Sinds eind 2000 hebben de zeven citroenhaaien van hetNoorder Dierenpark in Emmen een prachtig nieuw ver-blijf. Het nieuwe onderkomen van de citroenhaaien isonderdeel van een expositie over het leven in de oerzee.Het ondergronds gelegen aquarium bevat 1 miljoen literzeewater en is ruim vijf meter diep. Een enorme ruit(16 x 4 m2) biedt de toeschouwers een kijkje achter deschermen.Het Noorder Dierenpark stelt zich tot doel debetrokkenheid van mensen bij de levende natuur tevergroten. Om dat te doen worden zowel musealetentoonstellingen als presentaties van levende die-ren ingericht. Uitgangspunt daarbij is altijd eenbeeld te geven van de natuurlijke werkelijkheid.Dieren worden daarom getoond in een zo natuur-lijk mogelijke omgeving en de inhoud van de ten-toonstellingen gaat uit van algemene natuurweten-schappelijke kennis.A r c h i t e c t u u r & o n t w e r pU t i l i t e i t s b o u wcement 2001 4 13Noorder Dierenpark EmmenONDERGRONDS NAAR DEdrs. Arthur Decae, Noorder DierenparkHAAIEN1 | Zeven zijn het er intotaal, de inmiddelsvolwassen gewordencitroenhaaien van hetNoorder DierenparkB i o c h r o nHet Biochron heeft een centrale plaats in de pre-sentaties van het Noorder Dierenpark. Het is eenuniek museum, waarin de geschiedenis van hetleven op aarde wordt uitgebeeld door de tentoon-stelling van natuurhistorische objecten, maar ook ?en dat maakt het Biochron zo'n bijzonder museum? met levende dieren. De vlindertuin, waarin velehonderden kleurrijke tropische vlinders tussen eenweelderige begroeiing vrij rondom de bezoekersdansen, was tot voor kort het hoogtepunt van depresentatie in het Biochron. Sinds kort wordt deunieke schoonheid van de vlindertuin naar dekroon gestoken door een nieuwe presentatie vanlevende dieren, het haaienaquarium.C i t r o e n h a a i e nToen het Biochron in 1985 voor het publiek werdgeopend, was in de tentoonstelling een aquariummet citroenhaaien opgenomen. Het was voor dietijd een bijzonder ruim aquarium, waarin zevenjonge citroenhaaien rondzwommen, als vertegen-woordigers van een groep primitieve roofvissen diede wereldzee?n sinds onheuglijke tijden beheersen.Haaien zijn oervissen, vissen die in de loop van mil-joenen jaren uiterlijk nauwelijks veranderd zijn,waardoor ze de bezoekers van het Biochron eenlevend beeld geven van hoe de wereld er ooit uitzag.Kleine citroenhaaien worden echter groot, maargelukkig voor mens en dier heeft de aquariumtech-niek in de afgelopen jaren niet stilgestaan.Het is momenteel mogelijk in dierentuinen veelgrotere en beter geoutilleerde aquaria te bouwendan vijftien jaar geleden. Het lag volledig in de lijnvan het beleid van het Noorder Dierenpark om voorde inmiddels uit de kluiten gewassen haaien eenaquarium te bouwen waarin ze voldoende bewe-gingsvrijheid hebben om hun natuurlijke gedragaan het publiek te tonen.O n d e r g r o n d sHet nieuwe verblijf voor de haaien is gebouwd ineen `verloren' hoekje van het Noorder Dierenparken sluit aan op de gebouwen van het bestaandeBiochron. Evenals het oude haaienverblijf en veleandere aquaria bevindt het zich in een kelder naasthet hoofdgebouw van het Biochron. Op het kelder-dek is achteraf weer grond en beplanting aange-bracht. Deze benadering past in het streven van hetNoorder Dierenpark om de nadruk te leggen op dedieren en de bijbehorende gebouwen zoveel moge-lijk onzichtbaar te maken.A r c h i t e c t u u r & o n t w e r pU t i l i t e i t s b o u wcement 2001 4142 | Realistisch kijkje "achterde schermen"3 | Volwassen citroenhaaienkunnen wel drie meterlang wordenS u g g e s t i eMet de realisatie van het nieuwe haaienaquariumin het Biochron is het volledig gelukt de haaien vol-doende bewegingsvrijheid te geven. De haaien, diemaximaal drie meter lang kunnen worden, gedra-gen zich, sinds ze de nieuwe huisvesting hebbenbetrokken, meer als `echte' haaien. Ze zwemmenvitaler, eten meer, tonen gezonde belangstellingvoor elkaar en laten zich vooral als werkelijke heer-sers van de zee aan het publiek zien. De grote hori-zontale en verticale diepte van het nieuwe haaien-aquarium, alsmede de uitgekiende belichtingwekken de suggestie dat de haaien uit het niets vande open oceaan opdoemen en er weer in verdwij-nen. Soms zwemmen ze hoog boven de hoofdenvan het publiek, soms duiken ze bijna onder de voe-ten van de toeschouwers door. Door dit gedrag leve-ren de haaien een belangrijke bijdrage aan de doel-stelling van het Noorder Dierenpark; de natuur opeen zo realistisch mogelijke manier aan zo veelmogelijk mensen laten zien. Projectgegevensopdrachtgever:Noorder Dierenpark, Emmenarchitect:DAAD Architecten/Cor Kalfsbeek, Borgeradviseur constructies:BSH Bouwadvies, Nieuw Dordrechtaannemer:Dirk Verstoep, Zuidbroekinstallaties W+E:Buitendijk-De Groot Installatietechniek bv, Emmenbetontechnologische adviezen:Betoncentrum Noord Nederland, Hoogkerkleverancier prefab-betonbalken:Dirk Verstoep, Zuidbroekleverancier bekistingsplaatvloeren:Omnia bv, Coevordenleverancier bekistingen:DOKA Nederland, Ossleverancier betonmortel:BV Emmer Betoncentrale, Emmenleverancier acryl ruiten:Nippura (Japan)A r c h i t e c t u u r & o n t w e r pU t i l i t e i t s b o u wcement 2001 4 154 | Heerser van de zeefoto's: Rob Doolaard/IZP
Reacties