Aandacht moet OOkworden geschonken aande afstandhouders. De veel gebruikte kunst-stof afstandhouders zijn zwakke elementenin de bescherming van de wapening tegencorrosie.De slechte hechting en de verschil-lenin uitzettingsco?ffici?nt met het ornrln-gende beton maken het voor agressievestoffen mogelijk langs het hechtvlak binnente dringen.Aanbevolen wordt in kwetsbare zones zoweinig mogelijk afstandhouders toe te pas-sen (uiteraard zonder de positionering vande wapening in het gedrang te brengen) enbetonnen afstandhouders te gebruiken. Dekwaliteit van het beton c.q. de mortel van deafstandhouders dient niet minder te zijn dandie van het omringende beton!Ontwerp detailsDe duurzaamheid van betonconstructies inwarme landen is bijzonder gediend wanneerbuiten de reeds besproken aanbevelingenvoor de betonkwaliteit, reeds bij het ontwerprekening wordt gehouden met de heersendeomstandigheden.Enkele aspecten hierbij zijn:1. VoegenHierbij moet bedacht worden dat bewegin-gen van het beton, zoals temperatuuruitzet-ttno en -krimp, uitdrogingskrimp en kruip,groter zijn dan in ons land. Voegen moetenzodanig worden aangebracht dat verontrei-niging door water en stof zoveel mogelijkwordt voorkomen terwijl de voegen moetenworden afgesloten.2. Constructies met een eenzijdige water-belasting.Bij dit soort constructies, zoals tunnels, wa-terzuiveringsreservoirs, etc. moet aan dewaterzijde steeds een waterdichte be-schermlaag op het beton worden aange-bracht, zonder daarbij aan de kwaliteit vanhet beton minder aandacht te schenken.Hechtingsproblemen en blaasvorming zijndaarbij aspecten die een succesvolle toe-passing bemoeilijken.3. DoorvoeringenHet gebruik van stalen doorvoeringen moetvermeden worden.4. Waterafvoerende delenAfvoerpijpen, vlakken waarlangs water enstof wordt afgevoerd, dienen zodanig te wor-den ontworpen dat verontreiniging van be-tonoppervlakkensteeds vermeden wordt.Het belang van een goede detaillering vande constructie, met het oog op de duurzaam-heid, is met het bovenstaande niet uitput-tend behandeld. Het is veel meer de bedoe-ling om,de ontwerper hierdoor bewust te ma-ken van het duurzaamheidsprobleem, wantdaarmee is de duurzaamheid het meest ge-holpen.Literatuur1. Delen I t/rn VI van de serie 'Beton in war-me landen'; Cement nrs, XXXV,nr. 12, XXXVI,nr. 1, nr. 2, nr. 4, nr. 11, nr. 12.2. The CIRIA Guideto concrete constructionin the Gulf reg'ion; CIRIA 19843a. ASTM C 156-80 a, Standard test me-thod for water retention by concrete curingmaterials3b. ASTM C 309-81, Specifications for li-quid membrane forming compounds for cu-ring concrete4. BSI, Draft for Development: method oftest for curing compouds for concrete, Part1: Solvent-based compounds, July 19845. ACI308-81, Standard Practice for CuringConcrete: American Concrete Institute, De-troit, juli 19816. ASTM Designation A 775-81, Standardspecification for epoxy coated reinforcingbarsRegister artikelenserie'Beton in warme landen'Met het hiervoor geplaatste artikel 'Aanbevelingen'is de serie 'Beton in warme landen'afgesloten. In totaal zijn 7 afleveringen verschenen, gepubliceerd in de periode december1983 - februari 1985. Om het terugzoeken van specifieke informatie te vergemakkelijken iseen register samengesteld, gesorteerd op trefwoorden, met vermelding van het artikelnum-mer uit de serie. De bladzijdennummers van de artikelen in de respectieve jaargangen zijnafzonderlijk vermeld. Tot slot is een overzicht gegeven van de gebruikte normen en prak-tijkrichtlijnen.Het ligt in de bedoeling in de loop van dit jaar een Engelstalige versie van de artikelenserieinternationaal te verspreiden onder ontwerp- en adviesbureaus die zich bezighouden metbouwprojecten in warme landen.Red.AfleveringenCement (1983) nr. 12, blz. 824-828; ICement (1984) nr. 1, blz. 21- 25; 11Cement (1984) nr. 2, blz. 82- 87; 111Cement (1984) nr. 4, blz. 248-253; IVCement (1984) nr. 11, blz. 738-744; VCement (1984) nr. 12, blz. 777-783; VICement (1985) nr. 2, blz. 88- 92; VIIInvloed