Parabolische betonbogen dragende bovenbouw van het openbarezwembad te Northhampton (Eng.).De concerthal van de radio-omroep te Kopenhagen heeft een dak van tweegebogen schalen. De buitenste heeft een dikte van 12 cm en de binnenste,6 cm dik, is gegolfd voor acoustische doeleinden.Ontwerp van een concerthal, waarvan de vorm -- gebaseerdop acoustische en visuele eisen -- vrijwel de gedaante heeftvan de sphero?de.Voorbeeld van een preiab-constructie met overstekNieuwe vormen inBoekbespreking van het boek Contemporary Structure in Architec-ture", door Leonard Michaels M.I., A.R.I.B.A., ReinholdPublishing Corporation, New York.Voor velen zal het bladeren door dit fraai uitge-voerde boek een onderhoudende tijdspassering bete-kenen, omdat zij, die de illustraties bekijken, onwil-lekeurig in contact worden gebracht met de veleaspecten van de hedendaagse constructies.Arch. Michaels voert ons door de gehele wereld enlaat uit elk land merkwaardige en veel besprokenbouwwerken zien: bruggen in Zwitserland, fabriekenin Amerika, vliegtuighangars in Belgi?, tentoonstel-lingsgebouwen in Itali?, enz.Het doel, dat de nog jonge architect -- deze Engels-man werd in 1919 geboren -- er mee beoogt, ligtechter dieper; dit blijkt voldoende uit de tekst, diede foto's omgeeft en verbindt. Enerzijds getroffendoor de enorme ontwikkeling van de techniek in de294Een plaat van gewapend beton van nog geen 15 cm dikte vormt de hootdconstructievan een voetbrug met 38 m overspanning over de Toess (Zwits.). Vertikale platenverbinden de boog aan een 14 cm dik brugdek en de borstweringsplaten, die deboog verstijven.Wenteltrap in gewapend beton van deLuchthaven te Rio de Janeiro toonteen fraaie beeldende vorm;zij is zonder spil uitgevoerd.de architectuurlaatste decennia, anderzijds door de zorgen van dearchitect om de mogelijkheden, die in deze ontplooiingliggen, te gebruiken, schreef hij dit boek als eenpoging tot co?rdinatie en synthese.Inderdaad hebben de wetenschap en de techniek zichzo ontwikkeld, dat het voor ??n mens moeilijk is omalles te bevatten. Aldus bestaat er de kans dat hij,die architectuur bedrijft, zich bepaalt tot het samen-voegen van het werk van specialisten. Zal de architectzijn scheppende taak werkelijk uitoefenen, dan dienthij actief te blijven en moet de architectuur een inspi-ratie voor de specialisten zijn.Daartoe zal de bouwmeester er op uit moeten zijnom voldoende te weten van de grondbeginselenvan elk onderwerp, waarin wordt gespecialiseerd enwaarvan het ontwerp afhankelijk is. Dan zal hij kun-nen leiden en in de vormgeving zijn eisen kunnenstellen. Van alle specialisten -- beschouwd van hetLaboratoriumtoren te Wisconsin met een centrale schacht,waaruit de vloeren zijn uitgekraagd.Cirkelvormige locomotiefloods in gewapend beton te Avignon(Fr.) met een buitendiameter van 133 m is geconstrueerdals een omgekeerde paraplui.an drie zijden; vrij oppervlak 45x112 m2295Villa bij de waterval te Bear Run (Perms.), gemaakt van natuursteen en beton, alsvoorbeeld van ruimtelijke compositie; moderne materialen hebben hier de geheelongewone opgaven kunnen verwezenlijken.project voor het dak van een hangar van het omgekeerde parapluitype, geconstrueerdvan ringvormige prefab-elementen met uitwendige trekringDe tentoonstellingshal te Turijn toont de deskundige wijze, waarop de gegolfdeopen dakhuid wordt gedragen door overstekende boogribben op onderlinge afstandvan ca 7.5 m.standpunt van de architect -- is deingenieur de meest vitale, omdathet tot zijn werk behoort, de schep-pende verbeelding om te zetten inconstructieve werkelijkheden. Mi-chaels pleit voor een betere samen-werking tussen architect en inge-nieur. O.i. is dat voor een groot deelterug te voeren tot een co?rdinatiein de opleiding. De dikwijls onaf-hankelijk van elkaar staande op-leiding van architect en ingenieurzal hieraan wel debet zijn.Het werk bestaat uit twee gedeelten.Het eerste, behandelt de heden-daagse constructie en het tweedede plaats van de constructie in hetontwerp van de architect. In heteerste deel krijgen dan achtereen-volgens een plaats de hoog- en laag-bouw, de verbindingen en de vul-lingen (wandvullingen en vloer-constructie). Hier en daar wordenelementen uit de leer van de toe-gepaste .mechanica vermeld: bv. hetis voor de vorm gewenst het verloopvan de momentenlijn te kennen; zokan een overstek ontlastend werkenop de buigende momenten in devloervelden.Verder wordt er gesproken over hetgemis aan continu?teit van prefab-constructies en hoe deze kan wor-den verbeterd. Deze gedachte omde statica er bij te betrekken wordtook vol gehouden voor die construc-ties, Welke niet mee tot de skelet-bouw worden gerekend, zoals depaddestoelvloeren, de vouwschalenen de sheddaken,In het tweede deel worden onder-delen van een architectonisch ont-werp behandeld: plan, doorsnede,massawerking en expressie. Tenslot-te worden in een appendix de con-structie-materialen staal, gewapendbeton, hout en aluminiumleg?rin-gen, besproken.Het geheel vormt een leerrijk boek,zowel voor architect als de inge-nieur. Men krijgt de indruk, dat dejuiste vorm nog niet gevonden werd(wat de auteur trouwens in hetvoorwoord zelf opmerkt); de leer-stof is niet geheel uitgebalanceerd.Van de zeven bladzijden gewijdaan het materiaal gewapend betonwordt bv. de helft gebezigd voor debespreking van het voorgespannenbeton.De schrijver wil aan de hand vanuitgevoerde voorbeelden tonen,wat hij bedoelt of wat kenmerkendis. Een belangrijk boek, vooral omhet doel dat bij de auteur voor zit.Uiteraard beweegt het zich op hetterrein van alle constructiemateria-len. Formules komen in het boekniet voor.De hier getoonde foto's zijn ont-leend aan het boek aan toepassin-gen, voor zover die in beton plaatsvonden.A. M. H.296 Cement 4 (1952) Nr 17-18