C o n s t r u c t i e & u i t v o e r i n gU tiliteitsbou wcement 2006 6 61De nieuwbouw is ingegeven doorde wens van de opdrachtgever aante sluiten bij de ontwikkelingen inhet onderwijs. Het onderwijsge-bouw wordt meer een ontmoe-tingsplaats voor studenten enmedewerkers in plaats van eeneendimensionale `lesfabriek'. Dit,in combinatie met ruimere ope-nings- en werktijden en daardooreen effici?nter gebouwgebruik,leidt ertoe dat de nieuwbouw inoppervlakte kleiner kan wordendan de bestaande bebouwing.Door Ector Hoogstad Architectenis de wens van de opdrachtgeveromgezet in een open en transpa-rant gebouwontwerp met vele ont-moetingsplaatsen en -mogelijkhe-den.R a t i o n a l i t e i tIn het ontwerpproces werd al snelduidelijk dat vanwege de transpa-rantie en flexibiliteit het aantalwanden moest worden geminima-liseerd. Een constructie van beton-nen raamwerken lag voor de hand(foto 3). Aanvankelijk leek dit hetidee van de architect over de openvides te doorkruisen. Door deafmetingen van de kolommen enbalken te minimaliseren en deraamwerken juist consequentoveral toe te passen, werden debetonnen raamwerken een belang-rijk onderdeel van de zichtbareconstructie. De aldus door het ont-werpteam doorgevoerde rationali-teit leidde tot een stramien van5,40 m x 7,20 m waarin alle func-ties, inclusief het parkeren, goedtoepasbaar werden in het gebouw.Omdat het gevraagde aanbod vanparkeerplaatsen in de eersteplannen nog niet was voorzien, isde optie van `dubbel grondgebruik'onderzocht. De optredende grond-waterstanden bleken het mogelijkte maken een halfverdiepte par-keergarage aan te leggen, voorzienvan een eenvoudige bestrating.B i n n e n / b u i t e nDe eerdergenoemde betonnenraamwerken zijn consequent opelk stramien en elk niveau bovende parkeerkelder toegepast. Terplaatse van het dak heeft dezeNieuwbouw Avans Hogeschool TilburgSpannende rationaliteitir. M.A. Niens en ir. R.H. Wiltjer, IMd Raadgevende IngenieursOp de locatie `Tilburg' van Avans Hogeschool wordt het bestaande onderwijs-gebouw vervangen door een nieuw, flexibel en duurzaam gebouw op de hoekvan de Academielaan en Cobbenhagenlaan (fig. 1). Bijzonder aan deze nieuw-bouw is dat het constructieve zichtwerk is uitgevoerd in zwart, schoon beton.De vides, in verschillende richtingen geori?nteerd, gecombineerd met opentrappen, loopbruggen en zwarte stabiliteitsportalen op elk stramien zorgenvoor een uitdagend interieur (fig. 2). Het definitieve gebouwontwerp is hier-mee het resultaat van een ware synergie van de ontwerpende partijen.1 |Impressie AvansHogeschool Tilburgillustraties 1 en 2: EctorHoogstadC o n s t r u c t i e & u i t v o e r i n gU tiliteitsbou wcement 2006 662strenge regelmaat een niet alle-daags gevolg. De dakvloer is voor-zien van een onregelmatig verlo-pende opening over de volle lengtevan het gebouw. Op een tweetalplaatsen is deze op een breuklijngelijkende opening voorzien vaneen stalen overkapping, waardoorhier de dakbalken in het binnen-klimaat blijven (fig. 4). Naast entussen deze overkappingen echtergaan de balken van binnen naarbuiten en weer naar binnen. Hier-door treedt een belangrijk verschilin thermisch vervormingsgedragop. De binnenbalken hebben eenvrijwel constante temperatuur,terwijl de buitenbalken koud enwarm worden afhankelijk van deweersomstandigheden. Degekozen donkere kleur van hetbeton heeft hierbij nog een ver-sterkend effect.Daar waar mogelijk is de balkover-gang ter plaatse van de klimaat-scheiding met een eenvoudigestiftdeuvel uitgevoerd. Alle bin-nenbalken zijn ook op deze wijzegedilateerd, zodat deze de vervor-ming van de buitenbalken nietverhinderen. Echter, ten behoevevan de stabiliteit en als gevolg vande onregelmatig verlopende dak-vloerrand, is op een aantal plaat-sen een momentvaste koppelingter plaatse van de klimaatschei-ding in de balken noodzakelijk.Deze is uitgevoerd met isokorf-ele-menten, waarmee tevens een kou-2 |Impressie van de openvide3 |Betonnen raamwerkenvoor transparantie enflexibiliteitfoto's 3, en 6 Marcel vanKerckhovenC o n s t r u c t i e & u i t v o e r i n gU tiliteitsbou wcement 2006 6 63debrugonderbreking wordt gerea-liseerd. De balken die hiermee aanweerszijden van de vide zijn inge-klemd, worden gehinderd in hunvervorming als gevolg van tempe-ratuurverschillen. Vanwege devorm van de vide zijn