externe factoren op de duurzaamheidInvloed van de cementkeuzeop de duurzaamheidGeschiktheid vantoeslagmaterialenDezekerheid van kwaliteitHulpstoffen, eenhulp in betonDeuitvoeringAanbevelingenTrefwoorden-index zwavelzuur 11 reactief mineraal 111Alkali gehalte, eisen VII temperatuursinvloed 111nr. van de Alkali-carbonaat reactie 111 vochtinvloed 111aflevering beproevingsmethode 111 water-cementfactor 111A bijdrage tot expansie 111 werkzaam alkaligehalte IIIAanbevelingen VII maatregelen tegen 111Aantasting temperatuursinvloed 111 Bbiologische aantasting I,IV Alkali-kiezelzuurreactie 111 Beton, vervaardiging VI,VIIchloride-ionen I,VII beproevingsmethode 111 aanvangstemperatuur I,VIkoolzuurgas I gradatie kwaliteitscontrole IVmagnesium-ionen I toeslagmateriaal 111 kwaliteitvan Vsulfaat-ionen I maatregelen tegen 111 temperatuursinvloed ICement XXXVII(1985)nr. 2 92samenstelling IV,V,VI vormhoudendheid NBestek toeslagmateriaal 111 Naftaleen formaldehydeaanbevelingen II,VII Druksterkte ontwikkeling V condensaat Veisen toeslagmateriaal 111 Normen IV, VIomschrijving V E gebruik hulpstoffen VBouwmaterialen Erosieimport IV,V 0keuringsprocedure IV F Ontkistingssterkte Vlocaal IV,VI Fosfaat V Oplevering IVBreker 111 Fouten Opslaguitvoering I,VI cement 11C toeslagmateriaal 111Cement G Organisatiealkali-toeslaqmaterlaal- Gesteenten kwaliteitscontrole IVreactie 111 reactieve materialen 111alkali?n 11 vorming, soorten 111 Rbindtijden V Geschiktheidsonderzoek IV,V Relatieve vochtigheidchloridepenetratie 1,11 Gietbouw V alkali-kiezelzuurreactiecontroleschema IV Reparatie onder water IVdiffusiesnelheid 11 Hhydratiewarmte II,VI,VII Haalbaarheidsstudie I,IV Simport II,V Hoogovencement Schade, optreden vankwaliteit VI,V,VI alkali-toeslagmateriaal- cementkeuze 11kwaliteitsvariaties V reactie II externe factoren Iopslag 11, IV dichtheid II,V interne factoren Isulfaatbestendigheid I,VII diffusiesnelheid door 11 Schel pgehalte 111temperatuur- normen 11 Scherfijs Vontwikkeling V slakgehaltes 11 Specificaties IVtypen 11 veroudering IV,VI Staalveroudering I,IV,VI Hulpstoffen roestvast VIIChloride eisen V thermisch verzinkt VIIeisen 11,111, VII geschiktheids- Sulfaatbestendigheid VIIionen, diffusiesnelheid II,VII onderzoek beton V portlandcement 11Cliola I marktgroei V hoogovencement 11C3A-gehalte 11 neveneffect, Sulfaatgehaltesulfaatreactie 11 overdosering V eisenCoatings VII ontwikkeling V Superplastificeerders Veisen VII testprocedure V verwerkbaarheid V, VIIContract IV,VI typen V Synthetische organischeConsultant IV,VI werking, V polymeer VCorrosie Hydratiewarmteinitiatie van 111 cement II,V Troestvrij staal VII eisen VII Temperatuursnelheid van I scheurvorming I,II,VI aantastingssnelheid I,VIICuring compound VII alkali-carbonaatreactie 111I alkali-kiezelzuurreactie 111D Importbouwmaterialen VI TemperatuurDekking, beton Inspectietocht IV,VI maatregelen tegen VIeisen VII Technische evaluatie IVkwaliteit VII K Terugkoppeling IVDichtheid 11 Klimaatgebieden I Thermische vervormingen 11,111Diffusiesnelheid Krimpscheuren I,VI Toeslagmateriaal III,VIchloride-ionen 11 Kubusdruksterkte I,IV alkali-reacties II,III,VIIalkali-ionen 11 relatie tot controleschema IVDuinzand 111 cementkwaliteit V eisen III,VIIDuricrust 111 relatie tot evaluatie geschiktheid III,VIDuurzaamheid cilinderdruksterkte V gradering III,IV,VIalkali-toeslagmateriaal- Kwaliteitscontrole IV mica-houdend 111reactie 11,111 wassen 111alternatieve maatregelen VII L zoutgehalte 111bouwconstructies IV Laboratorium IVC3A-gehalte 11 Lithophagea 1,1I1,IV U(capillaire opzuiging: I) Uitvoering VIcementveroudering I Mchloride-ionen I Maritieme constructies V Verosie I aantasting van I Verdampingssnelheidhoogovencement 11 hoogovencement 11 maatregelentegenkoolzuurgas I wapening VII Versnelde verhardingmagnesium-ionen I Materialen cementsoort Vontwerp VII temperatuur VI eindsterkte V,VIslijtvastheid Materieel VI hoogovencement Vtoeslagmateriaal 111 temperatuur VI ontkistingssterkte