MATERIALEN VOORSPANNINGVOORSPANNEN METing.A.Gerritse, Hollandsche Beton Groep nv, afdeling 5&0In het kort wordt tussentijds verslag gedaan van hetaramideproject dat bij HBGen Enka in uitvoering is. Metname richt het onderzoek zich op de reststerkte en destandtijd (vergelijkbaar met de langeduursterkte).Waarschijnlijk worden de materiaal~nderzoekenin 1987afgesloten. ,?D e HollandscheBeton Groep enTabel 1 Eigenschappen van staal, glasvezel en aramideEnka werken reeds een aantaljaren nauw samen in het ara-mide project ARC (Aramid reinforced eigenschappen eenheden voorspan- glas Aramideconcrete). Achtergrond daarb~ is .dat staal (Polystal) (Parafil) Twaronkabelsaramide, in dit geval Twaron, oor eenaantal specifieke eigenschappen (tabel 1)dichtheid kg/m3 7850 2650 1450 1450goed zou kunnen voldoen in gevallenwaarhet minofmeer gebruikelijke staal (in hars) (2000) (1250)minder doelmatig is.Youngs Modulus kN/mm2200 70 125 140Zo is de treksterktecirca 11/ 2 maaldievanvoorspanstaal en de chemische resisten-treksterkte N/mm21750 > 200 2000 > 3000tie uitstekend ingevallenwaar staalpro-blemen geeft zoals inJecarbonateerdiniti?lebeton, in mortels met c oortoevoegingenz. voorspangraad N/mm21300 1000 1000 1500Doel van het project is dan ook na teverlenging bijgaan of en waar Twaron effici?nt kanworden toegepasten vooral ofde hoog- breuk % > 3.5 3 1.7 > 2.0waardige eigenschappen ook behouden,relaxatie % type 15-7 4 8 7-9blijvengedurende delevensduurdievanbetonconstructies wordt verwacht. (0,1-1000h) type II 2-3Wegens de lagere elasticiteitsmodulus chemischedan die van staal {fig. 1), waardoor ver- bestendigheidvormingen bij een bepaalde krachtgro- ~pH> 12 ++ +** ++ter zijn, is het onderzoek vooralsnog -pH < 10 + ++ ++vooral geconcentreerd ophetvoorspan- ~ Cl-ionen +nen van beton. Het specifieke van een - temp. hoog oe 400 500* 250 250*dergelijk project met een nieuw type ~ temp. laag + + ++1? Spanning-rekdiagrattl van staal enTwaron aramidevermoeidheid2 X 106+ ++ +Twaron HM Twaron1,/ 1.~I -_.~V7.8 preslressing steel wireI I1.4 = densllytI/ ...~ 7'j hi9? v'e1d teelmateriaal is vooral het proberen teonderkennen welke eigenschappen- waaraan bij staal weinig aandachtwordt besteed omdat het niet kritischis - nujuist wel kritisch zijn.Zo zijn losse vezels en garens erg on-handig en dient een vorm gevonden teworden waarin het handelbaar, ver-werkbaar is. Zo is standtijd (langdurigop hoge spanning) voor staal eigenlijkgeen probleemwaaraan aandachtwordt*Niet geldig voor harsbesteed, maar voor kunststoffen is hetdatwel. Het gedragVan staal inhetalka-lische milieu van de cementmatrix isvoortreffelijk,vanglas enkunststoffenisdatvaakwat minder; die zijnweer beterin een zuur milieu enz. (fig. 2).In de eerste - in 1985 afgesloten fase -van het onderzoek zijn vooral de mate-riaaleigenschappen en de geschiktheidresp. duurzaamheid in direct contactmet beton onderzocht.Daarnaast is een!Zl 1120-4/40tot4X 1Q6 fil