C o n s t r u c t i e & u i t v o e r i n gIntegraal ont wer pencement 2000 734De realisering van deze landaan-winning heeft plaats binnen hetkader van het Project MainportRotterdam (PMR). Dit projectricht zich op een versterking vande mainport Rotterdam en eendaarmee samenhangende verbe-tering van de leefomgeving in hetRijnmondgebied. Andere onder-delen van dit project zijn eenintensivering van het bestaandehaven- en industriegebied en hetrealiseren van 750 ha natuur enrecreatiegebied in IJsselmonde.Het totaal van deze projectendoorloopt momenteel een PKB+/MER-procedure. In deze proce-dure worden de ruimtelijke enandere omgevingsfactoren, als-mede eisen en wensen voor deruimtelijke ordening van de land-aanwinning vastgelegd.In Land+Water 1999, nr. 9 werdreeds ingegaan op het integraleontwerp van de landaanwinning.In dit artikel ligt de nadruk op hetontwerp van de verschillendewaterbouwkundige constructiesdie nodig zijn om een landaan-winning op technisch duurzamewijze te kunnen realiseren en demogelijkheden voor innovatiedaarbij. Qua omvang en kostenworden de belangrijkste bouwste-nen gevormd door de onderdelen:terrein, zeewering, golfbrekers/havendammen en kaden.Ter illustratie is in figuur 1 ??nvan de als referentieontwerpuitgewerkte varianten voor delandaanwinning weergegeven.De golfbrekers zijn opgebouwdmet breuksteen en een toplaagvan betonnen afdekelementen.De zeewering bestaat uit eenduin. Voor de ophoging van hetduin en het terrein wordt gebruikgemaakt van zeezand.O n t w e r p a a n p a k e n- u i t g a n g s p u n t e nDe ontwerpaanpak en -uitgangs-punten fungeren als rode draadbij de uitwerking van de ontwer-pen van de verschillende con-structies. Hieronder vallen aspec-ten als de gehanteerde eisen, deomgevingscondities, de uitvoe-ringsmethode, het beheer enonderhoud, de economische opti-malisatie, de toepassing van pro-babilistische rekentechnieken, demogelijkheden voor duurzaambouwen en de mogelijkhedenvoor innovatie.De landaanwinning dient te wor-den beschermd tegen de invloedvan de zee uit oogpunt vanbedrijfszekerheid en veiligheid.Ditbetreftzoweldehaventoegangals het eigenlijke haven- en indus-triegebied in verband met de nau-tische toegankelijkheid van dehavenmond, het veilig afmerenvan schepen, de overslag van goe-derenindehavenenhetrisicovaninundatie van het terrein. Hieruitkunnen functionele en techni-sche eisen worden geformuleerdvoor de afmetingen en sterkte vande verschillende constructies.Bovendien gelden er specialeeisen en wensen vanuit hetPKB+/MER-beleidskader en devisie op landaanwinning. Ditheeft onder meer betrekking opde flexibiliteit voor eventuele toe-komstige ontwikkelingen, defaseerbaarheid, de uitbreidbaar-heid en de bereikbaarheid van delandaanwinning. Dit stelt extrarandvoorwaarden aan de toe tepassen waterbouwkundige con-structies.Mogelijkheden voor innovatie bij het ontwerp(proces)van waterbouwkundige constructiesLandaanwinning vooruitbreiding Maasvlakteir.S.Boer, Bouwdienst Rijkswaterstaat, hoofdafdeling Waterbouw,voorzitter werkgroep Civiele Techniek bij het Expertise Centrum PMRDe Nederlandse overheid wil de positie van mainport Rotterdam versterken.Daartoe wil zij aan de huidige Maasvlakte een landaanwinning toevoegen.Een haven- en industriegebied van 1000 ha netto, geschikt om de groei van deRotterdamse haven op te vangen en plaats te bieden aan bedrijvigheid dieelders in het havengebied door groei of herstructeringsprocessen niet langermogelijk is. Dit artikel