23-24DECEMBER1954CEMENTtijdschrift gewijd aancement en betonalgemeen-redacteur:ing. G. J. Hamer(verantwoordelijk voor de inhoud)redactie-secretaris:H. M. Mosredactie-adres:Herengracht 507, Amsterdam-C,telefoonnummer: 38531administratie-adres:Nw. Achtergracht 102 -104, A'dam -C,tel. 56968, Postgiro 525812 t.n.v. N.V.Uitg. Mij ,,Met Couragie", A'damabonnementsprijzen:1. Nederland, Indonesi?,Overzeese Gebiedsdelen,Belgi? en Luxemburg 9,-- p. j.2. Studie-abonnementen voorT.H.-studenten, M.T.S. -ersen militairen 5,-- p. j.3. Buitenland 12,-- p. j.overneming van artikelen en illu-straties na schriftelijke toestemminguitgave ENCI-CEMIJ n.v.door ir J. C. MeischkeTijdens de Stuvo-excursie van 6-10 Septem-ber 1954 werd een bezoek gebracht aan devolgende werken:1. Watertanks te EssenDe fa Dyckerhoff & Widmann bouwt buitenEssen 4 grote tanks voor drinkwater, dieworden uitgevoerd in voorgespannen beton(foto I). Van elke tank zijn de wanden en deplaat voorgespannen volgens het systeemFinsterwalder met staven ? 26 vanSt 60/90. De vertikale voorspanning van dewanden is uitgevoerd in St 70/105.De tanks hebben een inwendige diametervan 37 m met een wanddikte van 22 cm. Debodemplaat is 15 cm dik, aan de rand ver-zwaard tot 35 cm. De tanks worden afgedektmet een koepelvormig schaaldak van 9 cmdikte, waarvan alleen de ringbalk is voor-gespannen. Op de top van de koepel bevindtzich een ontluchting. De wanden zijn vrijbeweegbaar t.o.v. de bodemplaat. De voegtussen wand en plaat is afgedicht met 8 mmasfalt, waarin zich 2 platen aluminium be-vinden.De voorspanning in de voegplaat is 12 kg/cm2en in de wanden 50 kg/cm2. Het voorspan-nen van de wanden geschiedt in 6 sectoren.Bij het spannen worden eerst 3 sectoren omde andere gespannen, daarna de 3 tussen-liggende sectoren.Eerst wordt een rij staven onderin de wandgespannen, daarna een rij in het midden vande hoogte, vervolgens een rij boven in dewand en tenslotte achtereenvolgens detussenliggende rijen staven. De onderlingeafstand van deze staafrijen vermindert naarboven toe.2. Versuchsanstalt H?ttenwerkRheinhausenSinds 2 jaar beschikt het H?ttenwerk Rhein-hausen over een laboratorium, waar zij hetgeproduceerde staal op fysische, chemischeen mechanische eigenschappen kan onder-zoeken.Bij een maandproductie van 130 000 t ruw-ijzer is een dergelijk laboratorium beslistnoodzakelijk, mede in verband met. de velesoorten hoogwaardig staal, die worden ge-fabriceerd. Het laboratorium, dat groot isopgezet, kan ook opdrachten van particu-lieren aannemen.Het gebouw bestaat uit een kelderverdie-ping, een sousterrain en daarboven nog3 verdiepingen.In de kelder zijn ruimten met constantetemperatuur ingericht, waar langdurigekruipproeven op hoogwaardig staal wordenverricht.In de overige ruimten bevinden zich de che-mische laboratoria en het metallografischlaboratorium, waar de structuur van hetstaal mikroskopisch kan worden onderzocht.Het H?ttenwerk heeft ook een groot verbruik vanvuurvaste steen, die aan hoge eisen moet voldoen,zodat een gedeelte van het laboratorium is inge-richtvoor het onderzoek van vuurvaste steen. Hetonderzoek van onregelmatigheden in lasnaden engietstukken gebeurt o.a. met hoogfrequentetrillingen, welke met een speciaal kwartskristalworden opgewekt. Bij schakeling op een kathode-straalosciliograaf is het mogelijk slakinsluitingenen holten te constateren.Achter het laboratorium bevinden zich 2grote hallen voor de macha nische beproe-vingen, zoals breukproeven, vermoeiings-proeven en andere, waarbij van zeer mo-derne apparaten gebruik wordt gemaakt.In een van deze hallen was een kleine expo -sitie ingericht van alle tot nu toe in West-Europa bekende systemen voor de toepas-sing van voorspanning.Naast de bekende systemen, zoals Freyssi-net, Magnel, Finsterwalder en Baur -Leon-hardt, waren hier nog de volgende systemente zien:a. Held & FranckeDit systeem werkt met staven ? 