Na 48 uur wordt met ontkisten begonnen.Na 72 uur begint het schuiven over ??nmootlengte, waarna de volgende wape-ningskorf wordt geplaatst. Deze productie-cyclus wordt per productielijn in totaal tach-tig keer herhaald.Afzinken van de tunnelelementenDe elementen worden in een zinksleuf ophet vooraf geplaatste gravelbed afgezon-ken. Hetbed wordtgeplaatstvanaf een 'mul-ti purpose' ponton van 30 x 60 m2met eenverrijdbare valpijp en een geavanceerdcorri-geer- en surveysysteem. Hierbij komen 'onli~ne' meetgegevens beschikbaar om het uit-gevoerde werk te kunnen controleren. Dezemethode, ontwikkeld door Boskalis, is voorhet eerst toegepast in Singapore en is beti-teld als 'scraden', een samenvoeging van'scrapen' en 'graden'.De gravel wordt aangebracht in bermen meteen geringe tussenafstand. Tijdens het aan-brengen en na voltooiing van het bed wordtgemeten. Hierbij is de eis dat de bermenworden aangebracht met een nauwkeurig-heid van +/- 25 mm, wat voor de eerste ele-menten ook is gehaald. De tolerantie van demeetnauwkeurigheid is +/- 10 mmoDe tunnelelementen moeten 11 km door deDrogden worden versleept, hetgeen gebeurtmet elementen die volledig afzinkgereedzijn. De afzinkpontons bestaan uit continue'unifloats', die over meer dan de volle breed-te van het element reiken. Bij het transportworden vier sleepboten van elk 50 ton 'bol-lard pull' gebruikt en is een navigatiesys-teem op basis van GPS beschikbaar.In het afzinkproces kunnen twee fasen wor-den onderscheiden, namelijk het verhalendoor de zinksleuf en het afzinken. Gezien degrote lengte van de tunnel en de ondieptenaan de oevers, kunnen de elementen niet di-rect worden ingevaren, maar moeten doorde zinksleuf naar de afzinklocatie wordenverhaald. Het contract voorzag slechts in??n toegangtot dezinksleuf. Dooreen twee-tal extra toegangskanalen, aangebracht opverzoek van 0TC, kon het proces met meerdan dertig uur worden versneld. Het verha-len gebeurt door middel van acht verplaats-bare ankereilanden, met elk 100 ton anker-kracht (foto 10).Zodra het tunnelelement op locatie is, kanhet direct op het gravelbed worden afgezon-ken. Het afzinkproces is in hoofdlijnen gelijkaan het traditionele proces, alleen is er nugeen tijdelijk steunpuntin de sleUfnodig. HetGINA-profiel is voorzien van een verhoogdezachte neus, waardoor grote toleranties inde bouw van de zinkvoegprofielen zijn toege-staan. Door deze aanpassing in de plaat-singstolerantie en vanwege de grote tunnel-lengte, wordtin ieder element al vooraf eenstel vijzels ge?nstalleerd. Hiermee wordt elkelement, door het zogenoemde kwispelen,in het juiste horizontale alignement ge-bracht.Ten slotteInmiddels is een belangrijke fase in de bouwvan de tunnel onder de Drogden bereikt. Hetis gebleken dat de innovatieve bouwmetho-de van de tunnelelementen werkt en aan al-le eisen voldoet. Tevens is gebleken dat hetgravelbed en de afzinkoperaties betrouw-baar zijn. Hiermee zijn nieuwe elementenaan de bouwtechnieken voor afzinktunnelstoegevoegd, die wellicht met of zonder aan-passingen bij andere projecten toepassingzullen vinden.Literatuur1. Janssen, W.P.S. en S.Lykke, De 0resundvaste oeververbinding. Cement 1996,nr.l0.?Monster TBM voor ElbetunnelMet een diameter van 14,2 m is het Mixschild, dat is gemaakt doorHerrenknecht voor de bouw van de vierde tunnelbuis onder de Elbebij Hamburg, de grootste Tunnel Boor Machine (TBM) die tot dusvervoor de toepassing in slappe grond is ontworpen. De nieuwe 3 kmlange tunnel, die met prefab betonnen segmenten zal worden be-kleed, ligt 35 tot 75 m naast de bestaande afgezonken tunnel. Dezetunnel dateert uit 1975 en telt zes rijstroken in drie tunnelbuizen.Het Mixschild is ontworpen om te boren door losse en vastgepaktezanden, slib, mergel (afgewisseld door watervoerende zandlenzen)alsmede stenen en keien bevattende alluviale lagen. Een in de werk-kamergeplaatste hydraulische brekerkan keien tot 1 m groot verpul"veren. Keien tot deze diameter kunnen de werkkamer bereiken tus-sen de spaken van de hoofd-snijkop en een centrale snijkop door.Deze centrale snijkop kan onafhankelijk van de hoofd-snijkopdraaien. Zo wordt het torsiemoment voor de totale boorkop geredu-ceerd en wordt het samenklonteren van materiaal in het centrumvan een zeer groot, traag draaiende snijkop voorkomen.De hoofd-snijkop draait maximaal 2,5 ronden per minuut. De TBM isontworpen op een maximum hydrostatische druk van 5,5 bar.De aannemerscombinatie, een tijdelijk samenwerkingsverband vanDyckerhoff & Widmann, Philipp Holzmann, Bilfinger + Berger; Wayss& Freytag, Hochtiefen Ed. Z?bJin, was in 1986/1987de winnaar vaneen competitie waarin werd gezocht naar innovatieve voorstellen omCEMENT1997/12het boorproject privaat te financieren. De staat zal nu de tunnel, dieis begroot op een kleine 900 miljoen gulden, opkopen in vijftienjaar-lijkse termijnen, startend in 2002. De tunnel moet in 2003 in gebruikworden genomen.?23
Reacties