behandelt de gehanteerde ontwerpaanpak en -uit-gangspunten. Daarbij worden in het kort worden de mogelijkheden voorinnovatie toegelicht. Vervolgens wordt stilgestaan bij de integrale economi-sche ontwerpmethodiek die speciaal in het kader van dit project is ontwikkeld.Als laatste wordt meer in detail ingegaan op het ontwerp van de golfbrekers.1 | Variant voor de land-aanwinningO n d e r z o e k & t e c h n o l o g i eIntegraal ont wer pencement 2000 7 35Voor het ontwerp van de water-bouwkundige constructies is ge-kozen voor een functionele bena-dering, waarbij de verschillendeconstructies zijn geoptimaliseerdvoor het vervullen van de speci-fieke gebruiksfuncties. Bij hetontwerpen is in principe gezochtnaar het optimum tussen func-tionaliteit en economie. Daarbij iswelalseisgestelddatdeveiligheidtegen overstroming niet in hetgeding mag zijn.Voor het functioneren van de con-structies en de benodigde sterkte(veiligheid) spelen de localeomgevingscondities een belang-rijke rol. De landaanwinning zalworden gesitueerd in een gebiedmet een gemiddelde diepte vanNAP ? 15 m. Dit is aanzienlijkdieper dan de oorspronkelijkebodemdiepte ter plaatse van dehuidigeMaasvlakte(NAP?7,5m).De hydraulische belasting doorgolven en stroming zal daardooraanmerkelijk hoger zijn dan nuhet geval is bij de huidige Maas-vlakte.Naast bovengenoemde aspectenis het voor een uitgebalanceerdontwerp tevens van belang de uit-voeringsmethode, het beheer enhet onderhoud al in een vroegstadium in het ontwerpproces tebetrekken. De verschillende as-pecten hebben niet alleen directinvloed op het ontwerp, maar ookindirect, omdat ze elkaar onder-ling be?nvloeden.Bovendien wordt vanuit de pro-jectorganisatie veel waarde ge-hecht aan het toepassen van deprincipes van duurzaam bouwen(milieu) en het benutten van demogelijkheden voor innovatie inhet ontwerpproces. Een en anderis weergegeven in figuur 2 entabel 1.M o g e l i j k h e d e n v o o ri n n o v a t i eDe landaanwinning is een water-bouwkundig werk van dermategrote omvang dat er grote kansenliggen voor nieuwe ontwikkelin-gen binnen het vakgebied water-bouw. In het project is daaromvoor de verschillende onderdelenook naar minder voor de hand lig-gende oplossingen gezocht (fig.3). Uit een vergelijking van alter-natieven bleek echter dat de voorNederland minder traditioneleoplossingen dermate duurderzijn dan de meer traditioneleoplossingen (kunstmatig duin,zeedijk, breuksteen golfbreker),dat toepassing hiervan op groteschaal niet re?el lijkt. Een uitzon-dering hierop is de caisson-golf-breker, die internationaal (vooralin Japan) veel wordt toegepast.Geconcludeerd is dat innovatiebinnen het project meer moetworden gericht op onderdelenvan de constructies, bijvoorbeelddoor materiaal-zuinig te ontwer-pen of door toepassing van goed-tabel 1 | Gehanteerde functionele eisenbouwstenen functionele eisen type ontwerpparametersterrein vrijwaring tegen wateroverlast hooggelegen buitendijks gebied ontwerphoogtevoldoende draagkracht ophoging met zeezand zettingenzeewering bescherming tegen hoogwater zeedijk of kunstmatig duin met dwarsprofiel:voorkomen wateroverlast en voorliggend strandprofiel - kruinhoogte en -breedtegolfoverslag - taludsteilheidstabiliseren kustlijn type materiaal:- sortering breuksteen- afmeting betonelementen- D50zandstabiliteit ondergrondgolfbreker/ golfreductie scheepvaart traditionele golfbreker bestaande dwarsprofiel:havendammen golfreductie afgemeerde schepen uit breuksteen of caisson- - kruinhoogte