Vsulfaat-ionen I Melamine formaldehyde stoom Vvochtigheid van beton I condensaat V (vervolg op blz. 94)Cement XXXVII(1985) nr. 2 93VI,VIII, 11, III,VI,VIIVIGuideto durable concreteStandard practice tor selecting proportions for No-slump concreteAdmixtures for concreteHot weather concretingC 117-80C 127-80C 128-79C 131-81201-2R-77211-3-81212-1 R-81305-R-77ASTM C 260-77ASTM C 289-81ASTM C 295-79ACIACIACIACIASTM C 595-81 aASTM C 150-81ASTM C 156-80aASTM CASTM C 309-81ASTMASTMASTMASTMASTM C 494-80ASTM C 586-75ASTM A 775-80ASTM C 88-76Gebruikte normen en aanbevelingenASTM A 615-80 Specification for deformed and plane billet steel bars forconcrete reinforcementMerchant quality hot rolledcarbon steel barsTest forsoundness of aggregates byuse of sodium sulphate ormagnesium sulphateTestfor materials finerthan in mineral aggregates bywashingTest tor specific gravity and absorptlon of coarse aggregatesTest for specific gravity and absorption of fine aggregatesTest for resistance to abrasion ofsmallsize coarse aggregate byuse of the Los Angeles MachineSpecificatien tor portland cementTestforwater retentton by concrete curing matenalsTestfor potential alkali reactivityof cementaggregate combinations(Mortar-Bar Method)Specificatien tor air-entraining admixtures tor concreteTestfor potential reactivity of aggregates (Chemical Method)Standard practicefor petrographic examination of aggregatesforconcreteSpecification forliquid membraneforming compounds forcuring concreteSpecification for chemical admixtures tor concreteTestfor potentlal alkali reactivity of carbonate rocks tor concreteaggregates (Rock Cylinder Method)Specification forblended hydraulic cements11VIVI111111I,VII,VIIII,IVII,VIV, VII111V,VIIVIVIV,VIIV,VIWWadiWapeningcoatingcorrosieeisenWarme landentemperatuurrelatieve vochtigheidWassentoeslagmateriaalWateraanmaakbeoordelenWaterbehoefte,toeslagmateriaalWater-cementfactoralkali-kiezelzuurreactieduurzaamheidnabehandelingtheorieWeerstationsWerkomstandighedenZZwavelzuurVerwerkbaarheidterugloopVoorspanningBS 12:1978 Specification forordinary and rapid-hardening portland cementBS 146:Part2:1973 Portland-blastfurnace cementBS 812:Part 1.2.3.4. Methods for sampling and testing of mineral aggregates, sandsand filtersBS 1370:1979 Specification for low heat portland cementBS 3148:1980 . Methods of tests for water for making concrete (including noteson the suitability of the water)BS 4027:1980 Specification forsulphate-resisting portland cementBS 4246: 1974 Low heat portland-blastfurnace cementBS 4449:1978 Specification tor hot rolled steel bars for the reinforcement ofconcreteBS 4461 :1978 Specification for cold worked steel bars for the reinforcementof concreteCP 110:1972ClRIA SP31Code of practice forthe structural use of concrete (BSI)Guide to concrete construction in the Gulf regionCSAFIPA23.2-14A/6/1/Alkali-aggregate reactionRecommendations for the design and construction of concretesea structuresDINDINDIN48810451164BetonstahlBeton und StahlbetonPortland-, Eisenportland-, Hocheten- undTrasszementRichtlinie 1974, DAS Vorbeugende Massnahmen gegen sch?digende Alkalireaktionim Beton; Beton 25, Heft 5NENNENNEN6008-773550-793880BetonstaalCementVoorschriften beton VB 1974/1984CUR 31 Toevoegingen aan betonspecieAdressenASTM American Society ForTesting andMateriais, 1916 RaceSt.,Philadelphia, Pa.19103-USAACI American Concrete Institute,Box 19150, Redford Station Detroit,Michigan 48219- USABSI British Standards lnstitution,2ParkStreet, London W1A2BSDIN Deutsches Institutf?r Normung e.v.,Burggrafenstrasse 4-1 0,D-1000 Berlin 30, BRDNEN Nederlands Normalisatie-instituut,Kalfjeslaan 2, postbus 5059,2600 GB Delft,NederlandDAS DeutscheAusschussesf?r Stahlbeton, D?sseldorf, BRDCSA Canadian Standards Association,Rexdale Ontario, CanadaCIRIA Construction Industry Research &Information Assoclation,6 Storey's Gate, Londen SW 1P 3AUFIP F?d?ration Internationale de laPr?contrainte, Wexham Springs,Slough 8L3 GPLCement XXXVII(1985) nr. 2 94