Naast de bekendere `grote broers' HogeSnelheidsLijn (HSL)en Betuweroute is de spoorverdubbeling Amsterdam-Utrecht een derde megaproject dat momenteel op spoor-gebied in uitvoering is. Bij een tweetal deelprojecten werdin eerdere edities van Cement stil gestaan: de Utrecht-boog (2002 nr. 3) en het nieuwe Station AmsterdamBijlmer (2002 nr. 6). In dit nummer aandacht voor dearchitectonische en ontwerptechnische achtergrondenvan de Utrechtboog.Voor wie de vorige edities gemist heeft: de Utrecht-boog gaat de spoorlijn Amsterdam-Utrecht verbin-den met Schiphol (fig. 1), waardoor er vanaf 2005rechtstreeks treinverkeer mogelijk is tussen onzenationale luchthaven en de Domstad. Voordelen:meer reiscomfort, een reistijdwinst van ongeveertwintig minuten en een ontlasting van het met namein de spits zeer drukke Station Duivendrecht zodateenkostbareverbouwingvooralsnogachterwegekanblijven.Naast de reeds genoemde Utrechtboog (1) en StationAmsterdam Bijlmer (2) zijn ook de verdiepte liggingbij Abcoude (3), spoorbrug Nieuwe Wetering teLoenen (4), vrije kruising bij Breukelen (5), StationMaarssen (6) en Demkabrug II te Utrecht (7) inte-ressante projecten. De hogesnelheidstrein Amster-dam-Frankfurt zal in de toekomst met maximaal 160kilometer per uur over de Utrechtboog rijden.T r o g b r u g g e nDe boog, die ten noorden van het stadion Amster-dam ArenA is geprojecteerd, bestaat uit twee naastelkaar gelegen, voorgespannen trogbruggen vanrespectievelijk 1450 en 1700 meter lang, boven eenbestaand golfterrein. Door de realisatie van deUtrechtboog slim gefaseerd te combineren met despoorverdubbeling Amsterdam-Utrecht, wordt debouw bij de spoorkruisingen vereenvoudigd, detotale hinder voor de reizigers gereduceerd ? eenzeer belangrijk aspect voor de NS ? en worden dekosten beperkt.P r o j e c t d e f i n i t i eHet project Utrechtboog wordt door middel van eenintegraal design & constructcontract uitgevoerd enomvat het kunstwerk `de Utrechtboog' en de noor-delijke kilometers van de spoorverdubbeling, onge-veer vanaf de A9 tot Station Duivendrecht. Alle werk-zaamheden `tot en met het in dienst nemen van desporen' maken deel uit van het contract, zoals hetgrondwerk, de bouw van beton- en staalconstructies,de spooraanleg en de elektrische installaties voortractie en energievoorziening, bovenleiding en be-veiligingssystemen.In dit nummer van Cement wordt ingegaan op dearchitectuur en het ontwerp van de twee enkel-sporige betonnen fly-overs (zie blz. 59). Daarbij is ertevens aandacht voor de varianten die tijdens dedesign & construct-aanbestedingsfase aan de ordekwamen; met name de plakmethode leidde in datstadium tot spannende momenten. A r c h i t e c t u u r & o n t w e r pS p o o r w e g b o u wcement 2003 114Utrechtboog ontbrekende schakel tussen Utrecht en SchipholSPOORVERDUBBELINGAMSTERDAM-UTRECHTProjectgegevensopdrachtgever:Railinfrabeheerfinancier:Ministerie van Verkeer &Waterstaatontwerp enbouwdirectie:ARCADIS Infra BVconstructie enuitvoering:BouwcombinatieUtrechtboog vof (BCU),waarin Dura Vermeer enBAM NBM 1 | Overzicht van de spoorverdubbeling Amsterdam-Utrecht1234567