26, ver-ankerd met een driedelige wig, die in eenconische stalen bus past.Het is ookmogelijk om 7 draden ? 5 of ? 8te gebruiken inplaats van I staaf ? 26 (tek. 2)De middelste draad wordt in dit geval om-wonden met een dunne pianosnaar om door-slippen van die draad te voorkomen, daarzij slechts door de wrijving met de andere6 draden op haar plaats wordt gehouden.b. Gr?nn & BilfingerDe kabels van normaal hoogwaardig staal -draad ? 5 worden aan de einden gesplitsten in een betonblok ingestort. Het spannengeschiedt met behulp van vijzels tussen hetbetonblok en het beton van het werk(tek. 3).c. Heilmann & LittmannDit systeem werkt met draden ? 5, die ??nfoto I. watertank te EssenCement 6(1954) Nr 23-24 399Stuvo-Excursie 1954tek. 2tek. 3. systeem Gr?nn & Bilfingertek. 6. systeem Beton-& Monierbautek. 5. systeem H.W.R.voor ??n met kleine conische hulzen in een ankerplaat wordenverankerd.d. HochtiefDe kabels bestaan uit draden ? 8, waarvan elke draad door eenkleine wig in een conische huls wordt verankerd. In het inwendigevan de kabel bevindt zich ter plaatse van de verankering eenbuisje, waartegen de draden worden aangeklemd. De wiggenhebben aan de zijde van de draad een ruw oppervlak. Zij wordenzonder kracht in de conus gezet en door een weinig slippen vande kabel vast aangetrokken (tek. 4).e. Systeem H.W.R. (H?ttenwerk Rheinhausen)Dit systeem kent verschillende uitvoeringswijzen, die afhankelijkzijn van het aantal en de diameter van de draden. Het principe isechter hetzelfde. In alle gevallen worden een aantal draden in eenstalen kop vastgeperst. Deze kop is voorzien van een eind schroef-draad en kan met behulp van een moer op een ankerplaat wordenverankerd.Dit systeem combineert de soepelheid van een kabel en de slip-vrije verankering met een moer. De kabels moeten echter oplengte bij het H?ttenwerk worden besteld. De kabel s wordenvervaardigd voor een voorspankracht per kabel van 25, 40, 60 en100 t (tek. 5).f. Beton- & MonierbauDe draden van de kabels worden in een stalen conus met-behulp400 Cement 6 (1954) Nr 23-24tek. 4. systeem Hochtiefvan cementspecie vastgegoten. De conus heeft aan de kop eeninwendige schroefdraad, waarin het spanapparaat kan wordenvastgezet, en een uitwendige schroefdraad voor het aandraaienvan een stelring, die na het spannen voor de permanente ver-ankering zorgt. De kabels worden gemaakt van 12, 24 of 48draden(25, 50 of 100 t voorspankracht). Het gebruikte staal is ovaalgeribd Rheinhausen-staal (tek. 6).g. Philipp HolzmannEen aantal draden van ovaal staal worden in een speciaal spanblokverankerd. De draden zijn in lagen, gescheiden door dunne plaat-jes van zacht staal, in het ankerblok aangebracht. De verankeringgeschiedt door het indrijven van een grote stalen wig, die allelagen tegelijkertijd vastklemt. Als reactie op deze wigkracht dienteen omwikkeling van hoogwaardig staaldraad om het geheleankerblok heen. Het aanspannen van de draden geschiedt na hetinstorten van de verankeringsblokken in de betonconstructie(tek. 7).h. Polenski & Z?llnerDe kabels bestaan uit een aantal draden ovaal staal, die in eenconusvormige ring in een of twee concentrische lagen wordenverankerd. De verankering kan worden uitgevoerd met een ver-loren of een gedeelte weer terug te winnen spanbout. In het eer-geval wordt de spankracht opgenomen door een bout en eenmoer; in het tweede geval drukt de verankering op de injectie-mortel (tek. 8 en 8a).3. Dwarsliggerfabriek te NeussIn deze fabriek vervaardigt de fa Dyckerhoff & Widmann verschil-lende typen dwarsliggers in voorgespannen beton aan de lopendeband (foto 9).tek. 8adoorsnedeover kabeltek. 