niet allebalken even lang. Dit lengtever-schil zorgt voor de verhinderdevervorming. Waren alle balkeneven lang geweest, dan zoudendeze (in theorie) alle evenveelwillen vervormen zonder enigeweerstand van belang te genere-ren. De stabiliteitsportalen zijnnamelijk voldoende flexibel ommet de balken mee te vervormen.Dit gedrag onderkennend, zijn debuitenbalken, alsmede de isokor-ven gewapend op de normaal-krachtsverschillen als gevolg vande thermische spanningen (fig. 5).Z w a r t b e t o nVoor de constructeur is het weleens jammer dat uiteindelijk al datmooie beton wordt weggewerktachter wanden en plafonds. Zonietbij Avans, waar veel constructiefzichtwerk in het gebouw aanwezigis, zoals de eerdergenoemde beton-nen portalen. Bijzonder aan hetzichtwerk is dat dit allemaal,inclusief de kolommen in de par-keerkelder, in zwart schoon beton isuitgevoerd (foto 6). Bij de besteks-omschrijving is dankbaar gebruik-gemaakt van de recente CUR-Aan-beveling 100 `Schoon beton',waarbij de beoordelingsklasse B1 isgehanteerd. Door een goed samen-spel tussen architect en construc-teur zijn de open regels in dezeaanbeveling en de overige relevantebesteksparagrafen adequaat inge-vuld. Uiteraard zijn ook de betonde-tails in overleg vastgesteld. Ditsamenspel is nodig omdat bijschoon beton esthetica en construc-tieve kwaliteit elkaar wel heel ergdicht naderen. De aannemer heeftvervolgens een goed werkplanopgesteld en de uitvoering uiter-mate zorgvuldig ter hand genomen.Bij schoon beton gaat het namelijkniet alleen om het juiste mengselen de juiste detaillering, maar zekerook om de juiste nabehandeling enbescherming (foto 7,8).Aan het mengsel is zwart pigmentin poedervorm toegevoegd. Daar-naast is er voldoende fijn materi-aal opgenomen om een goedstabiel mengsel te verkrijgen.Tijdens de uitvoering zijn ondermeer de tijdstippen van ontkistenvan de verschillende onderdelengelijkgehouden om kleurverschil-len te voorkomen. Ook zijn debekistingen overal goed afgeslotenom weglekken van cementwater tevoorkomen. De eerste kolom in deparkeerkelder werd als proefstukaangemerkt. Aangezien de proefgeslaagd is, maakt deze kolom nogsteeds deel uit van het bouwwerk.Doordat de betonafmetingenminimaal zijn is er amper betonals bouwkundige invullinggebruikt. Wat je ziet is wat jenodig hebt. Het per eenheid duur-dere, architectonisch beton is alsgevolg van deze lage kwantiteitbetaalbaar geworden.I n t e g r a a l o n t w e r pDe totaalopdracht voor hetontwerp en het begeleiden van deuitvoering is door Avans Hoge-school gegund aan het project-team onder leiding van EctorHoogstad architecten. In dit pro-jectteam is Techniplan als installa-tie-adviseur betrokken en IMd alsconstructie-adviseur. De al eerder-genoemde onderdelen als de por-talen met de minimale afmetingen3120093600abc+- - +5 |Posities van aan weers-zijden ingeklemde bal-ken (a), verhinderde ver-vorming van ingeklemdebalken als gevolg vanopwarming (b) en span-ningsopbouw in inge-klemde balken als gevolgvan verhinderde vervor-ming (c)4 |Plattegrond; de stalenoverkappingen zijn gear-ceerdC o n s t r u c t i e & u i t v o e r i n gU tiliteitsbou wcement 2006 664en de parkeergarage zijn voorbeel-den van waartoe een goede syner-gie kan leiden. De betonkernacti-vering die als dubo-maatregel inde vloeren van de nieuwbouw vanAvans Hogeschool is opgenomen,kan nog aan dit rijtje worden toe-gevoegd. De term `integraalgebouwontwerp' is inmiddels zovaak toegepast dat het een deel vanzijn betekenis heeft verloren.Jammer eigenlijk, het had eenadequate omschrijving kunnenzijn voor de geleverde effici?nteteamprestatie die leidt tot eenprachtig nieuw onderwijsgebouw.Eind 2006 zal de nieuwbouwworden opgeleverd. nProjectgegevensopdrachtgever:Avans Hogeschoolarchitectuur en bouwmanage-ment:Ector Hoogstad architectenadviseur constructies:IMd Raadgevende Ingenieursadviseur installaties:Techniplan Adviseursadviseur bouwfysica:Mobius Consultbouwkundig hoofdaannemer:Stout BVonderaannemer onderbouw:Peter de Reus Betonbouw BVleverancier bekistingen:Peri BVleverancier betonspecie:Basal BVleverancier prefab-betonvloeren:Geelen Beton BV8 |Uitvoeringswerkzaam-heden aan het portaal6 |Zichtwerk is in zwartschoon beton uitgevoerd7 |De geslaagde proefkolomin de parkeerkeldermaakt nog steeds deeluit van het bouwwerkfoto's 7 en 8: IMd