Egbert KosterArchitect Rudy Uytenhaak besteedt veel aandacht aan detextuur van het geveloppervlak. Hij materialiseert zijngeveloppervlakken zodanig dat elke verandering in destand van de zon zich aftekent in het licht- en schaduw-patroon. In het woonbuurtje De Regenboog, aan de randvan IJmuiden, voorzag hij de prefab gevelelementen vaneen verticaal `ribcord-reli?f'. De ribbels bestaan uit inge-storte stroken gele baksteen en betonbreuksteen met eensterk contrasterende oppervlaktestructuur.Woningbouwproject De Regenboog is gerealiseerdin het kader van de revitalisering van de Zeewijk inIJmuiden. De uit de jaren zestig daterende Zeewijkheeft een eenzijdig woningbestand van goedkopehuurwoningen in laag-, middelhoog- en hoogbouw.Aan de uiterste westrand van de wijk, die grenst aande duinen, zijn sinds 1999 vier zeslaagse flatgebou-wen gesloopt. De Regenboog is het eerste gereali-seerde nieuwbouwproject en omvat 34 huurwonin-gen, 50 koopwoningen en een dagcentrum voorgeestelijk gehandicapten.A r c h i t e c t u u r & o n t w e r pU t i l i t e i t s b o u wcement 2004 112Woningbouw De Regenboog, IJmuidenRIBCORD INPREFAB BETON1 | Situering woningbouw-project De Regenboog inde Zeewijk in IJmuidenA r c h i t e c t u u r & o n t w e r pU t i l i t e i t s b o u wcement 2004 1 13Drie U-vormig geschakelde bouwstroken van drie? vier bouwlagen omsluiten een semi-natuurlijkaangelegd binnenterrein waarvan de open zuid-zijde is geori?nteerd op de duinen. De westelijkepoot van de U wordt be?indigd door een markantlensvormig appartementengebouw van zes bouw-lagen (fig.1). Aanvankelijk voorzag het ontwerp vanarchitect Rudy Uytenhaak aan deze zijde van hetbouwterrein in twee robuuste appartementenge-bouwen van verschillende hoogte die optimaalzouden profiteren van het fabuleuze uitzicht overde duinen en tevens de schaalsprong tussen delaagbouw en de nabijgelegen twaalf verdiepingenhoge Kruisbergflat zouden overbruggen. Maar aan-gezien hoogbouw voor de wijkbewoners onbe-spreekbaar was, bleef er van dit oorspronkelijkeidee uiteindelijk slechts ??n betrekkelijk beschei-den appartementengebouw over.T e x t u r e l e r i j k d o mBij de vormgeving en materialisering van de wonin-gen lieten Rudy Uytenhaak en projectarchitectHugo Boogaard zich leiden door de specifiekemogelijkheden en beperkingen van de kustlocatie.`Langs de kust staan gebouwen in een heftigklimaat dat ze gemakkelijk schraal doet worden.Het overvloedige licht biedt echter ook alle kans aaneen architectuur van licht en schaduw. Vanuit ditidee is ingezet op heldere bouwvolumes met, waarmogelijk, doorzichten onder en tussen dezevolumes door.'Voor de uitvoering van de gevels is gekozen voormaterialen die bestand zijn tegen het gure kustkli-maat en weinig onderhoud vergen. Daarbij zijndeze materialen vervolgens zodanig toegepast datzij optimaal recht doen aan het beoogde spel vanlicht en schaduw. In het geval van de laagbouw vielde keuze op steenachtige materialen in een verti-caal `ribcordreli?f' dat, doordat er geen regenwaterop de verticale ribbels kan blijven staan, betrekke-lijk ongevoelig is voor algengroei en vervuiling (foto2).Na het nodige zoek- en experimenteerwerk kwammen voor de uitvoering uit op in prefab gevelele-menten ingestorte verticale stroken baksteen enbetonbreuksteen die als het ware `uitsteken' uit hetgevelvlak. Het verschil in kleur en oppervlakte-structuur tussen de betrekkelijk gladde gelige bak-steen, de veel ruwere lichtgrijze betonbreuksteenmet zijn glitterende kristallen en het matgrijzebeton resulteert hierbij in een gedifferentieerde,uiterst `lichtgevoelige' gevel-textuur (foto 3). Doorbovendien een subtiel verschil aan te brengentussen