8. systeem Polenski & Z?llnertek. 7. systeem Philpp Holzmannfoto 9dwarsliggersDyckerhoff & WidmannNeussCement 6 (1954) Nr 23-24 401De dwarsliggers worden gestort in stalen mallen, waarin van tevoren de voorspanstaven en de houten proppen voor de rail-bevestiging zijn aangebracht. Een ingenieuze betonverdeler metdaarachter een trilmachine zorgt voor het vullen resp. trillen vandrie stuks mallen tegelijkertijd. De triltijd is niet langer dan 1?minuut. Na het trillen gaan de mallen in de stoomkamer, zodat zijde volgende dag gelost en weer in productie genomen kunnenworden. Het stomen gebeurt gedurende 12 uur op 60 ?C.De dwarsliggers worden verder voorzien van de tirefons voor derailbevestiging en daarna gespannen met 2 staven ? 18, systeemFinsterwal d e r . Eerst wordt aangespannen op 9 t voorspan-kracht per staaf. Wanneer het krimpen en kruipen van het betongrotendeels is uitgewerkt, wordt nagespannen tot 13 t voorspan-kracht. Het krimpen en kruipen bedraagt minder dan 3%. De be-reikte betondruksterkte na 28 dagen is in den regel 700 kg/cm2op kuben van 20 x 20 x 20 cm3.De gebruikte hoeveelheid cement is 375 kg/m3beton. De zand-grind verhouding is 1:3. Het grind bestaat voor 1/3 deel uit grind7-15 mm en voor 2/3 uit grind 15-30 mm. De w.c.-factor is 0,38.Opvallend is, dat ook op de meeste bouwwerken wordt gewerktmet toeslagmaterialen van bepaalde korrelgrootten of in bepaaldekorrelgroepen.Het is in Duitsland we/ mogelijk grind van bepaalde korrelgrootte tebestellen zonder dat dit blijkbaar extra moeilijkheden voor de zand-en grindhandel met zich meebrengt.4. Balkenfabnek IMBAU te LeverkusenIn deze fabriek worden diverse typen lichte dakbalken gemaaktvolgens het lange-banksysteem. De voorspanning wordt aange-bracht door middel van 'Litzen', welke bestaan uit 2 in elkaar ge-slagen dunne draden van hoogwaardig staal. De betonspecie heefteen lage watercementfactor en wordt gemengd in een molenmet horizontale trommel. De specie wordt getransporteerd ineen klei ne wagen en met de schop in de mallen gebracht. Een ver-plaatsbaar trilapparaat, dat aan een paar vaste ogen op de mal kanworden vastgemaakt, zorgt voor de verdichting van de beton-specie. Deze moet normaal verharden, zodat gebruik van cementkwaliteit C hier noodzakelijk is.Deze lichte balken worden gebruikt als gordingen voor dakcon-structies en, in combinatie met holle betonblokken, ook voorvloeren.De dagproductie van deze fabriek bedraagt 6 000 m1balk.Het spannen van de draden geschiedt met behulp van een span-wagen, die dwars voor de koppen van de langebanken kan wordenverreden. De spanning wordt aangebracht door een gewicht, zo-dat alle draden dezelfde spanning hebben.5. Hangbrug over de Rijn te RodenkirchenDeze hangbrug bestaat uit een staalconstructie met een rijdekvan voorgespannen beton. De middenoverspanning van de brugis 280 m. Het rijdek is zowel in langs- als in dwarsrichting voor-gespannen, hetgeen een gewichtsbesparing op de constructiegeeft. Het voorspannen in langsrichting geschiedt met behulp vanzware vijzels, die hun steun vinden op de beide landhoofden(foto 10). De dwarsvoorspanning wordt aangebracht met behulpvan staven ? 26, systeem Finsterwalder.6. Brug over de Neckar bij ZiegelhausenDeze brug is een statisch onbepaalde balkbrug met 5 overspan-ningen van resp. 28, 43, 62, 43 en 21 m.De langsvoorspanning wordt aangebracht volgens het Baur-Leonhardt systeem. De dwarsvoorspanning (foto 11) bestaat uitkabels van het Leobasysteem.foto II. brug over de Neckar bij Ziegelhausenbekisting van het trottoir met dwarsvoorspanning(foto dr ir G. F. Janssonius)Het Leoba systeem werkt met 12 draden ? 