Een 'hot item' is kennismanagement. Vaakwordt hierovergesproken alsof het in een or-ganisatie kan worden ingebouwd zoals eenbesturingsprogramma in een computer.Kennismanagement is echter niet het aan-leggen van databases en een computernet-werk. Kennis is veelal opgesloten in men-sen. Kennis is vaak niet over te brengen viageschreven of gesproken tekst. Sociaal con-tact is onontbeerlijk om de in de mensenaanwezige kennis naar buiten te brengen,over te dragen en als basis te laten dienenvoor innovatie [13]. Er moet naar een cul-tuur worden gestreefd die dit mogelijkmaakt.TerzakeDe ingenieursbranche wordt wel eens verge-leken met andere adviserende branches,zoals de managementconsultancy. In dezebranche zijn de opbrengsten per medewer-keraanzienlijk hoger, terwijl hetopleidingsni-veau vergelijkbaar is. Dat deze vergelijkingniet helemaal opgaat, heeft te maken methetverschil in marktsituatie. Hoewel de con-structeursactiviteiten regelmatig slecht ge-definieerd zijn, gaathettoch om een redelijkuitontwikkeld product. Er vinden geen radi-cale doch slechts incrementele innovatiesplaats in de bouw [14].Als gevolg hiervan heeft de constructeur temaken met een 'volwassen' marktsituatiewaarin de prijzen gebruikelijk worden ge-drukt. De constructeur moet er echter voorwaken dat de marktsituatie niet verder de-genereert. Het moet mogelijk blijven omkwaliteit te leveren en plezier in het werk tehebben.OOK KIWA WAARSCHUWTHet voorgaande is opgetekend na vele dis-cussies die in de branche zijn en worden ge-voerd over dit onderwerp. De auteurwil hier-mee handvatten cre?ren om de invloed vande marktwerking en mogelijke verbeterings-actiesbespreekbaarte maken. Hetis echteraan de constructeur zelfom hier iets mee tedoen: hij krijgt de toekomst die hij zelf ver-dient!Literatuur1. Vambersky, J.N.J.A. en R.Sagel, De tikkendetijdbom onder de bouw (I). Cement 1997 nr. 3.2. idem (H). Cement 1997 nr. 6.3.Klvl, Regelgeving van de verhouding tussenopdrachtgever en adviserend ingenieurSbureau,RV011998.4. Verslag van de Constructeursmiddag 1998,Betonverenigings-Nieuws 1998 nr. 4.5. Is er nog toekomst voor de constructeur?Cement 1998 nr. 7/8.6. Gouillart, F.J. en J.N.Kelly, Transforming theOrganization; McGraw-Hill.7. ARTB, Bouwvisie 2015. ARTB p/a ONRI DenHaag.8. Maiser, D.H., Managing the professional ser-vice firm. Free Press Paperbacks, Simon &Schuster New Vork.9. Galbraith, J.R., Het ontwerpen van complexeorganisaties.Samson Bedrijfsinformatie, Alphena/d Rijn 1992.10. Argyris, C., Empowerment: the emperor'snew clothes, Harvard Business Review, mei-juni1998.11. ONRI, Kwaliteitszorg voor raadgevendeinge-nieurs, Den Haag.12. Kotler, R, Marketing management. Prentice-Halllnc., New Jeresey 07458.13. Nonaka en Takeutchi, The knowledge crea-ting company. Oxford University Press, New Vork1995.14. Pries, F., Innovatie in de bOUWnijverheid. Rot-terdam 1995. ?Antwoord van de BetonverenigingDe Betonvereniging is zich bewust van de teberde gebrachte problematiek. Zij staatalja-ren in voor de vanzelfsprekendheid van devakinhoudelijke kennis. De huidige marktstelt echter aanvullende eisen. De Beton-vereniging wil de constructeur ook hiermeehelpen. Daarom heeft zij de volgende actiesgepland:1.Organiseren van een workshop onder detitel 'De toekomst van de constructeur'waarin het management van ingenieurs-bureaus wordt ge?nformeerd en geconsul-teerd over de invloed van de marktwerkingin hun branche.2. Cursussen exploiteren die de kerncompe-tenties en aanpalende kennis van de con-structeurs kunnen versterken. Hiervoorbestaat reeds de cursus 'Bestek en regel-geving'. Overwogen wordt dit uitte breidenmet 'Contractvorming'. Verderzal een cur-sus 'Methodisch ontwerpen' worden op-gezet. De cursus 'Bestek en regelgeving'is overigens ook geschikt voor aanne-mers.3.Samenwerking zoeken met het Staal-bouwkundig Genootschap en de ONRI omopleidingsmogelijkheden te ontwikkelendie de constructeurverder kunnen helpenzijn commerci?le rol te spelen in het huidi-ge bouwproces. Gedacht wordt aan eenkopcursus 'Van vakman naar koopman'.Voor nadere informatie: ing.M.J. van derVlietvan de Betonvereniging.Kwaliteit constructief ontwerp bouwwerken in neerwaartse spi-raalHet college van Deskundigen Wapeningsmaterialen van Kiwa, dedaaronder ressorterende commissies en de Betonvereniging krij-gen al geruime tijd verontrustende berichten over de door wape-ningscentrales geleverde wapening. Het komt regelmatig voor datwa peningscentrales en betonfabrieken vanwege tijdgebrek nietmetdezelfde tekeningen werken. Maar ook zijn tekeningen zijn somszeer onduidelijk en bevatten details die technisch niet uitvoerbaarzijn. In enkele gevallen had een wapeningscentrale hiervoor een op-lossing gevonden zonder overleg met de opdrachtgever.Uit de bouwkwamen vrijwel geen klachten. Afwijkingen worden ter plekke opge-lost.Hoewel naaraanleidingvan hetKiwajaarverslag 1996 enkele actieszijn ondernomen, blijft de situatie onveranderd. Onduidelijkheid inCEMENT1998/12de verantwoordelijkheid is ??n van de hoofdoorzaken. In het verle-den was de constructeur verantwoordelijk voor het ontwerp van deconstructie. Geconstateerd is dat door de prijsdruk vaak slechts eendeel van het ontwerp wordt doorgerekend en hieraan wordt blijkbaargeen grens gesteld: de opstellers van het Bouwbesluit wilden geenhoofdstuk 'verantwoordelijkheden' opnemen. Enige tijd geleden isdeze situatie in de Adviesraad voorTechnologie bij het Ministerie vanVROM aangekaart. VROM heeft vervolgens contact gehad met deONRI en de BNA. Voorlopig wil men echtergeenregels stellen, omdatdit in strijd is met het Europees Aanbestedingenbeleid. Hiermee iseen patstellingbereikt. HetCollege van Deskundigen is bezorgdoverdeze neerwaartse kwaliteitsspiraal en stuurt aan op een brede dis-cussie. Ongevallen en materi?le schade moeten tenslotte voorko-men worden!?9