C o n s t r u c t i e & u i t v o e r i n gU t il i teit sb o u wcement 2001 258De Hoftoren (foto 1) bestaat uiteen 53 m hoge laagbouw van 15verdiepingen en een 142 m hogehoogbouw van 31 verdiepingen.De plattegrond tot de 15de ver-dieping beslaat 2500 m2per laag;daarboven is dit 1050 m2per laag.Het gebouw heeft drie kernen enis zo geconstrueerd dat de hoog-bouw boven de 15de verdieping`leunt' tegen de laagbouw (fig. 2).Onderhetgebouwligteenparkeer-garage in twee lagen met in totaal370 parkeerplaatsen.K e u z e k e r n b e k i s t i n gVoor het maken van de tweehoofdkernen werd door de aan-nemer gekozen voor een zelf-klimmendebekisting.Dekeuzeisgebaseerd op de kraanbezetting.Zelfklimmende bekistingen kun-nen geheel onafhankelijk van deaanwezige torenkranen hydrau-lisch klimmen. Bijkomend voor-deel is dat de bekisting een vastepositie heeft, dus voor de diverseinstortvoorzieningen maatvast is.In de kernbekistingen wordt ge-bruikgemaakt van aluminiumsparingen die snel uit te wisselenen daarnaast arbeidsvriendelijkzijn.V l o e r s y s t e e m v o l g e n sb e s t e kIn het bestek waren voorgespan-nen breedplaatvloeren, prefabkolommen en nagespannen be-tonnen randbalken voorgeschre-ven. Uit de vastgelegde bouwtijdvolgde onder meer een cyclus vanvijf dagen per bouwlaag voor dehoogbouw en van acht dagen perbouwlaag voor de laagbouw. Deaannemer kwam met de bekis-tingsleverancier tot de conclusiedat met de constructie volgens hetbestek de cyclus voor de hoog-bouwmoeilijktehalenzouzijnenwel om de volgende redenen:? De (voorgespannen) breed-plaatvloer (d = 240 mm) heeftzijn beperkingen wat variabelebreedten en afgeschuindedelen betreft, waardoor opveel plaatsen `aanhelingen'zouden moeten wordengemaakt. Bovendien zoudende hijsbewegingen naar dehogere verdiepingen te tijd-rovend zijn, waardoor dekraanbezetting in het nauwzou komen.? De in het werk te maken rand-balken zijn 400 mm hoog,maar hebben een variabelebreedte. In deze randbalkenzou volgens het bestek eengroot aantal voorspanstrengenmoeten worden aangebracht,Vlakke tafelbekisting zorgt bij complexe plattegrondvoor korte verdiepingscyclusTraditioneel vloersysteemvoldoet bij Hoftorening. S.J. Eijgenraam, Bureau S.E., GoudaNaast het gebouw van het Ministerie van VROM aan de Rijnstraat in DenHaag verrijst momenteel de Hoftoren. Bij oplevering op 2 maart 2002 zal ditgebouw met een hoogte van 142 m de skyline van de residentie gaan domi-neren. De bouwtijd is contractueel vastgesteld op 34 maanden. Een van deconsequenties hiervan was dat de bouwcyclus per verdieping maximaal vijfdagen mocht bedragen. Om deze cyclus te kunnen halen, is een ter plaatsegestort vloersysteem met vlakke tafelbekisting toegepast.1 | De Hoftoren in aanbouwdirect naast hetMinisterie van VROMfoto: Fotobureau LensC o n s t r u c t i e & u i t v o e r i n gU t il i teit sb o u wcement 2001 2 59die bij een betondruksterktevan 16 N/mm2gedeeltelijkzouden moeten worden voor-gespannen. Daarna zouontkist kunnen worden en debekisting kunnen worden ver-plaatst naar de bovengelegenverdieping. Na 28 dagen zouin de randbalken de volledigevoorspanning moeten wordenaangebracht. Daartoe zou eenaantal goed beveiligde en ver-ankerde werkplateaus nood-zakelijk zijn. Ook hiervoorzouden extra en tijdrovendehijsbewegingen nodig zijn, diebovendien voorafgaand aan degevelsluiting zouden moetenplaatsvinden.? Voordat de voorspanstrengenkunnen worden aangebrachtmoeten de (prefab) kolom-men, uiteraard de randbalkzelf en de breedplaatvloer aan-wezig zijn.? Het voordeel van prefabkolommen is dat zij reeds devereiste sterkte hebben.Een belangrijk nadeel is datvele en