5. De draden wordenaan het ene einde verankerd in de betonconstructie en aan hetandere einde om een korte ronde pen, waarin een staaf kan wor -den geschroefd. De draden liggen in een plat plaatstalen kokertje,waardoor zij vrij van het beton worden gehouden.Voor het spannen van de kabel wordt in de korte pen een staafgeschroefd, waar overheen de vijzel kan worden geschoven enmet een moer worden geborgd.Bij het enkele jaren geleden gebruikte systeem werd de inge-schroefde staaf na het spannen met een moer en een ankerplaatgeborgd. Na het injecteren en het verharden van de injectie-specie kon de ingeschroefde staaf worden weggenomen, zodat devoorspankracht van de kabel via de ihjectiespecie op de beton-constructie werd overgebracht. Dit is echter geen fraaie oplos-sing, zodat thans met een gewijzigde verankering van de kabelwor dt gewerkt.De ronde pen van een niet gespannen kabel rust op twee stalenoplegblokken, die in de betonconstructie zijn opgenomen. Nahet spannen wordt de ruimte tussen de pen en de stalen blokkenopgevuld met vulplaten, die in de vereiste dikten aanwezig zijn.De spankracht van de kabel wordt dan via vulplaten en opleg-blokken op de constructie overgebracht.Over de beide voorgespannen hoofdliggers ligt een vrij dunbetondek, dat in dwarsrichting verstijfd is door ribben (foto 12).402Cement 6 (1954) Nr 23-24foto 10. hangbrug te Rodenkirchenvijzels tussen brugdeken landhoofdfoto 12. brug over de Neckar bij Ziegelhausenbekisting van brugdek met elementen van dunstaalplaatDe bekisting voor deze ribben bestaat uit elementen van om-gezette dunne plaat, ter lengte van ongeveer I m. Deze elementenworden met een kleine overlap in eikaars verlengde geplaatst.Goed verzorgd is op dit werk de afweging en de diverse toeslag-materialen en het cement. Voor het zand, fijn grind en grof grindzijn de nodige bunkers gemaakt, die van de oprit van de brug af,met de vrachtauto kunnen worden gevuld. De materialen wordenafgewogen in een klein model kipkar met ingebouwde afweeg-inrichting (foto 13). De laadbak van deze karren is draai- en kip-baar. Het cement wordt, zoals op vrijwel alle werken, bewaard ineen paar silo's, die elk 15 of 20 t cement kunnen bevatten. Uit desilo's valt het cement in een afweegbak of een maatbak. Het vullenvan de silo's gebeurt in de tijden, dat geen betonspecie wordtgestort. Voor het transport van het cement wordt een truck metaanhanger gebruikt, die 3 tanks vervoert, welke veel overeen-komst vertonen met de Cera-pompen. De truck heeft I tank, deaanhanger 2 tanks. Het werken met zakken cement of los gestortcement komt in Duitsland op dergelijke werken niet of practischniet voor.De verzorging van de samenstelling van de betonspecie is minderprimitief, dan over het algemeen in Nederland te doen gebruikelijk is!7. Brug over de Mur g in de nieuwe snelverkeersweg bijNiederb?hl (Rastatt)Deze brug heeft 3 overspanningen van resp. 28, 43 en 28 m. Delangsvoorspanning is volgens het systeem Bauer-Leonhardt. Debrug is ter plaatse op een bekisting gestort en als statisch onbe-paalde constructie uitgevoerd.Goed verzorgd is ook hier de afweging van de diverse toeslag-materialen (foto 14). Deze liggen in aparte vakken op het maai-veld boven een in de grond uitgegraven tunnel. In deze tunnelhangen in de vulopening een paar verplaatsbare afweegapparaten,die de afgewogen hoeveelheid op een transportband storten,welke voor het vervoer naar de molen zorgt. Het bijschuiven vanzand en grind boven de vulopeningen gebeurt met een kleine, opsmalspoor verplaatsbare, electrische lier, welke een soort schepnaar zich toetrekt.De bediening van de lier gebeurt aan het handvat van de schep.Het geheel kan over het smalspoor van