NIEUWE STRUCTUUR INDE BETONMORTELINDUSTRIEToen in 1979 een dreigende overcapaciteit in debetonmortelindustrie werd voorzien, besloot deVBN tot uitvoering vaneen structuurprojectom de moeilijkheden het hoofd te bieden en depositie van de branche in de bouwmarkt teversterken. Inmiddels is het project voltooid.Wat is er tot stand gebracht?Tijdens een officiele bijeen-komst eind 1985 in Schevenin-gen, heeft de VBN, .de Vereni-ging van betonmortelfabrikanten inNederland, het structuurproject in debetonmortelindustrie formeel afgeslo-ten. Gedurende een periode van 5jaar isgewerkt aan een verbetering van destructuur van de betonmortelindustrie.In 1979, met 7,5 miljoen m3betonmor-tel een topjaar in .deze bedrijfstak, konworden voorzien dat de bouwmarktzou teruglopen met overeenkomstigegevolgen voor de betonmortelafzet.Be-houdens het vooruitzicht van een groteovercapaciteit, was er een lage drempelvoor vestiging van nieuwe bedrijven indeze branche. Voorts werd een gebrekaan geordende marktinformatie gecon-stateerd en Over het algemeen een teweinig marktgericht opereren van debedrijven. Vanuit deze situatie is in sa-menwerking met de overheid en onderbegeleiding van de Nederlandse Her-structureringsmaatschappij NEHEM,een structuurproject op touw gezet.Wat is er tot stand gebracht?Tijdens de bijeenkomst eind 1985 inScheveningen is de oprichting bekend~?gemaakt van het Verbond van Onder-nemingen in de Betonmortelindustrie(VOB) en de Stichting tot Bevorderingter Optimalisering van de Betonmor-telindustrie (Stibob). HetVerbond isge-richtop belangenbehartigingen samen~werking tussen de bedrijven in de bran-che.DeStichtingmoetde doelstellingenuitvoeren. Daartoe zijn in een erecodede uitgangspunten voor de onderlingerelaties vastgelegd; deze betreffenonderandere de afstemmingvanvraagenaan-bod, aanpassing van de capaciteit, mini-maliseringvande kostprijs enhetkwali-Cement 1986 nr. 2teitsbeleid. De betonmortelindustrie isvoor 95% van de produktieomvang toe-getreden tot de VOB. Aldus heeft vrij-wel de totale branche zich verplicht totnaleving van de erecode.De omvang van de markt is intussenverminderd van 7,5 tot 6 miljoen m3betonmorteL Verwacht wordt een ver-dere daling tot circa 5,2 miljoen m3in1995. Hoewel het aantal arb?idsplaatsenin.de branche de afgelopenjaren is afge-nomen, is een rede capaciteitsvermin-dering nog niet bereikt. Aan het afbou-wen van capaciteit valt echter niet teontkomen. De oplossing hiervoor zalbinnen de VOB tot stand moeten ko-men.KwaliteitOp het punt van kwaliteit werd al in1982 bereikt dat betonmortelwordt ge-leverd onder KOMO/Betonvereni-ging-certificaat. In 1986 zal dat ook hetgeval zijn met metselspecie, vervaardigddoor betonmortelbedrijven.E?n van .de belangrijkste verworvenhe-den van? het structuurproject is de prO-duktaansprakelijkheid met verzekerdegarantie. Deze aansprakelijkheids- engarantieregeling heeft de VBN in 1982ge?ntroduceerd; ze voorziet ineen ver-goeding tot f 1miljoenperschadegevalper bouwwerk. Dit verleent de beton-mortelindustrie een unieke positie in detoeleverende industrie in de bouw.Marktgericht opererenIn.de afgelopenjaren heeft de VBN eenomva.ngrijk trainingsprogramma ont-wikkeld en uitgevoerd, gericht opklant- en marktgerichtopereren. In fei-te om een mentaliteitsombuiging bij deondernemingen te bewerkstelligen. Re-sultaat hiervan moet zijn dat de afne-mers meer voorlichting'en service ont-vangen van het betonmortelbedrijf.Daarnaast zal de betonmortelindustriestreven naar een differentiatie van hetprodukt en het vinden van nieuwe toe-passingen. In dat kader is de ontwikke-ling van schuimbeton te noemen. Opzich niet een heel nieuw produkt, maarwel toegesneden op de mogelijkhedenvan de huidige bouwmarkt, zoals hetaanleggen van isolerende vloeren enlichte funderingen voor wegverhardin-gen. Een ander voorbeeld is het onder-zoeknaardetoepa.ssingvanstaal-beton-vloeren als ter plaatse gestorte begane-grondvloeren voor de woningbouw.MarktinformatieTot slot de behoefte aan marktinforma-tie. In 1982 kwam de eerste prognoseover de afzet van betonmortel met eenvoorspellingvan 5 en 10jaar gereed.De-ze gegevens zijn van groot belang bij deuit te zetten marktstrategie. De basisvoor deze prognose wordt gevormddoor een zogenaamd Delphi-panel; deuitvoering is in handen van het Bouw-centrum. Hetsysteemvoor marktinfor-matie moet nu permanentblijvenlopenmet jaarlijkse bijstelling van de afzet-prognose, die regionaal is onderver-deeld.Surfival ofthe flttestVoor de duur van het structuurprojectheeftde overheideenbeschermendepa-raplu boven de bestaande bedrijven inde betonmortelindustrie gehouden. Nudie is verdwenen, zal meer dan vroegerhet principe van surfival of the fittestgelden.Nu zal moeten blijken of de nieuwestructuur die in de branche is gevormd,sterk genoeg is om gezamenlijk te wer-ken aaneenversterkingvan de positieinde bouwmarkt. Gezien de gebleken be-reidheid tot een gezamenlijk beleid ophet gebied van kwaliteit en marktont-wikkeling en de resultaten die daar totnu toe zijn mee zijn bereikt, bestaathieralle hoop op.J.H.K?hne45