en -breedtereductie golfoverslag terrein golfbreker - taludsteilheidreductie aanzanding toegangsgeul - drempelhoogtestroomgeleiding scheepvaart type materiaal:visuele geleiding scheepvaart - sortering breuksteenbescherming kustverdediging - afmeting betonelementen- doorlatendheid filterlagenstabiliteit ondergrond2 | Raamwerk voor hetontwerpONTWERPBeheer & onderhoud- monitoring (peilen vooroever enstandprofiel, waterpassen kruin,visuele inspecties)- onderhoud (gebreken duidelijken tijdig waarneembaar, bereik-baarheid constructieonderdelen,onderhoud doelmatig, schadeeffici?nt en eenvoudig teherstellenUitvoeringsmethode- schade en vertraging doorweersinvloeden- inzet materiaal- beschikbaarheid bouwstoffen- ongewenste milieu-effecten- hinder omgeving (scheepvaart)Duurzaamheid- aandacht voor milieu enruimtebeslag in alle fasenvan het bouwprocesEconomie- aanlegkosten- directe en indirecteschadekostenVeiligheid- risico van verlies aan mensen-levens maatschappelijk acceptabel- sterkte en dimensies vanconstructiesFunctionele eisen-primaire en secundaire functiesOmgevingscondities- golven, stroom en waterstanden (probabilistisch,gecombineerde marginale statistiek)- morfologische ontwikkeling (erosie vooroever,ontgrondingen)- bodemgesteldheid (afschuiving, zettingsvloei, klink)C o n s t r u c t i e & u i t v o e r i n gIntegraal ont wer pencement 2000 736kopere materialen (bijv. kunst-stof), de keuze van een `slimme'fasering en de mogelijkheden omaan een constructie verschillendefunctiestoetekennen.Bovendienis te denken aan het toepassenvan de nieuwe ontwerptechnie-ken waarmee onzekerheidsmar-ges kunnen worden verkleind,hetgeen leidt tot minder materi-aalgebruik, dus tot goedkopereconstructies. Verschillende voor-beelden hiervan zullen in ditartikel aan de orde komen.I n t e g r a l e e c o n o m i s c h eo n t w e r p m e t h o d i e kDe landaanwinning wordt aange-legd als buitendijks hooggelegengebied. Momenteel bestaat er noggeen wettelijke norm voor het toete passen veiligheidsniveau bijdergelijke buitendijkse investe-ringen die gebruikt kan wordenbij het ontwerp van de verschil-lende onderdelen1). Tegelijkertijdis inzicht vereist in de werkelijkekans van falen van de onderdelen,waarbij tevens het aspect vankosten-optimaal ontwerpen vanbelang is. Daarom is besloten hetontwerp van de constructies tebaserenopeeneconomischeopti-malisatie. Deze is gebaseerd opeen minimalisatie van de totaleverwachte kosten over de levens-duur. Deze `life-cycle costs' be-staan uit aanlegkosten en ver-wachte schade- en onderhouds-kosten. Bij de schadekostenworden niet alleen de kostenbetrokken om een beschadigdeconstructie te herstellen (directeschade), maar ook de kosten doorhet onvolledig of geheel niet meerkunnen uitoefenen van de be-oogde functies (vervolgschade).Voorwaarde is wel dat de schadegetalsmatig kan worden uitge-drukt in verlies aan economischewaarde. Daarom is ervoor ge-kozen alleen de functie als haven-en industriegebied te beschou-wen. Zo kan tijdens zware stormdescheepvaartindetoegangsgeulworden gestremd of kan de goe-derenoverslag aan de kade nietmeer plaatshebben als gevolg vanhoge golven. Op het terrein kanschade ontstaan als gevolg vanerosie of inundatie. Voor anderefuncties (natuur, recreatie) wordteen economische waarderingvooralsnog te complex gevonden.Een complicerende factor bij deeconomische optimalisatie is datde verschillende constructies inprincipe niet los van elkaar mo-gen worden beschouwd. Zo zalinundatie