De Belgische Betongroepering hield op 7oktober 1982 in Brussel haar tweede Beton-dag. Het thema behelsde energetische in-vloedsfactoren op de betontoepassing. Deaan de orde gestelde facetten van deze be-nadering betroffen zowel de vervaardigingvan verhard beton tot in alle onderdelen(prof.ir.P.C.Kreijger) als de meer concreteuitwerking voor de wegenbouw (ir.J.Rei-chert). Voorts waren twee voordrachten ge-wijd aan de energiebehoefte van gebouwen(ir.P.Caluwaerts) en de behandeling van eengebouwsysteem waarbij overtollige warmtein de constructie wordt opgesloten om opeen later tijdstip weer te worden gebruikt(ir.A.Onderbeke). Tenslotte behandeldeir.R.Legros het derde facet, de toepassingvan beton bij de produktie, het transport ende opslag van energie.Gezien de actualiteit van het onderwerp, isveel ervan reeds eerder ter sprake gekomen.Voor een volledige informatie kan wordenverwezen naar het secretariaat van de Belgi-sche Betongroepering, die de prijzenswaar-dige gewoonte heeft de deelnemers aan bij-eenkomsten te voorzien van de integraleteksten.Energie- en milieu-aspectenProf.ir.P.C.Kreijger opende als gastsprekerde dag met een voordracht over energie- enmilieuaspecten van beton. Hij heeft over de-ze studie reeds meerdere voordrachten ge-houden en er ook artikelen aan gewijd,onder meer in dit tijdschrift. Nagegaan isdaarbij wat de energie-inhouden zijn van desamenstellende delen van betonspecie envan gewapend beton. Het is interessant indit verband te wijzen op het ontwerp van eenbrug over de Maas waarvan het ontwerp zo-wel voor voorgespannen beton als voorstaal werd doorgerekend. Ofschoon bij deaanbesteding de laagste bieding een ont-werp in voorgespannen beton betrof, wa-rende alternatieven bij de begroting van eengelijk prijsniveau. Prof.ir.Kreijger heeft bei-de brugtypen met elkaar vergeleken quaenergie-inhoud maar ook voor andere eco-logische facetten zoals waterverbruik, ont-grondingsoppervlakte, de emissie van SO2en stof en de arbeid nodig voor fabricage entransport van de respectievelijke materia-len. Gezien deze speciale benadering ver-dienen de uitkomsten van deze becijferin-gen de aandacht, omdat zij bij het ontwer-pen in de toekomst mogelijk een grotere rolgaan spelen dan tot dusver.Bij een brug van voorgespannen beton is hetenergieverbruik duidelijk minder (ca. 16%)en dat geldt in veel sterkere mate ook voorhet waterverbruik (ca. 81%). De SO2-vervuiling is daarentegen groter (11%), zoook de stofemissie (31 %). De totale arbeid isslechts weinig groter (7%).Energiebesparing bij de aanleg en hetbeheer van wegenBij de behandeling van de energiebesparingbij de aanleg en het beheer van wegen werdzowel de aanleg als het gebruik, het onder-houd en de exploitatie (verlichting, wegbe-bakening) betrokken. De hier gepresenteer-de cijfers vinden mogelijk hun weerslag bijde ontwikkeling van het toekomstige Belgi-sche wegenplan. Daarbij kunnen twee uit-gangsstellingen worden betrokken, dezgn.'strategie met hoge begininvestering' danwel de zgn. 'gefaseerde dimensionerings-strategie'. In het eerste geval is sprake vanzodanige investering dat er later slechtssprake is van beperkt onderhoud. De gefa-seerde dimensioneringsstrategie biedt hetvoordeel dat de aanlegkosten kunnen wor-den beperkt en dat de wegconstructie aande ontwikkeling van het verkeer wordt aan-gepast. Ofschoon de aanleg en het beheervan de wegen slechts 10% bedraagt van detotale energiebalans van wegen en wegver-voer, zijn er in dit opzicht toch talrijke be-sparingen mogelijk. Vanuit het streven naarzo laag mogelijke kosten voor de aanleg enhet