Technisch NieuwsBekistingsschottenDe moderne betonbouw vraagt niet alleennieuwe en doelmatige constructies en eentypische betonarchitektuur, maar ook eenrationalisatie van de uitvoering. Daarom staanvooral de laatste jaren de constructie van debekisting en de keuze van het be-kistingsmateriaal in het midden van de be-langstelling*).De toepassing van de traditionele houtenbekisting van planken vormde een aanlei-ding totde fabricage en het gebruik van fabriekmatigvervaardigde houten bekistingsschotten. Metdergelijke schotten, die in een beperkt aantalstandaardmaten voor-komen, kan een tijd- enarbeidsbesparende werkmethode wordenontwikkeld, omdat het opbouwen en het afbrekenvan de bekisting vlugger en gemakkelijker gaat,ter-wijl het schoonmaken en het transport een-voudiger worden.De toepassing van deze bekistingsschotten blijktvooral verantwoord te zijn bij groterebouwwerken en wanneer een bepaaldebouwmoduul veelvoudig en herhaaldelijkvoorkomt. Een materiaalbesparing wordt bereikt,doordat het zaagverlies wordt ver-minderd; inprincipe wordt een bekisting nl. zoveel mogelijksamengesteld m.b.v. de schotten, waarna deoverblijvende gedeel-ten worden 'opgevuld' metgewoon be-kistingshout. Voor een zeer rationeletoepassing van bekistingsschotten dienen archi-tekt en constructeur zo mogelijk bij het ontwerpreeds rekening te houden met de beschikbarestandaardmaten van de bekisting, zodat hetaantal 'vulstukken* en daar-door het zaagverliesworden beperkt. Op deze wijze wordt eeneconomisch gebruik van het bekistingsmateriaalbereikt. Er-varingen in Amerika en Ruslandhebben bewezen, dat zelfs een sterkdoorgevoerde*) In Cement 5 (1953) biz. 74 en Cement 6 (1954) biz.371-375 werd reeds behandeld het gebruik vanbetontriplex resp. stalen bekistings-panelen.standaardisatie van de afmetingen (zowel vande bekistingen als ook van bijv. gepre-fabriceerde elementen) de architekt vol-doendevrijheid laat om zijn ideeen volledig te kunnenverwezenlijken.De in Nederland vervaardigde Stofae-bekis-tingsplaten (breedte SO cm) bestaan uit 4 of 5scandinavisch vurenhouten delen (23 mm dik),die machinaal aan elkaar zijn gekramd methoutverbinders, terwijl over de gehele breedteop de kopse einden een plaatstalen'doosprofiel' is geschoven (tek. I). Dit lichteprofiel, waarvan de omgezette kanten in hethout zijn opgesloten, voorkomt beschadi-gingvan het kopse hout en verzekert tevens denoodzakelijke vlak- en stijfheid van het schot.De houtverbinders en het profiel-staal makende schotten geschikt voor toepassing in het'ruwe' bouwbedrijf. Omdat het profielstaal nietaan het hout is ge-schroefd of gespijkerd,kunnen de delen vrij krimpen en uitzetten. Demeest gebruikte lengtematen zijn 150, 180 en200 cm, terwijl ook lengten van 195 en 210 cmvoorkomen. Deze maten zijn gebaseerd opveel voorko-mende bouwmoduli. In hetdoosprofiel zijn 2 spijkergaten geboord, diesteeds weer gebruikt moeten en kunnenworden. De routine van de betontimmerman enenige extra aandacht van de uitvoerder voorko-men onnodige beschadiging door willekeu-rigespijkergaten.Voor betonvloeren worden de schotten geiegdop baddings, bekistingsdragers e.d. (h.o.h. 45,50 of 60 cm), waarna 23 mm be-kistingshout als'vulstukken' wordt gebruikt (foto 2).De dubbele bekisting van betonmuren, kel-derwanden e.d. wordt op nagenoeg dezelfdewijze samengesteld. Ter vermijding van gaten inde schotten worden op de gewenste afstandbrede delen in de bekisting aange-bracht, waardoorheen de afstandhouders worden gestoken(foto 3).Het vrij regelmatige bekistingspatroon en devlakheid van de schotten blijken een gelijkmatigbetonoppervlak te geven.De platen worden gewoonlijk aan beide zijdengeschaafd. Door ze aan een zijde te schaven ende andere zijde ruw te houden, kan zonodig deruwe kant worden gebruikt, indien hetbetonoppervlak moet worden bepleisterd. Dooreen juiste organisatie op de bouwplaats en eenvolledige samenwer-king tussen architekt enaannemer kunnen de aanwezige voordelen vande toepassing van bekistingsschotten volledigworden uit-gebuit, waardoor o.m. deverschillende schotten 20, 30 maal of meerkunnen worden gebruikt.(voortzetting op biz. 440)489Cement 8 (1956) Nr 17-18