van het terrein zowelveroorzaakt kunnen worden doorgolfoverslag via de havendam-men en de zeewering als door hetonderlopenvanhetterreintijdenshoge waterstanden via de kaden.De mate van inundatie wordt dusbepaald door de `zwakste' schakelin het systeem. Voor een econo-misch optimaal ontwerp van delandaanwinning is het dus be-langrijk om door middel vaneen integrale systeembenaderingalle relevante constructies in be-schouwing te nemen2).Met een deterministische aanpakgebaseerdopslechts??nstelpara-meters, zonder daarbij rekeningte houden met eventuele onze-kerheden, is het niet mogelijk hetwerkelijke gedrag van de con-structies en de kans op falen, endaarmee het risico op schade,nauwkeurig te bepalen. Deze faal-kans kan nauwkeuriger wordenberekend met een probabilisti-sche aanpak. In principe kunnendaarin onzekerheden van allerleiaard in rekening worden ge-bracht. Voorbeelden hiervan zijnonder meer variaties in materiaal-eigenschappen (kwaliteit breuk-steen), belasting (hydraulischerandvoorwaarden) en afmetingen(uitvoeringstoleranties), onzeker-heden over de sterkte (beschrij-ving schademechanismen) enover de economische waardering(eenheidsprijzen, gebruikte in-dexering). De verschillende onze-kerhedenzijnechternietallemaaleven belangrijk. De ervaring leertdat de belasting voor een belang-rijk deel verantwoordelijk is voorde onzekerheid in de schadekos-ten. In eerste instantie zijn daar-om alleen de onzekerheden in dehydraulische belasting probabi-listisch in rekening gebracht.Hierbij is gebruikgemaakt van degecombineerde statistiek voorgolven en waterstanden.De kosten als gevolg van zoweldirecte als indirecte schadeworden dus in rekening gebrachtvolgens het principe `kans maalgevolg'. Deze kosten worden uit-gedrukt in jaarlijks verwachtekosten. Om de totale kosten tebepalen zijn de jaarlijks verwach-te schadekosten ge?ndexeerd. Uitde economische optimalisatievolgt in principe voor elke be-1) Er is momenteel een beleidslijn voor het veiligheidsniveau van buitendijkse investeringen in voorbereiding.2) Parallel aan de economische optimalisatie op constructieniveau wordt eveneens een economische optimalisatie uitgevoerd voor delandaanwinning als geheel. Hierbij wordt op basis van een economisch groeiscenario de fasering van de landaanwinning zo goedmogelijk afgestemd op de vraag naar haven- en industriegebied. Op deze manier worden de kosten en baten zo goed mogelijk in dehand gehouden.3 | Voorbeeld vaninnovatieve oplossingvoor een terrein:drijvende pontonsO n d e r z o e k & t e c h n o l o g i eIntegraal ont wer pencement 2000 7 37schouwde constructie een ont-werpcriterium voor falen (= faal-kanseis).Hetuiteindelijkbereikteveiligheidsniveau wordt dus opbasis van de economische opti-malisatie van aanleg- en schade-kosten bepaald.De optimalisatie is schematischweergegeven in figuur 4, de on-derlinge relaties tussen de bouw-stenen, de bijbehorende hydrau-lische processen en mogelijkeschademechanismen in figuur 5.Een uitgebreide beschrijving vande voor de landaanwinning toege-paste integrale economische ont-werpmethodiek verschijnt bin-nenkort in Land+Water.G o l f b r e k e rInprincipekomenzoweleengolf-breker opgebouwd uit breuksteenals een caissongolfbreker voortoepassing in aanmerking.CaissongolfbrekerDe fundering van het caissonwordt gevormd door de drempelonder het caisson en door deondergrond. De sterkte van defundering en de hydraulischebelasting bepalen gezamenlijkde benodigde breedte van hetcaisson.Voor