Modern erfgoed8201064beton in beeldModernModern erfgoed 82010 651 Opvallend in het ontwerpis het observatiedek dateen mooi panoramischzicht geeft op de groeveerfgoedDe Messel Groeve in Duitsland is de besteen rijkste fossielenvindplaats ter wereldmet talrijke overblijfselen uit het Eoceen.Het architectenbureau Landau + Kindel-bacher kreeg als opdracht een bezoekers-centrum te ontwerpen voor deze histori-sche locatie, in 1995 toegevoegd aan dewerelderfgoedlijst van UNESCO. Resultaatis een massief gewapend betonnengebouw dat de bewogen geschiedenis vande schaliegroeve weerspiegelt. Opvallendis ook het observatiedek dat een mooipanoramisch zicht op de groeve geeft.1Modern erfgoed8201066beton in beeldIn het bezoekerscentrum kunnen de bezoekers een virtuele reisdoor de tijd maken die 47 miljoen jaar geleden begint en reikttot een diepte van 433 m. Er zijn diverse vondsten uit de groevetentoongesteld over een totaal oppervlak van 870 m2. Het vrijcomplexe ontwerp met zijn welvingen, geknikte vormen enverschillende hoogtes is symbolisch voor de groeve. Om desfeer overeen te laten komen met de groeve is gespeeld metlicht-donkereffecten en hoge en lage plafonds en is er bewustgebruikgemaakt van sobere materialen.OpbouwEen groot deel van het gebouw bestaat uit vertrekken met ??nbouwlaag met verschillende hoogtes. Aan de westzijde is eenextra niveau voorzien. Een klein deel van het gebouw is onder-kelderd. Kenmerkend voor het ontwerp zijn de diverse, enigs-zins geknikte wanden in langsrichting. Deze zijn opgetrokkenuit gewapend schoon beton. Deels steken deze wanden alsborstweringen boven het dak uit.De wanddikte is 25 cm, de buitenmuren zijn dubbelwandig metdaartussen isolatie van 12 cm. Daar waar de binnenwanden naarbuiten lopen zijn ze voorzien van koudebrugonderbrekingen.De vloeren spannen grotendeels in ??n richting en zijnmomentvast aan de binnenwanden en de binnenste schil vande buitenwanden verbonden. projectgegevensproject Messel Pit Visitor InformationCenter (D)opdrachtgever Welterbe Grube MesselGmbH, Messel (D)architect landau + kindelbacherarchitekten, M?nchen (D)constructeur Sailer Stepan und Partneraannemer dechant hoch- undingenieurbau gmbh & co. kgbouw 2008 ? 201023Modern erfgoed 82010 672 Er is bewust gebruikgemaakt van soberematerialen3 Deels steken de wanden als borstweringenboven het dak uit4 Het vrij complexe ontwerp is symbolischvoor de groevefoto's: landau + kindelbacher / Jan BitterBetonDe begane grond is uitgevoerd in beton met sterkteklasseC25/30, milieuklasse XC4/XF1/XA1. Cementgehalte bedroeg320 kg/m3. Hierdoor kwam de sterkteklasse uiteindelijkovereen met C30/37. De wanden zijn uitgevoerd in sterkte-klasse C 30/37, milieuklasse XC4/XF1/XA1. Het cementgehaltebedroeg hier 340 kg/m3(C30/37). Speciale aandacht was ervoor een op het oog heldere, maar vooral uniforme kleur vanhet beton.Als bekisting zijn geschaafde planken gebruik. Die werden ineen willekeurig verband over het oppervlak verdeeld. Debuitenwanden zijn voorzien van een waterafstotende coating.Het bovenste horizontale oppervlak van de borstweringen isvoorzien van een diepe impregnatie. Het observatiedek aan de noordzijde van het gebouw kraagtuit. De grote spanningen bij de oplegging worden opgenomendoor de oostelijke hellingbaan/wand. Het dak aan de westzijderust deels op stalen kolommen.KelderDe gewapend betonnen buitenwanden van de kelder zijn 30 cmdik. Om overlast van kwelwater tegen te gaan, is hier een 30 cmdikke waterdichte bodemplaat (C30/37) gerealiseerd, twee keerzo dik als de beganegrondvloeren in de rest van het gebouw. Descheurwijdte wordt beperkt tot w = 0,20 mm. Onder de kelderbevindt zich een 5 cm dikke laag schraal beton. Het niet-onder-kelderde deel is gefundeerd op een 40 cm dikke strokenfunde-ring.4