Bij betonconstructies waarop een staalconstructie moet worden geplaatst, komen verbindingen met ingestorte ankers veelvuldig voor. Kritisch hierbij zijn de maatvoering en de toleranties op de plaatsing. Daar waar bij de productie van stalen onderdelen een nauwe tolerantie relatief makkelijk te bereiken is, blijkt dat voor de plaatsing van in te storten voorzieningen, zoals ankers in het beton, aanzienlijk lastiger. Dit met de nodige problemen in de uitvoering tot gevolg.
In de bouw worden helaas nog wel eens fouten gemaakt. Nou is fouten maken is menselijk, de kunst is ervan te leren. In deze rubriek delen de lezers van Cement fouten die zij in de praktijk tegenkomen. Hiermee dragen we bij aan het lerend vermogen van de bouw en kunnen we herhaling voorkomen. Heb je zelf ook een voorbeeld dat je wil delen, geef dat door aan Jacques Linssen (j.linssen@aeneas.nl).
Bij de uitvoering kan er voor onderdelen die worden ingestort nogal wat fout gaan. Zelfs als de ankers nauwkeuring zijn gesteld, kan er bijvoorbeeld een verstoring optreden tijdens het sluiten van de bekisting of tijdens het storten van het beton. Hierbij kunnen afwijkingen ontstaan bij individuele ankers in een groep, maar ook de ankergroep als geheel kan aan de wandel gaan.
Voor de constructeur is de uitdaging om te achterhalen wat in de praktijk haalbare plaatsingstoleranties zijn, opdat bij installatie van de staalconstructie geen passingsproblemen ontstaan. Het is evident dat bij het voorschrijven van te kleine toleranties er alsnog problemen kunnen ontstaan, omdat deze in de uitvoering niet haalbaar zijn. Een goede afstemming vooraf met betrokken partijen (ontwerp, uitvoering en leverancier van de staalconstructie) is dus belangrijk.
Foto 1. Detailopname van een bout met verzonken onderlegringen; de excentriciteit ten opzichte van het gat is duidelijk te zien
Volgens NEN-EN-1090-2 [1] en NEN-EN 13670, bijlage G [2] is de toelaatbare afwijking (in x- en y-richting) van een ankergroep gelijk aan 3 mm ten opzichte van de theoretische positie. Dit geldt ook voor individuele ankers. Hier lijken de staal en beton uitvoeringsnormen goed aan te sluiten.
De informatie uit normen en richtlijnen is uiteraard van belang, maar het is ook belangrijk wat er in de uitvoering haalbaar is. Immers, als de uitvoering om wat voor reden dan ook niet in staat is om aan de gestelde toleranties te voldoen, zal dat later in het werk alsnog problemen opleveren met de passing van de te bevestigen onderdelen. Ervaring leert dat men daar meestal wel uitkomt (met de snijbrander in de hand… ), maar niet altijd op een manier die de ontwerper acceptabel vindt.
Bovendien kan het aanhouden van grote gatspelingen consequenties hebben voor het staalwerk. Voor bijvoorbeeld op afschuiving belaste constructies moeten de spelingen tussen anker en gat beperkt blijven in verband met het samenwerken van de ankers in een groep.
Reacties