de berekening van golfbe-lastingen zijn zowel traditioneleontwerpformules(Goda,Takahas-hi) als een neuraal netwerk(WL/Delft Hydraulics) toegepast.Het gebruik van een neuraalnetwerk voor het ontwerp vanwaterbouwkundige constructiesis tamelijk nieuw. Kort beschre-ven is het een data-geori?nteerdgereedschap dat relaties legttussen invoer- en uitvoerparame-ters zonder het gebruik vankennis van de onderliggende fysi-sche processen. Het toepassenvan een neuraal netwerk biedtvoordelen wanneer het te model-leren proces wordt bepaald dooreen groot aantal fysische parame-ters waarvan de invloed moeilijkte beschrijven is. Voor de bouwervan is een groot aantal datasetsnodig, dat wil zeggen sets van(tijdens experimenten) gemeteninvoer- en uitvoerwaarden.Bij fysische modelproeven bleekdat de resultaten van het neuralenetwerk, in het gebied waar golf-klappen te verwachten zijn, goedovereenkwamen met de gemetenwaarden, terwijl de formule vanGoda een aanzienlijke onder-schatting te zien gaf [1].Voor de fundering geldt afschui-ving via de ondergrond als hetmaatgevende grondmechanischebezwijkmechanisme. Bij de bere-kening van de sterkte van defundering is speciale aandachtbesteed aan het in rekeningbrengen van wateroverspannin-gen onder het caisson door cycli-sche golfbelastingen. Hiervoorzijn naast analytische bereke-ningen ook berekeningen uitge-voerd met numerieke rekenpro-grammatuur (DIANA-TNO-JIP).Het verwekingsmechanisme ishierin volledig ge?ntegreerd; hetbetreft dus een gekoppelde bere-keningsmethode. De weerstandtegen afschuiving wordt sterkgereduceerd door de waterover-spanningen onder het caisson.Door de TU Delft is voor een cais-songolfbreker een aparte econo-5 | Weergave van deonderlinge relatiestussen de bouwstenen,de bijbehorendehydraulische processenen mogelijke schade-mechanismenbouwsteen hoofdmatenhaven- enindustrieterrein terreinhoogtegolfbreker kruinhoogte, dia-meter betonblokkenzeewering duinbreedte4 | Schematische weergave van de optimalisatie,met de hoofdelementen van de beschouwdeconstructiesC o n s t r u c t i e & u i t v o e r i n gIntegraal ont wer pencement 2000 738mische optimalisatie uitgevoerd.De uitkomsten van deze studiebestaan uit een economisch opti-male bezwijkkans van de golfbre-ker, de optimale hoogte en breed-te van het caisson en de optimaledrempelhoogte.Eenapartonderzoekisuitgevoerdnaar bijzondere caissonvormen.Een voorbeeld hiervan wordtgetoond in figuur 6. De cirkelvor-mige kruin verhoogt de stabiliteitvan het caisson en vermindert dereflectie. De perforaties zorgenvoor een verdere reductie van dereflectie en de transmissie. Deeffectiviteit van de perforatieswordt in hoge mate bepaald doorde waterstand en de verhoudingtussen woelkamerlengte en golf-lengte.Bij de uitvoering is onderscheidgemaakt tussen een traditionelebouwmethode met gebruik vaneen bouwdok, fabrieksmatigebouw op een kade en drijvendbouwen.Breukstenen golfbrekerIn het kader van het project iseen groot aantal alternatieve ont-werpen voor een conventionelebreukstenen golfbreker onder-zocht.Als toplaag voor de golfbreker isuitgegaan van betonnen afdekele-menten. Het toepassen vanbreuksteenalstoplaagisniethaal-baar gebleken. Gezien de hogegolfbelasting zou voor de zwaar-ste breuksteen die nog leverbaaris (6-10 ton) een talud van 1:3vereist zijn. Dit betekent eengroter volume van de golfbreker,waardoor de totale kosten forszouden toenemen. Bovendien ishet dan nog maar de vraag of debeschikbare groevecapaciteit vol-doende zou