de gevelelementen aan de stadszijde, waarinde betonbreuksteen het meest naar voren springt,en de elementen aan de hof-/duinzijde, waar debaksteenstroken letterlijk en figuurlijk het meestnaar voren komen, is aan deze reeks texturele con-trasten nog een extra contrast toegevoegd.De stadszijde van de woningen oogt door de pro-minente positie van de betonbreuksteen iets grij-ziger en `koeler' dan de duinzijde. Maar door deonregelmatige oppervlaktestructuur van de breuk-steen maakt deze buitenschil niettemin een `zach-tere' indruk dan de binnenschil aan de duinzijdewaarvan het aanzicht wordt gedomineerd door derelatief strakke, enigszins gelige baksteen.G e p o l i j s t e b e t o n s t e e nTwee van de drie poten van de U bevatten `gestapeldegrondgebonden woningen'. Dat wil zeggen gesta-peldewoningenmeteeneigenvoordeuraandestraaten een tuin of dakterras. Op de onderste twee bouw-2 | Visueel `verschoven'lekdorpels boven devaste delen van deraamkozijnen en door-valbeveiligingen dievoor de penanten door-lopen werken als eensoort architectonische`stiknaden' die de ver-schillende gevelopenin-gen optisch aan elkaarrijgenfoto's: Martin Thomas,Amsterdam3 | In het ribcord-reli?f van de gevelelementen springt aan de duinzijde van de woningen de baksteenmeer naar voren dan de betonbreuksteen; aan de stadszijde is dit precies andersomlagen zijn per travee telkens twee driekamerwonin-gen zodanig horizontaal en verticaal met elkaar ver-weven dat zij beide minimaal een tuinkamer en/ofkeuken op de begane grond hebben die aansluit opeen kleine priv?-tuintje. De bovenste anderhalvebouwlaag bevat driekamermaisonnettes waarvan dewoonkeukens zijn gesitueerd op de vierde bouwlaagin de vorm van grote dakopbouwen (foto 4). Hetgemis van een tuintje wordt bij deze maisonnettesruimschoots gecompenseerd door een royaal dak-terras ter hoogte van de `dakkeuken'. Dankzij de tra-veemaat van negen meter hebben deze zogenaamde`triplex'-woningen bovendien veel meer ruimtelijk-heid en allure dan conventioneel gestapelde mid-delhoogbouw.De drielaagse westelijk poot van de U die aansluit ophet lensvormige appartementengebouw bevat op deextra hoog uitgevoerde begane grond een 1000 m2groot dagverblijf voor geestelijk gehandicapten. Detwee bouwlagen boven dit dagverblijf bevatten con-ventionele maisonnettes die via de entreehal van hetappartementengebouw worden ontsloten. Hetappartementengebouw zelf telt twaalf koopwonin-gen in de vrije sector, waaronder drie luxe penthou-ses, op dertien huurwoningen waarvan de huur doorWoningbedrijf Velsen net onder de huursubsidie-grens wordt gehouden. Afgezien van de drie pent-houses zijn de huur- en koopappartementen vol-strekt identiek (foto 5).De gemetselde plint van het appartementengebouwis opgetrokken in gepolijste witte betonsteen. Degladheid van dit materiaal staat weliswaar in schrilcontrast met de ribcord-structuur van de belendendegevelelementen maar is juist door het ontbreken vanelke vorm van licht en schaduw ook vrijwel onzicht-baar. Waarmee onbedoeld de effectiviteit van hetgevelreli?f extra wordt benadrukt. Projectgegevensopdrachtgever:Regenboog CV (Woningbedrijf Velsen, PanagroAannemingsmij.)ontwerp:Architectenbureau Rudy Uytenhaak, Amsterdamconstructeur:Pieters Bouwtechniek, Delftaannemer:Panagro Aannemingsmij., Leidschendamleverancier prefab beton:Sterk Bouwelementen, BestA r c h i t e c t u u r & o n t w e r pU t i l i t e i t s b o u wcement 2004 1144 | De woonkeukens zijngesitueerd op de vierdebouwlaag in de vormvan grote dakopbouwen5 | Het op de Kennemerdui-nen geori?nteerdeappartementengebouwoverbrugt de schaal-sprong tussen de grond-gebonden woningen ende nabijgelegen hoog-bouw