het ene vak naar hetandere worden verplaatst, zodat I man voldoende is voor hetbijschuiven van 4 soorten toeslagmateriaal .De betonspecie wordt in een stortbak met smalspoor vervoerdnaar een kraan, die de stortbak boven het werk brengt.8. Brug over de spoorbaan in de nieuwe snelverkeerswegbij Niederb?hl (Rastatt)Dezelfde weg, waarin de vorige brug is gelegen, kruist 2 kmverder een spoorbaan in een scheve kruising.De brug is uitgevoerd als balkbrug in een overspanning van 30 m.Onder elke rijbaan bevinden zich 3 balken in langsrichting (foto15).Het systeem van voorspannen is dat van de Beton- & Monier -bau, waarbij de draden van de kabels zijn ingestort in een specialespankop. De dwarsvoorspanning is aangebracht loodrecht op delengterichting van de hoofdliggers.Het grondtransport op dit werk gebeurt met grote 20 t trucksmet geheel gelaste stalen laadbakken zonder kiep. De hoogte vande zijwanden van deze laadbakken is ca 1,80 m. Het motorver-mogen bedraagt 200 pk.9. Schwarzwaldhalle te KarlsruheDit werk is sinds enige tijd volledig voltooid. Oorspronkelijk op-gezet als tentoonstellingshal werden bepaalde aesthetische envormeisen gesteld. De constructie bestaat uit een aantal iets naarbinnen hellende kolommen in een ovale plattegrond. Aan dekolommen is het dak opgehangen en in alle richtingen voorge-spannen. De dikte van de dakplaat in het midden is 58 mm. Aan deonderzijde van het dak bevinden zich verstijvingsbanden, die devoorspankabels bevatten. Het dak is in de lengterichting (78 m)hol en in de breedterichting bol. Hoewel de vlakken in hoofdzaakuit beton en glas bestaan, is de akoestiek uitstekend en treedt geenhinderlijke nagalm op. Het betonwerk is, zonder bepleistering,slechts gesausd en heeft een zeer gaaf oppervlak.10. Brug te Kornwestheim bij StuttgartDe brug te Kornwestheim overspant een klein dal in een nieuwetoegangsweg tot Stuttgart.De overspanningen zijn resp. 21,70, 28,20, 28,20 en 21,70 m.De voorspanning in lengterichting is aangebracht in het systeemBaur-Leonhardt (foto 16) en in de dwarsvoorspanning volgenshet Leoba systeem, waarbij de verankering zodanig is veranderd,dat de kracht niet wordt overgenomen op de injectiemortel dochvia een paar in de constructie ingestorte stalen blokken.Het bouwwerk bestaat uit 2 volkomen gescheiden bruggen metelk 2 hoofdliggers. Elke brug bevat een dubbele rijbaan. De ope-foto 13. afwegen van de toeslagmaterialenfoto 14. mengvoorschrittbrug over de Murg bij Niederb?hl (Rastatt)foto 15. voorspansysteem Beton- & Monierbaufoto 16. brug te Kornwestheim bij Stuttgartkop van de brug met eindblok en gewikkelde kabel,systeem Bauer-LeonhardtCement 6 (1954) Nr 23-24 403ning tussen beide bruggen is afgedekt met losse betonplaten.Eerst is het bruggedeelte in ??n rijbaan gebouwd, daarna hetsteigerwerk in dwarsrichting verschoven, waarna de tweede brugwordt gemaakt. Dit geeft een belangrijke besparing op steiger-werk. Een gedeelte van dit werk is met stalen buis uitgevoerd,hetgeen een overzichtelijke, lichte en stevige constructie geeft.De middensteunpunten van de brug hebben pendelkolommenmet een doorsnede van 0,8x0,8 m. Alle steunpunten zijn onder-heid met betonpalen.De totale voorspankracht in elke hoofdligger van de brug bedraagt1 000 t. De gemeten wrijvingsco?fficient van de kabel bedraagt0,05, hetgeen zeer laag is. Ter opheffing van grotere spannings-verliezen in de middeloverspanningen, kan de bundel door middelvan een klem worden nagespannen, zodat de spanningsverliezentot 5% konden worden gereduceerd. De betondrukspanning inde afbuigpunten van de kabels is niet hoger dan 100 kg/cm2. Destraal van afbuigen is 5 m.De dwarsvoorspanning is aangebracht met Leoba kabels van elk22 t voorspankracht (foto 17).In de gehele brug is verwerkt 140 t normaal staal en 42 t hoog-waardig staal, voorts 3 100 m3beton, Waarvan I 200 m3in debovenbouw. De totale bouwkosten bedragen 900 000 DM, het -geen voor een brug van dit type laag genoemd kan worden.11. Bouw van de televisietoren bij StuttgartIn de omgeving van Stuttgart is in aanbouw een 210 m hoge tele-visietoren van gewapend beton. De toren heeft aan de voet eendiameter van 16 ra en een wanddikte van 18 cm. Het fundamentvan de toren is naar onderen toe verbreed tot een diameter van27 m. De funderingsplaat is voorgespannen met 112 kabels 12 ? 8(50 t kabels), die, in 8 bundels van elk 14 stuks, radiaalsgewijs zijnaangebracht. Het toegepaste systeem is van Freyssinet. Detoren wordt met behulp van een stalen glijbekisting in gewapendbeton opgetrokken. Het werk wordt uitgevoerd door Wayss &Freitag.12. Brug over de Rijn bij KoblenzDeze brug bestaat uit twee stalen hoofdliggers in kokerprofiel.De stalen dwarsdragers, die om de 3 m zijn aangebracht, lopendoor de binnenste lijfplaat van het kokerligger tot in het hart vande ligger, waar zij scharnierend zijn opgehangen. Slechts de mid-delste dwarsligger in elke overspanning van 100 m is vastgemaaktaan de hoofdliggers. Over deze dwarsdragers bevindt zich eenbetondek, dat in lengterichting is voorgespannen. Daar alle dwars-liggers door hun scharnierende ophanging enige verplaatsing toe-laten, komt.deze voorspanning volledig in het dek tot haar recht.Het betondek kan vrij in langsrichting langs de hoofdliggers be-wegen.Op het betondek is een dunne slijtlaag van asfaltbeton aange-bracht, die door het aanbrengen van kleine putjes van een ruwoppervlak is voorzien.13. Brug over de Moezel te KoblenzDeze brug met 3 overspanningen van ongeveer 100 m is gebouwdvolgens het Freivorbau systeem evenals de Nibelungenbrugover de Rijn te Worms. De brug bevat 4 rijbanen, 2 rijwielpadenen 2 trottoirs.14. Opslaghal voor de bezettingstroepen in de wijk RotheErde te AkenDe balken voor de kap van deze hal zijn voorgespannen met2 kabels 7 ? 8, systeem Held & Francke.foto 17. vijzel voor de dwarsspanningsysteem Leoba (foto ir J. Aarnoudse)De balken hebben een overspanning van 24 m en liggen 5,33 mh.o.h. Zij worden ter plaatse op de vloer gestort en na aanspannenop de kolommen geplaatst.Deze constructie was interessant vanwege het afwijkende ver-ankeringssysteem, dat hier wordt toegepast.Conclusies1. Na het bezoek aan bovengenoemde werken kan worden ge-constateerd, dat vrijwel bij alle belangrijke constructies, diethans worden uitgevoerd, geheel of gedeeltelijk van voorspan-ning gebruik wordt gemaakt.2. De ontwerpen voor deze constructies zijn in de meeste gevallengemaakt door de aannemersfirma's, die in staat bleken metbehulp van voorgespannen beton concurrerende aanbiedingente doen. De ontwikkeling van het voorgespannen beton heeftin Duitsland hierdoor een flinke stoot in de goede richting ge-kregen.3. Vrijwel elke firma van enige betekenis heeft een min of meergeslaagd verankeringssysteem ontworpen. De achterstand vanNederlandse aannemers is, mede door afwijkende omstandig-heden hier te lande, groot, in vergelijking met datgene, watthans in Duitsland wordt gepresteerd.4. Opvallend is ook, dat veel meer aandacht wordt besteed aan desamenstelling van de betonspecie. Het grind is in verschillendegroepen van korrelgrootten verkrijgbaar. Cement in zakkenwordt heel weinig verwerkt. Op elk werk van enige impor-tantie staan een paar kleine cementsilo's, die direct uit de tank-auto worden gevuld. Los storten van cement komt op dezewerken niet voor.5. Bij alle bezochte werken wordt aan de betonspecie een stoftoegevoegd, die de plasticiteit van het beton bevordert. Hetgebruik