langdurige hijsbewe-gingen nodig zijn om ze ophun plaats te krijgen.A l t e r n a t i e f v l o e r s y s t e e mOm de beoogde cyclustijd van vijfdagen eenvoudiger te kunnenrealiseren, is het volgende bouw-systeem ontwikkeld en voorge-steld (fig. 3).In plaats van de breedplaatvloerenvan 240 mm dikte met daarop eenafwerklaag van 50 mm, de vloeren290 mm dik uitvoeren en terplaatse te storten met een vlakketafelbekisting, die is voorzien vandoorstempelstroken. Deze tafel-bekisting is samengesteld uitgrote elementen en voorzien vanvaste ondersteuningsconstructiesen hulpstempels (fig. 4). Met een171.585+ mast6.370- nivo -20.000 nivo 052.600+ nivo 15105.985+ nivo 31141.855+ gevel131.300+ gevel1010koppeling aan kernwand m.b.v. bestaande klimkist verankeringT07T06 T10T08 T094240 500 4240stempelstrookstempelstrookstempelstrook2 | De hoogbouw `leunt'tegen de laagbouw4 | Segment tafelbekistingC o n s t r u c t i e & u i t v o e r i n gU t il i teit sb o u wcement 2001 260transporthaak wordt de tafelbe-kisting verplaatst naar een hogereverdieping; een beperkte kraan-handeling, zeker vergeleken methet inhijsen van breedplaat-vloeren.De doorstempelstroken wordentussendetafelsgeplaatstenineenlater stadium verwijderd; het uit-gangspunt is om maximaal vierbouwlagen door te stempelen.Het aantal stempels per verdie-ping wordt hierdoor beperkt. Deprefab kolommen worden na hetplaatsen van de tafels aange-bracht; dit verhoogt de veiligheiden het kraangebruik wordt be-perkt.Op deze wijze zal in korte tijd eenvloerveld beschikbaar zijn. Hier-op kan worden begonnen met hetvlechten van de wapening. Dezewapening is samengesteld uitpasnetten en wordt aangevuldmet traditionele wapening. Devloerwordtvervolgensineenkeergestort en afgewerkt (gevlinderd).Deze bouwmethodiek is eerdertoegepast bij de bouw van deMilenniumtoreninWenen[1].Naoverleg met constructeur enopdrachtgever werd besloten ditvloersysteem ook hier toe tepassen.T e n t c o n s t r u c t i eOm de cyclus (fig. 5) te kunnenrealiseren, is het daarnaast nood-zakelijk dat alle geplande stortenvan de vloeren kunnen doorgaan.Hiervoor is een tentconstructieontwikkeld die samengesteld isuit een aluminium frame waaroverheen een zeildoek wordt ge-spannen. Hiermee is tevens dekwaliteit van de vloeren gegaran-deerd (direct afgewerkte vloeren)en zijn de arbeidsomstandig-heden verbeterd.T e n s l o t t eDe hier gehanteerde bouwmetho-diek bewijst dat bouwen met inhet werk gestort beton flexibel is,de benodigde kraancapaciteit be-perkt en een korte bouwtijdbehoeft. Op dit project zorgtvooral de inzet van een tafelbe-kisting daarvoor. De kraaninzetwordt verder beperkt door hetgebruikmaken van een beton-pompinstallatie voor het beton-storten. Het monoliet afwerkenvan de vloeren levert voorts eenbesparing op van een procesgangvan de afwerkvloeren. L i t e r a t u u r1. Wapperom, Henk, Gietbouwzorgt voor wereldrecord aande Donau. Cement 1999 nr. 2.schacht Bschacht AT06T07T08T09T107*9000= 630008*9000=720008*9000= 720003 | Plattegrond standaard-verdieping met indelingtafelbekistingenC o n s t r u c t i e & u i t v o e r i n gU t il i teit sb o u wcement 2001 2 61Projectgegevensopdrachtgever:ING Vastgoed Ontwikkelingarchitect:Kohn Pedersen Fox Associatesassociated architect:Arcadis BouwlInfraadviseur constructies:Arcadis BouwlInfrauitvoering:Heijmans Bouwleverancier bekistingen:Doka Nederlandleverancier specialistischehijsconstructies:BomeconDAG 1DAG 2DAG 3vlechtentafelbekistingtraditionele bekistingkernen + schijvenkolommenstortenvlechtentafelbekistingtraditionele bekistingkernen + schijvenkolommenstortenDAG 4DAG 55 | Vijfdaagse cyclus in beeld