door Kol. b.d. P.W. ScharrooVerkeerd en goed in de betonbouw (III)Naar aanleiding van het vorige artikel van dezereeks1) werd de aandacht gevestigd op enkelevoorbeelden van fouten, welke werden waar-genomen bij het vervaardigen van beton. Dezevoorbeelden, waarvan enkele hieronder volgen,wijzen er opnieuw op, dat bij het maken vanbeton een ontoelaatbare zorgeloosheid nogVerkeerdEen vloer, bestaande uit holle baksteen-elementen, rustend op daartussen gestortebalkjes van gewapend beton, vertoondezulke ernstige scheuren, dat afbreken on-vermijdelijk was om inzakken te voorkomen.Als gebruikelijk werd de schuld onmiddel-lijk gegeven aan het cement en in dit gevalzouden ook de baksteenelementen wel nietdeugdelijk zijn. Bij onderzoek bleek echter,dat cement van de beste hoedanigheid wastoegepast en dat holle bakstenen waren ge-bruikt van een zeer goed fabrikaat. De op-getreden gebreken waren een gevolg vaneen reeks ernstige, roekeloze fouten bij devervaardiging van de vloer.In de eerste plaats bleek het zand, dat in debetonspecie was verwerkt, zeer onzuiver tezijn en humus en leem tot een gehalte van5% en meer te bevatten. Voorts werden inhet beton verschillende andere verontreini-gingen en zelfs -- lach niet, lezer -- over-blijfselen van appelen aangetroffen!Al deze verontreinigingen waren in de be-tonspecie gekomen, doordat deze niet werdbereid op een behoorlijke werkvloer, dochzonder meer op de grond, zodat leem,humus en andere verontreinigingen, welkeop de grond lagen, mede werden verwerktin de betonspecie.Voorts bestonden de stalen staven van dewapening van de balkjes uit stukjes rond-staal, welke met een overlap van enige centi-meters langs elkander in de betonspeciewaren gelegd.En ten slotte had de betonspecie een tegroot watergehalte, zodat cementlijm wasuitgevloeid door de naden tussen de hollebakstenen en in het inwendige van dezelaatste was terecht gekomen. In de beton-balkjes werd als gevolg hiervan op veleplaatsen alleen grind en zand aangetroffen.VERONTREINIGD AANMAAKWATERVerkeerdEen betonvloer vertoonde scheuren. Desamenstelling van de betonspecie voldeedaan alle vereisten. De vervaardiging wasmet zorg geschied, behalve dat als aanmaak-water voor de betonspecie was gebruiktwater uit een beek, welke werd veront-reinigd door een bovenstrooms gelegenchemische fabriek.steeds geen uitzondering is. Deze artikelen-reeks, waarvoor wij bij voortduring de mede-werking van onze lezers inroepen, is dan ookvoor de betonpractijk zeker nog niet overbodig.Bijna ongelooflijk, om niet te zeggen misdadig,is het volgende voorbeeld.Het voorbeeld is een levendig en doeltreffend betoog.1) Zie Cement 4 (1952), Nr 23-24GoedGelukkig zijn zulke grove fouten en nalatig-heden bij het maken van beton hoge uit-zonderingen. Niettemin moet -- wellichtten overvloede -- worden opgemerkt:1. Het maken van beton moet, ook voorde meest eenvoudige constructies en voorde kleinste hoeveelheden betonspecie,met zorg geschieden. Zorgeloosheid is degrootste vijand van beton!2. De toeslag mag niet zijn verontreinigdmet klei of leem, e.d. en andere veront-reinigingen (zeker niet met overblijfselenvan appels enz.), welke de vertinning te-gengaan, de sterkte van het beton ver-minderen en het optreden van scheurenen andere gebreken mogelijk maken.3. De samenstelling van de betonspeciemoet steeds nauwkeurig worden vastge-steld. Hierbij moet vooral ook het water-gehalte worden beperkt tot de hoeveel-heid, welke nodig is voor de binding en deverharding van het cement en om de be-tonspecie verwerkbaar te maken.4. Staven van de wapening mogen nietbestaan uit losse stukken, welke gedeel-telijk langs elkander liggen. Zij moeten??n geheel zijn, dan wel wanneer ditnodig en mogelijk is, op deugdelijke wijzezijn gelast. Het zonder meer ,,opgebrui-ken" van stukken rondstaal in kleinerebetonbalkjes is niet toelaatbaar.5. Zelfs de kleinste hoeveelheid beton-specie mag nooit worden bereid op degrond met alle hieraan verbonden gevarenvan verontreiniging, wegzakken van hetaanmaakwater, enz. Steeds moet dit ge-schieden op een harde, zoveel mogelijkwaterdichte werkvloer.GoedHet water voor de bereiding van beton-specie moet behoorlijk zuiver en zoet zijn,zegt Artikel 7 van de G.B.V. I950.Niet mag worden vergeten, dat het waterin de eerste plaats bestemd is om de schei-kundige werking van het binden en het ver-harden