Opinie1201158opinieVan praten en motiverennaar bewijzen en doen!ir. Paul van BergenDGMROf het nu gaat om het in balans bren-gen van de waarden people-planet-profit (Triple-P), of om de vier dimen-sies van een duurzame ontwikkeling(ecologie, economie, cultureel ensociaal), of om het sluiten van kringlo-pen (C2C), of om het reduceren vanCO2(energie-, klimaat-, CO2-neutraal).Al deze ambities zijn pas te realiserenals de totale keten met een vergelijk-baar interesse-, kennis- en ervarings-niveau werkelijk samenwerkt oftewelintegrale processen vertoont.Terugkijkend zie ik dat de bouwbran-che afgelopen jaren erg druk bezig isgeweest met het inspireren, defini?-ren en motiveren van elkaar op hetthema duurzaamheid en het stroom-lijnen van initiatieven. Dat het moet,kan en noodzakelijk is, daarvan zijnwij hopelijk nu genoeg doordron-gen. De praktijk moet nu zijn werkgaan doen. De bouwbranche heeftschreeuwend behoefte aan goedevoorbeelden, procestools en con-crete ervaringen. Dat moet de focusvoor de komende jaren zijn. Debouwprojecten die de afgelopenjaren beloofden dat ze het totaalanders gingen doen, moeten verant-woording afleggen en hun positieve,Duurzaam beton (2)OpinieserieDuurzaam betonDit artikel is de tweede aflevering ineen opinieserie over duurzaambeton. Diverse professionals in debouw geven hun mening over watverwacht mag worden van dematerialen cement en beton tenaanzien van duurzaam bouwen.Ir. Paul van Bergen is directeur bijDGMR en adviseur op het gebiedvan duurzaamheid in de gebouwdeomgeving. DGMR is een adviesbu-reau dat onder andere gespeciali-seerd is in duurzame gebieds- engebouwontwikkelingen. DGMR isontwikkelaar van het instrumentGreencalc+.Als bouwfysicus uitgenodigd worden in een constructeursvakblad een opinie te geven,is nieuw voor mij. Afgelopen jaren heb ik al wel veel geschreven en gepresenteerd voorarchitecten en duurzaamheidsfora. Ik juich de huidige ontwikkeling van harte toewaarbij brancheorganisaties, kennisinstituten, belangenbehartigers, vakdisciplines,uitvoerende partijen, exploitanten en eigenaren onder de paraplu van duurzaamheidmeer samen doen en open staan voor elkaars initiatieven. Want dat is in essentie wathet, inmiddels containerbegrip, duurzaamheid wil bewerkstelligen.Het kantoorgebouw Westraven van Rijkswatrerstaat heeft een grondige metamorfoseondergaan en is nu een van de duurzaamste kantoorgebouwen van NederlandOpinie 12011 59maar ook de negatieve ervaringenmet ons delen, zodat een proces vanverbetering kan worden ingezet. Alsvoorbeelden noem ik de eerste PPS-projecten van de overheid, de aan-nemers en ontwikkelaars met huneerste gecertificeerde kantoren ofwoningen en de koplopers op hetgebied van herbestemming, herge-bruik en renovatie.Wat betekent dat voor de materialencement en beton? Wat zou er opmateriaalgebied nog meer bewezenmoeten en kunnen worden? Ik benafgelopen jaren verrast door de veleinnovaties en ontwikkelingen op hetgebied van de samenstelling, toe-passing en productie van beton.Innovaties zoals luchtreinigendbeton, CO2-bindend beton, isolatie-beton en beton uit granulaat zijnbekend en worden incidenteel toe-gepast. Materiaalbesparing doorslimmer construeren, toch een extrakolom plaatsen en functieafhanke-lijke betonkwaliteiten inzetten, zijnontwerpinstrumenten die kansenbieden en echt nog niet in elk ont-werpteam worden besproken. Nietalleen thermisch actieve vloeren,maar ook kolommen, wanden enactieve gevels en daken zijn kansenom de inzet van beton als warmte-wisselaar te benutten en de effectivi-teit van de inzet van (cement en)beton te vergroten.We weten dus dat het kan. Er zijn veelkansen voor de producten vancement en beton. Waarom doen enbewijzen we het niet? Schrijnend zijnde dagelijkse voorbeelden waarbijeen opdrachtgever bijvoorbeeldgeen granulaat in zijn beton kan krij-gen, maar er wel om heeft gevraagd,omdat de leverancier daar geen silovoor heeft of omdat het`eigen'grindeerst moest worden verbruikt. Econo-mische principes boven ecologischeidealen.Wat er dus moet gebeuren is niet hetonderzoeken, innoveren en ontwik-kelen van materie. De gehele bouw-kolom moet haar intenties en goedebedoelingen bewijzen en die latenzien en zich niet verschuilen achtereen andere kolom. Geen woordenmaar daden, dus ook voor de lezersvan Cement.Tot slot wil ik een hardnekkig misver-stand over het begrip duurzaamheiduit de weg nemen. Economischeprincipes zijn een wezenlijk onder-deel bij afwegingen en keuzes endus ook onderdeel van afwegingenvoor meer duurzame keuzes. Het isechter niet zo dat een milieuvriende-lijkere keuze binnen traditionele eco-nomische principes moet wordenterugverdiend. Dus binnen zoge-noemde terugverdientijden van bij-voorbeeld 5 of maximaal 10 jaar. Dieredenering is binnen het begripduurzaamheid niet langer houdbaar.Integrale duurzaamheid gaat overkringlopen van gebruik en dus overlevens- en gebruiksduur. Traditioneleeconomische principes moeten danook gewijzigd worden naar totaleintegrale gebruikskosten per (ge)bouwcomponent als basis voor hetkeuzeproces. Hiermee is ook de toe-pasbaarheid van meer duurzamecement- en betontoepassingengediend. Hopelijk biedt 2011 veelmooie voorbeelden. Reageren?Mail naarduurzaambeton@cementonline.nl.Niet alleen thermisch actieve vloeren, maar actieve gevels zijnkansen om de inzet van beton als warmtewisselaar te benuttenTNT Green Office, dat in 2011 wordt opgeleverd, moet het duurzaamste kantoor worden van EuropaToepassing van een superlichtgewicht constructiefbeton met een hoog isole-rend vermogen