoppelbakAlleen geschiktvoor (op trek belastbare)deelbare mechanische verbindingen.6. StekkenbakHierin mag uitsluitend warmgewalstlwatergekoeld betonstaal FeB 500 -HWL worden verwerkt.op druk belastbaaruniverseel belastbaarmetooigevuldmortel gevuldgewolste daargaande droadgerolde draad x rechtx topsgesneden draad 11 recht, tapsdwars vervormdlangs vervormdGIETMOFPERSMOFISCHROEFMOFiI KLEMMOf!KOPPElBARE ISTEKVERBINOING IIOOORKOPPElBAK IIOOORKOPPEl- IVERBINOINGIn de constructie1.1 DoorkoppelverbindingEen verbindingsmofom twee staven ofstaafdelen door te verbinden.In een voeg1.1 Doorkoppelverbinding1.2 Koppelbare stekverbindingPraktische toepassingen1. Op die plaatsen waar tijdens de houwuitstekende staven gevaar of helem-mering opleveren.2. Bij systeemhekistingen om het borenvan gaten voor stekken te voorko-men.3. Bij kruisende stekken om ontkistenmogelijk te maken.4. Voor constructieve verhinding vanlatere uitbreidingen.5. Voor hetvervangenvan gecorrodeerdofdoor brand oververhit betonstaal.STUBECOSysteemkeuzeDe helangrijkste factoren waarop mende keuze dienr te haseren zijn:- functie;~ normeisen;- installatie-eisen;~ systeemeisen.Functie1. Mechanische verbindingen (fig. 2)De groep mechanische verhindingen isnaar plaats te onderscheiden in verbin-ding,en in de constructie en verhindin-gen m een voeg.UitvoeringWapeningDe Studievereniging Uitvoering Betoncon-structies (Stubeco) steltzich ten doel de tech-niek van bekisting, wapening en uitvoeringvan betonconstructies te bevorderen. Doorenvoorleden van Stubeco is in 1992 het rapportDoorkoppelsystemen tot standgekomen. Naomstreeks tweejaar van intensiifstudiewerkishetrapportaan bestuuren leden vanStube-co aangeboden. Het rapport is ontstaan dooreen studiecel bemand door zeven leden) vande zijden van opdrachtgever, leverancier enaannemer.Om hetrapportonderde aandachtte brengenvan eengroterpubliek) heift hetStubeco-be-stuurgemeend toestemming te moetengevenvoor een kort samenvattend artikel in Ce-ment.Het volledige rapportDoorkoppelsystemen isvoor Stubeco-leden gratis te bestellen bij hetsecretariaat in Gouda.Overigens kost een bedrijfslidmaatschap vanStubeco voor het eerste lid I 350,- perjaar;overheden, verenigingen, onderwijsinstellin-gen en ingenieursbureaus betalen I 100,-perjaar. Tweede leden enstudentenleden be-talen I 32,50.3. Lasverbinding (smeltlas)Bijzonderheden van deze verbindingzijn te vinden in CUR-rapport 72, 1975.Deze groep valt buiten de strekking vandit artikel.NortneisenDeze eisen zijn te vinden in de volgendenormen en! ofrichtlijnen:Constructief - NEN 6008NEN6720;- NEN 6722;-NEN 6146 enNPR2053;Certificering - BRL K711102,BRL K714/01 enBRL K719/01.Installatie-eisenDeze eisen, zoals dehenodigde monta-geruimte, de montagevolgorde en hetaandraaimoment, worden beschrevenin de technische documentatie ofstan-daard werkinstructies die voor elk toe-gepast systeem bij alle project-partijenaanwezig dient te zijn.SchroefMof- Recht- TapsPersMofGietMofKoppelbare StekVerbindingDoorKoppelBakStekVerbindingStekkenBakKoudebrugOnderbrekingDeuvel- Geluidsisolerend- SysteemSM-RSM-TPMGMKSVDKBSVSBKODD-GD-SCement 1993 nr. 3 29IUITVOERINGSTECHNIEK----------IWAPENING1. Standaard-omschrijving2. HoeveelhedenDoorkoppel-verbinding - aantal/type!diameter.- aantal/type/diameter.Doorkoppelbak - m bak/type/d?ameter.- m bak/type.KoppelbarestekverbindingStekkenbakKoudebrug-onderbreking - aantal/type.Deuvel(systeem) - aantal/type.Uiteraard is de graad van detailleringschaal-afhankelijk. De specificatie vanhetgebru?kte doorkoppelsysteem vindtplaats in de renvoo?staat. Daar wordenmerk, type en afmetingen omschreven.Deze standaard-aanduidingen moetengezien worden als voorstel.Verrekening doorkoppelsystemenOmproblemenbij ram?ng, calculatieenafreken?ng te voorkomen, is het aan tebevelen om alle doorkoppelsystemendu?delijk te omschrijven.ldPM/-//ld7 Stekkenbak - SB2. Koppelbare stekverbind?ng (fig. 5)3. Doorkoppelbak (fig. 6)In de doorsnede de vorm van de anker-staafaangeven.5 Koppelbare stekverbinding - KSV4 Persmof- PMMechanische verbindingen .1. Doorkoppelverbinding (fig. 4)Standaard-aanduidingenDeze aandu?d?ngen moeten ook ge-sch?kt z?jn voor het gebru?k ?n CAD-systemen. Analoog aan het STUBECO-rapportworden de volgendevoorstellengedaan d?e deels bestaan u?t genor-meerde aanduidingen uit verschillendenormen.I~ITen aanzien van de verwerkingskostenI----~-------~~----I geldt nog het volgende advies:6 -werkelijkbestedeuren bij m?nder danDoorkoppelbalk - DKB 50 eenheden;- eenhe?dsprijzenb?j 50 ofmeer eenhe-den.3. Eenheidsprijzen~ Geleverd op het werk;- Maatvoering;r------~---~-------, ~ Aanbrengen;I Il!L1 I I - Verwijderen deksel;~, - U?tbuigen;M~ I: ~ Kwal?te?tsborging op de bouwplaats.I Cl II II I~I II Iju.:PII Cl II II IVerreken?ng kan plaatshebben op ver-sch?llende niveaus, namelijk tussen:1. opdrachtgever en hoofdaannemer;2. hoofdaannemer en onderaannemer;3. onderaannemers onderl?ng.Stekverbindingen4. Stekkenbak (fig. 7)In de doorsnede de vorm van de anker-staven aangeven.5. Koudebrugonderbreking (fig. 8)6. Deuvel(systeem) (fig. 9)Op alle n?veaus moet du?delijk wordenafgesproken wie welke handel?ng(en)doet en wat daarvoor betaald wordt ofmoet worden.Daarom ?s het aan te bevelen de hoe-veelheden van doorkoppelsystemen inde besteksfase reeds op te nemen in deverrekenstaat.KO 1I ::;;;;G---=I J8 Koudebrugonderbreking - KO 9 Deuvel(systeem) - D30 Cement 1993 nr. 3