??__=-b:..:ru::s;g""gc.e:.:.nb:::..o:::..u:::..;w,,--_~~-.J.algemeen ontwerp ? bouwkostenIedere dag staan er lange files voor de Ponte 25 de Abril, de in 1966 in gebruik genomenstalen hangbrug over de Taag bij lissabon. Op de drukste dagen wurmen zich zo'n hon?derdvijftigduizend auto's over de in totaal vijf rijstroken (twee in beide richtingen,alsme?de een wisselstrook) . De wachttijd bij de tolhuisjes kan dan oplopen tot wel twee uur!Aangezien de noordelijke toevoerwegvrijwel dwars door het centrum van lissabon loopt,staat hierdoor ook het verkeer in de stad regelmatig geheel vast. De tweede vaste oever-verbinding over de Taag, die momenteel in aanbouw is, komt voor lissabon dan ook zeergelegen. Deze brug wordt gefinancierd en gebouwd door een internationaal consortium.Nederlandse bedrijven zijn als onderaannemer bij de bouw betrokken, onder meer bij defundering.NIEUWE BRUGBRENGTLISSABONNAAR 1998INTERNATIONALE SAMENWERKING BIJ BOUW NIEUWE NOORD-ZUIDVERBINDINGLissabon lijkt momenteel in zijn geheel in desteigers te staan. In het centrum wordt hetmetronetverbreed en uitgebreid, in de nabij-heid van het vliegveld verrijst een nieuw fi-nancieel centrum, de monumentale Chiado-wijk (in 1989 grotendeels doorbrand ver-woest) wordt gerestaureerd, onder de oudehangbrug over de Taag (foto 1) wordt eenspoorweg aangelegd en een nieuw stationzal volgend jaar de noordelijke en westelijkespoorlijnen met elkaar verbinden.Rode draad door al dezebouwactiviteiten isde Expo '98, de wereldtentoonstelling dievolgend jaar miljoenen buitenlandse bezoe-kers naar de Portugese hoofdstad moet lok-ken. Naast het ontlasten van de oude hang-brug moet de nieuwe oeververbinding ookhet Expoterrein optimaal ontsluiten. Ter ge-legenheid van het feit dat het in 1998 vijf-honderd jaar geleden is dat de zeeweg naarIndi? werd ontdekt, is naar de ontdekkerdaarvan deze nieuwe brug inmiddels Pontede Vasco da Gama gedoopt.CD Iedere dag staan erlange files voorde dertigjaaroude Ponte 25 de Abriloverde Taag14Contractvorm en aanbestedingIn 1991 besloot de Portugese regering totdeaanleg van de nieuwe oeververbinding. Omde aanbesteding voor te bereiden en debouwte begeleiden werd het bureau GATTEL(Gabinete de Travessia do Tejo em Lisboa)opgericht. Hierin werken private en publiekeinstanties samen.Er werd gekozen voor een BOT-constructie(Build, Operate, Transfer). De hieraan ver-bonden concessie tot exploitatie loopt overeen periode van 35 jaar.Besloten werd ook om al op de bestaandeTaagbrug tol te gaan heffen.Gattel startte in november 1992 eenprekwalificatieproces metdeuitgifte van ge-detailleerde documenten waarin aIlernoge-lijke aspecten van het project werden be-schreven. Acht consortia namen aan dezefase deel. Drie daarvan deden uiteindelijk inoktober 1993 een aanbieding. De aanbe-stedingwas openbaar, mede methet oog opde financiering, die sterk afhankelijk wasvan een grote EU-bijdrage en een lening vande Europese Investeringsbank (EIB).De twee goedkoopste aanbieders mochtendiverse financieringsvarianten uitwerken.Het consortium rond Trafalgar House/Cam-penon Bernard kwam tenslotte als winnaaruit de bus. Uit dit financieringsconsortium,genoemd 'Lusaponte', werd een bouwcon-sortium 'Novaponte' gevormd, met dezelfdeleden, zij het metgeringe afwijkende percen-tages. Naasthet Franse Campenon Bernarden het BritseTrafalgar House maken ook zesPortugese aannemers deel uit van de beideconsortia.De Portugese aannemers hebben sameniets meer dan de helft van de aandelen inhanden (5?,4%).CEMENT1997/2IFinancieringsstructuurHet project is begroot op circa twee miljardgulden. De EU neemtdaarvan 35%voorhaarrekening, de EIS 33%. De EIS-leningen zijndoor banken onderschreven; de leningen inD-Mark (20%) door internationale banken,de leningen in Escudo's (13%) voornamelijkdoordevijf belangrijkste Portugese banken.De opbrengsten uit detolheffingvan de Pon-te de 25 Abril worden op 6% geschat; de ove-rige inkomsten (26%) komen onder meeruitaandelen en van de Portugese regering.De concessie van Lusoponte omvat;? tolheffing vanaf 1-1-'96 op de Ponte de 25Abril;? tolheffing Ponte de Vasco da Gama vanafde opening;? maximum periode 33 jaar,afhankelijk vanhet aantal voertuigen. De concessie wordteerder be?indigd als er 2,25 miljard voer-tuigen de tolhuisjes zijn gepasseerd.Alle risico's, inclusief hetrisico van de bouw,zijn voor rekening van Lusoponte.Nederlandse inbrengVan het aanvankelijk door Campenon Ser-nard en het Portugese Edifer opgerichte con-sortium maakte ook Volker Stevin Construc-tion Europe deel uit. Toen vervolgens eerstTrafalgar House en later ook nog enkele lo-kale Portugese aannemers werden ge-vraagd deel te nemen, trok VSCE zich terugom zich te concentreren op het gedeelteover water.Trac?keuzeHet trac? loopt van Sacav?m ten noordoos-ten van Lissabon (nabij het Expoterrein)naar Montijo aan de zuidzijde van de Taag.De rivier deTaagverbreedt zich hiervlak voorde monding tot een relatief ondiepe lagunemeteen maximale breedte van 15 km (fig.2). De beslissing om de brug op deze locatieaan te leggen is nog steeds het onderwerpvan uitgebreide discussies en politiekeone-nigheid.De belangrijkste redenen om voor dit trac?te kiezen waren de economische en maat-schappelijke belangen. Door de nieuwenoordelijke en zuidelijke snelweg nabij Lissa"bon aan elkaar te koppelen, zal het wegen-net rondom de Stad worden voltooid. Daar-mee zal niet alleen de verkeersdruk op de lo-kale wegen afnemen, ook zal de toegang tothet zuiden van Portugal en Spanje wordenverbeterd. Daarnaast zullen locaties op dezuidoever van de Taag kunnen worden ont-wikkeld.CEMENT1997/2r-----\I ~I ~I