van dergelijke stoffen is algemeen verbreid.STUVO-trip 1954by ir J. C. MeischkeThe STUVO has visited several building sites ofprestressed concrete structures in Germany, from6th to 10th September 1954. A description is givenof the following structures: A water-reservoir atEssen, the physicat, chemical and mechanicallaboratory of H?ttenwerk-Rheinhausen, wherean exhibition was held of the following prestress-ing systems: Held & Francke, Gr?nn & Bilfinger,Heilmann & Littmann, Polensky & Z?llner and ofthe well-known methods of Freyssinet, Magnel,Dywidag and Bauer-Leonhardt. The factory ofrailway -ties of Dyckerhoff & Widmann at Neussand the Imbau factory of pre-tensioned beams atLeverkusen were also visited. Various other sites,seen during this trip were: the suspension bridgeover the Rhine at Rodenkirchen (prestressed in2 directions -- system Leoba), the bridge on theNeckar at Ziegelhausen, the bridge on the Murgat Niederb?hl (Rastatt) on the new highway, thebridges over the Rhine and the Mosel at Koblenzand at Kornwestheim near Stuttgart, the Schwarz-waldhalle at Karlsruhe, the TV-tower near Stutt-gart and finaily the storage-houses of the occupa-tion forces at Aachen. The article ends with someconclusions.Excursion de la STUVO 1954par M. I'Ing?nieur J. C. MeischkeLa STUVO a visit? quelques ouvrages en b?tonpr?contraint du 6 au 10 septembre dernier.L'article d?crit un r?servoir ? Essen, Ie laboratoirede physique, chimie et m?canique des aci?riesH?ttenwerk-Rheinhausen, o? avait lieu uneexposition des syst?mes de pr?contrainte: Held& Francke, Gr?nn & Bilfinger, Heilmann & Litt-mann, Hochtief, H.W.S., Beton- & Monierbau,Philip Holzmann, Polenski & Z?llner ? cot? dessyst?mes connus de Freyssinet, Magnel, Finster-walder et Bauer-Leonhardt. En outre ont ?t?visit?es l'usine de traverses de Dyckerhoff & Wid-mann ? Neuss, l'usine de poutrelle ? Leverkusen,Ie pont suspendu de Rodenkirchen sur Ie Rhin(syst?me Leoba -- pr?contraint en deux direc-tions), Ie pont sur Ia Neckar ? Ziegelhausen, Iepont sur Ie Murg, Ie viaduct sur Ie chemin de fer dela nouvelle autoroute ? Niederb?hl (Rastatt) et lesponts sur Ie Rhin et la Moselle ? Koblenz et Ie pont? Korn westheim (Stuttgart), l'atelier de Schwarz-wald ? Karlsruhe, la tour de la t?l?vision ? Stutt-gart, l'entrep?t des forces militaires d'occupation? Aix la Chapelle.L'article se termine par quelques conclusions.Stuvo-Excursion 1954von Dipl.-Ing. J. C. MeischkeVom 6. bis 10. September hat die Stuvo verschie-dene Bauwerke, in Spannbeton ausgef?hrt, be-sucht. Besprochen werden: ein Wassertank inEssen und das physische, chemische und mechani-sche Laboratorium des H?ttenwerkes Rheinhau-sen. Auch fand damals gerade eine Ausstellung vonverschiedenen Vorspannungssystemen statt, wie:Held & Francke, Gr?nn & Bilfinger, Heilmann &Littmann, Hochtief, System H.W.S., Beton- &Monierbau, Philip Holzmann, Polenski & Z?llner,nebst den bekannten Systemen von Freyssinet,Magnel, Finsterwalder und Baur-Leonhardt.Ferner wurden besichtigt: die Eisenbahnschwel-lenfabrik von Dyckerhoff & Widmann in Neuss,die Tr?gerfabrik Imbau in Leverkusen, die H?nge-br?cke ?ber den Rhein bei Rodenkirchen miteiner nach zwei Richtungen vorgespannten Fahr-bahnkonstruktion (System Leoba), die Br?cken?ber den Neckar bei Ziegelhausen, ?ber die Murgim Zuge der neuen Schnellverkehrsstrasse beiNiederb?hl (Rastatt), ?ber die Eisenbahnlinie imZuge derselben Strasse ?ber den Rhein, und dieMosel in Koblenz und Kornwestheim bei Stutt-gart, die Schwarzwaldhalle in Karlsruhe, ein Tele-visieturm bei Stuttgart und eine Bergehalle f?rdie Besetzungstruppen in Aachen.Der Artikel schliesst mit f?nf Schlussfolgerungen404Cement 6 (1954) Nr 23-24
Reacties