van het cement tot stand te brengen.Cement 5 (1953) Nr 5-6 63SenecaHET MAKEN VAN EEN HOLLE BAKSTEENVLOERHet is dus niet een toevoeging aan het drogemengsel van cement, zand en grind om hier-van een verwerkbare betonspecie te maken,doch het is een van de materialen -- en weleen z??r belangrijk! -- met behulp waarvanbeton wordt vervaardigd.Scheuren en andere gebreken kunnen ont-staan, wanneer het water klei- of leemach-tige of andere schadelijke bijmengselen be-vat, zoals organische stoffen, koolzuur, zwa-velverbindingen, enz. In aanmerking komendus leidingwater, drinkbaar bronwater enniet verontreinigd water uit rivieren, me-ren, kanalen, e.d. Wanneer aan de zuiver-heid wordt getwijfeld en zeker voor waterbenedenstrooms van steden, of voor water,waarbij verontreiniging door fabrieken nietis uitgesloten, moet door een scheikundigonderzoek de bruikbaarheid worden aan-getoond.ONZUIVER WATER VOOR HET NAT HOUDEN VAN VERHARDEND BETONVerkeerdEen betonwerk vertoonde een witte uitslag.Het bleek, dat voor het nat houden van hetbeton tijdens de verharding water was ge-bruikt uit een kanaal, dat was verontreinigdmet chloorverbindingen en sulfaten. De na-delige inwerking hiervan op beton is bekend.GoedHet beton tijdens de verharding goed nathouden met behoorlijk zuiver, zoet water,zegt Artikel 7 van de G.B.V. 1950.SUIKER IS GEVAARLIJK VOOR BETONVerkeerdEen betonvloer, waarop suikerhoudendestoffen waren opgeslagen, was op verschil-lende plaatsen bros geworden en vertoondescheuren.Bij het maken van deze vloer was niet voorogen gehouden, dat gewone suiker, druiven-suiker, melksuiker, e.d. en in het algemeensuikerhoudende stoffen, wanneer deze voch-tig worden, beton aantasten, aangezien metde kalk, welke bij de verharding van hetcement is vrijgekomen, calciumsaccharaatwordt gevormd, dat gemakkelijk in wateroplosbaar is. Zelfs kleine hoeveelhedensuiker kunnen reeds een vernielende uit-werking hebben op beton; vooral natuurlijkwanneer dit laatste niet voldoende dicht is.GoedHet maken van beton met een z??r grotedichtheid vormt geen afdoende beschermingvan constructies, welke in aanraking komenmet suikerhoudende stoffen, welke vochtigzijn of dit kunnen worden. Bij z??r dichtbeton kan het bij uitzondering voorkomen,dat een z??r kleine hoeveelheid suiker geennadelige invloed heeft.Ook het toepassen van kalkarme cementenals hoogovencement, gesulfateerd cement,tnz., kan het gevaar van deze schadelijke in-werking enigszins verminderen, doch dezelaatste niet geheel opheffen.Onder alle omstandigheden is het dan ooknodig betonoppervlakken, ook dichte,welke met vochtige suikerhoudende stoffenin aanraking komen, tegen vernieling te be-schermen door bestrijken met fluaten, be-kleden met zuurvaste tegels, asfaltprepa-raten, enz.VerkeerdEen gedeelte van de betonspecie wilde opeen betonwerk niet verharden. De oorzaakkon ditmaal nu eens niet onmiddellijk wor-den gezocht bij het gebruikte cement, wanthet gebrek trad slechts plaatselijk op enoverigens werden met cement van dezelfde,deugdelijk gekeurde partij zeer goede resul-taten verkregen. Het bleek echter, dat debetonarbeiders onverwerkte betonspecie,welke reeds gedeeltelijk was gebonden, naeen middagrust met water hadden begotenen opnieuw hadden dooreengewerkt. Na-tuurlijk kon het reeds voor een deel gebon-den cement niet meer tot binding wordengebracht.GoedDenk aan het bepaalde in Artikel 14 derG.B.V. 1950, dat betonspecie, welke na hetaanmaken langer dan een half uur heeft ge-legen, niet meer mag worden verwerkt.Blijkt uit een dergelijk voorbeeld ook niet,dat het verwerken van betonspecie moetgeschieden onder een voortdurend grondigtoezicht; dat ook voor betonarbeiders eengoede vakopleiding onmisbaar is en dat deuitvoerders van betonwerken bij hun per-soneel verantwoordelijkheidsgevoel moetenaankweken ?BETONSPECIE BLEEF TE LANG ONVERWERKT LIGGENHet nieuwe fabrieksgebouw van de N.V. Breedband te IJmuidenOp 25 Juni jl. heeft de offici?leinbedrijfstelling plaats ge-vonden van de nieuwe fabriekvoor dunne plaat en blik teIJmuiden.Nevenstaande foto geeft eenindruk van de omvang vandit nieuwe bedrijf van deKon. Ned. Hoogovens enStaalfabrieken N.V. ; het is deZuidgevel van de warm-breedwalshal.In het volgende nummer van,,Cement" zal een artikelover de betonwerken van ditfabrieksgebouw worden op-genomen. Red.64 Cement 5 (1953) Nr 5-6
Reacties