A r c h i t e c t u u r & o n t w e r pConstr uc tiescement 2007 4 5Het beeld dat de media van de bouw schetsen naar aan-leiding van een aantal recente bouwfouten, waaronderhet Bos en Lommerplein en het balkondrama inMaastricht, is zorgwekkend. Deugt het bouwproceswerkelijk niet, of is er sprake van incidenten? In dit thema-nummer zal Cement zich op deze vraag richten aan dehand van interviews met de belangrijkste betrokken par-tijen. In aanvulllende artikelen wordt nader ingegaan opmanieren om bouwfouten te kunnen voorkomen.Tien jaar geleden maakte Cement met de artikelen-serie `de tikkende tijdbom onder de bouw' als eerstemelding van misstanden die weleens voor eenfatale afloop zouden kunnen gaan zorgen. In dezeserie gaven prof.Dipl.-Ing. J.N.J.A. Vambersky(Corsmit raadgevende ingenieurs/TU Delft subfa-culteit Civiele Techniek), en ing. R. Sagel (Bouw- enWoningtoezicht Rotterdam) al aan dat we van onzefouten moeten leren in plaats van deze te verzwij-gen. Als redenen voor de incidenten in de bouw,wezen zij onder andere op het gebrek aan profes-sionele opdrachtgevers, overmatige marktwerkingwaardoor op prijs in plaats van kwaliteit wordtgeconcurreerd, complexe regelgeving en een gebrekaan constructieve samenhang. Hoe staat het tienjaar later met deze problematiek?M e d i a??n punt in de bouwproblematiek is in ieder gevalwel veranderd. Schrijven Vambersky en Sagel nog"aan de andere kant is het sensatiegehalte van der-gelijke gevallen voor de publieke media te laag omer over te berichten", tegenwoordig heeft dagbladHet Parool zelfs een dossier aangelegd over deberichtgeving omtrent het Bos en Lommerplein inAmsterdam. Het tijdschrift Podium, een uitgavevan aannemerskoepel Bouwend Nederland, vondhet zelfs nodig te reageren op de media die vanmening zijn dat het "hele bouwproces in ons landniet deugt". Ook andere incidenten, waaronder hetbalkondrama in Maastricht (2003), waarbij tweemensen zijn omgekomen, en het instorten van hetparkeerdek bij Van der Valk in Tiel (2002), liggennog vers in het geheugen. Naast deze rampzaligeincidenten, zijn er nog vele bouwfouten die niet inde media zijn gekomen of die ontdekt zijn voordater daadwerkelijk iets mis kon gaan.Of de klokkenluiders van tien jaar geleden gelijkhebben gekregen, is nog de vraag; een verplichteregistratie van bouwincidenten is er immers niet.Hoe denken de betrokken partijen daar zelf eigen-lijk over? Om die vraag te onderzoeken steldeCement een adviserend comit? samen, bestaandeuit ing. J.G. van Leeuwen (hoofd BouwtoezichtAlmere/voorzitter COBc), ir. R.E. Hoogenboom(Aronsohn raadgevende ingenieurs/opsteller con-structieparagraaf DNR), prof.ir. D.G. Mans (hoogle-raar Universiteit Twente/voorzitter CUR-commis-sie `Leren van instortingen'), ir. C.A.J. Sterken(adjunct-directeur BAM Advies & Engineering) enprof.ir. C.S. Kleinman (hoogleraar TU Eindhoven/hoofdredacteur Cement). Door dit comit? zijn deonderwerpen en bijbehorendebetrokken partijen gekozen:opdrachtgevers, politiek, bouwre-gelgevers, aannemers en bouwju-risten. De ge?nterviewden gevenhun kijk op de incidenten en gaanin op de invloed van marktwer-king, regelgeving en onderhoudop de constructieve veiligheid.H o o f d c o n s t r u c t e u rEen aspect dat veelvuldig wordtgenoemd in gesprekken overconstructieve veiligheid is dehoofdconstructeur. Naarmatede bouw complexer wordt ensteeds meer gefragmenteerdraakt, wordt de roep om eendeskundige die het procesvanaf de ontwerpfase bege-leidt steeds groter. Wat zijnde taken van deze hoofd-constructeur en kan hij dekwaliteit van de construc-tie voldoende waarbor-gen? In het vervolg op deinterviews komt diehoofdconstructeur inenkele artikelen tersprake. Ook de regel-geving komt aan deorde, zowel vanuit deNederlandse als debuitenlandse optiek.Tot slot komenenkele voorbeeldenaan de orde die aange-ven hoe te handelen na bouwfouten.Wat kunnen partijen doen om het vertrouwen weerte herstellen? nVeiligheid van constructies:VIJF VOOR TWAALF?Tien jaar geleden luiddenVambersky en Sagel al denoodklok over de construc-tieve veiligheid met de arti-kelenserie `de tikkende tijd-bom onder de bouw'