onderhoud met het kleinste energiever-bruik lijken de twee bovengenoemde uit-gangsstellingen met elkaar in strijd. Vanuithet energieverbruik geredeneerd zouden dewegen zoveel mogelijk in beton moetenworden uitgevoerd. Wil men echter de kos-ten voor aanleg en onderhoud omlaag bren-gen, gaat de voorkeur uit naar de gefaseer-de aanlegstrategie. Het laatste zou pleitenvoor het gebruik van meer bitumen, omdatbetonwegen minder geschikt zouden zijnvoor het beginsel van fasering.Energiebehoefte van gebouwenHoe gedragen zich betonnen gebouwen uithet oogpunt van energiebehoefte? Dat iseen complex probleem, gezien het aantalparameters die bij het antwoord op de vraagdienen te worden meegenomen. Beperkingvan het energieverbruik kan met een veel-voud van materialen worden bereikt. Vanbelang is echter dat ten aanzien van de iso-lering van gevels een weloverwogen thermi-sche conceptie wordt nagestreefd. In ditverband kan onder meer worden gewezenop het vermijden van koudebruggen. Alwordt in het algemeen aangenomen dat dezwaarte van materialen vanuit het oogpuntvan energieverbruik een positieve rol speelt,moet dat echter niet worden overschat. Degrootste verdiensten van zwaardere mate-rialen, zoals beton, liggen volgens ir. Calu-waerts vooral in de egalisering van deschommelingen in de buitentemperatuur.Verslag tweede BelgischeBetondagBeton en de energiecrisisEnergiebesparend bouwsysteemHet laatste sluit aan bij de voordracht doorir.Onderbeke over energiebesparend bou-wen met beton. Besproken werd ondermeerhet Energon-systeem, dat op het ogenblik inNederland reeds wordt toegepast. Bespa-ring van thermische energie komt niet al-leen tot stand met behulp van een deugdelij-ke isolatie, maartevens door de constructieeen thermo-dynamische functie te geven,als regulator tussen binnen- en buitenkli-maat. Dat kan eenvoudigweg door een aan-gepaste schikking van vensters en absorbe-rende of gedeeltelijk reflecterende binnen-wanden, de keuze en kleur van de materia-len, maar ook door het genoemde Energon-systeem, waarbij het warmteoverschot tengevolge van zoninstraling, verlichting, kan-toormachines en de afgifte van lichaams-warmte wordt opgeslagen in de vloercon-structies. Al naar behoefte wordt de opge-slagen warmte dan op een geschikt momentweer aan de binnenomgeving afgestaan. Te-zijnertijd zullen wij op dit systeem nog naderterugkomen.De Belgische lezer zal er begrip voor heb-ben dat de toepassing van beton bij hettransport en de opslag van energie verderonbesproken blijft. In ander verband werdhier reeds uitvoerig op ingegaan en dat zalook in de komende jaren het geval zijn bij debehandeling van concrete voorbeelden.Wat de toepassing van beton bij de bouwvan kerncentrales betreft, wordt verwezennaar de eerder genoemde informatie aan dedeelnemers van deze Betondag. In Belgi?bestaat, zoals men weet, aanzienlijk meerervaring met het bouwen van kerncentrales.Door ?r.Legros van het IngenieursbureauTractionel (Brussel) dat bij het ontwerp vande centrales in Doel en Tihange betrokkenis, werd nader ingegaan op enkele proble-men bij de dimensionering en controle vande gebouwde constructies.Tot slot zij vermeld dat dit jaar prof.dr.ir.F.G.Piiessauw als voorzitter is opgevolgddoor prof.ir.A.Broucke. Prof.Riessauw heeftonlangs tevens afscheid genomen als hoog-leraar van de Rijksuniversiteit van Gent endirecteur van het Laboratorium Magnel,vanwege het bereiken van de pensioenge-rechtigde leeftijd.Op zijn betekenis voor de ontwikkeling vanhet bouwen in beton komen wij nog terug.ing.M.G.P.NelissenCement XXXIV (1982) nr. 12 872
Reacties