zijn voor de leveringvan deze grote hoeveelheidbinnen de relatief korte bouwtijdvan enkele jaren.In de reguliere ontwerppraktijkworden golfbrekers voornamelijkontworpen met een toplaag dietwee lagen dik is. De afdekele-menten worden min of meer wil-lekeurig geplaatst, waarbij enigeschade (verplaatsing van elemen-ten) wordt geaccepteerd bij zeerzware stormen. Voorbeelden vande meest gebruikte elementenzijnkubussen,tetrapodsendolos-sen.Met de uitvinding van de accro-pode is een toplaag ontworpen diemaar uit een enkele laag bestaat.De taludhelling is steil (1:1,5) ende elementen hebben een grotehaakweerstand. Daarbij wordende elementen zo dicht mogelijktegen elkaar aan gelegd. Na enigezetting ontstaat een hecht ver-band dat pas bij zeer hoge golfbe-lastingen kapot gaat. Inmiddels iseen vergelijkbaar element op demarkt gekomen, de core-loc.Bij de TU Delft is het idee ont-staan bestaande afdekelementen(kubussen, tetrapods en breuk-steen) toe te passen in een enkeletoplaag. Uit dit onderzoek bleekdat kubussen in een enkeletoplaag verrassend stabiel waren.Als vervolg op dat onderzoek isdoor de projectorganisatie beslo-ten door WL/Delft Hydraulicsverder onderzoek te laten uitvoe-ren naar zo'n enkele toplaag [2].Dit om onzekerheden als plaat-singsdichtheid, grootte van deonderlaag, waterdiepte en kruin-hoogte in kaart te brengen.Een duidelijke conclusie van ditonderzoek is dat een enkeletoplaag van kubussen een aan-trekkelijkalternatiefkanzijn.Welvertoont een enkele toplaag eenzogenaamd `bros' bezwijkgedrag,waardoor een voldoende veilig-heidsmarge in rekening moetworden gebracht. In vergelijkingmeteenaccropodeeneencore-loc7 | Ontwerp golfbrekermet enkele laag beton-nen kubussen6 | Caissongolfbreker metcirkelvormige kruinO n d e r z o e k & t e c h n o l o g i eIntegraal ont wer pencement 2000 7 39lijkt een kubus minder aantrek-kelijk vanwege de grotere hoe-veelheid beton die voor het ver-vaardigen ervan nodig is. Dehoeveelheid beton is echter nietalleen bepalend voor de uiteinde-lijke kosten. Het vervaardigen(bekisting, opslag, verharding-stijd) en plaatsen van de elemen-ten speelt ook een belangrijke rol.Verwacht wordt dat de kubus opdeze aspecten gunstiger scoort.Een analyse van de productie enuitvoeringsmethode van de ver-schillende afdekelementen moethierover uitsluitsel geven (fig. 7).Voor de kern van een conventio-neel gebouwde golfbreker wor-den grote hoeveelheden breuk-steen toegepast. Gezien de schaalvan het onderhavige project gaathet om enkele miljoenen tonnensteen, waarvan het merendeelbestaat uit natuursteen dat vanelders moet worden aangevoerd.In het kader van het project isonderzoek uitgevoerd naar dehaalbaarheid van het toepassenvan geo-zandelementen, bijvoor-beeld geocontainers en geotubes,als kernmateriaal. Naast eendirecte kostenbesparing zou ditvanwege de kleinere hoeveelheidbenodigde breuksteen een gerin-gere aantasting van het landschapen de natuur, veroorzaakt dooropen steengroeven, kunnen bete-kenen. Een aantal kansrijk ge-achtetoepassingenisintechnischopzicht uitgewerkt, waarbij ondermeer is gekeken naar haalbaar-heid, faalmechanismen, belastin-gen, sterkte-eigenschappen, uit-voeringswijze en kosten.In figuur 8 zijn verschillendemogelijkheden aangegeven voorde plaatsing van geocontainersen geotubes. Met het huidig be-schikbare materieel ligt de grenswaarbij geocontainers zonderschade naar de bodem kunnenworden gebracht bij een volumevan circa 500 m3. Vanwege deschaal van het project en de nood-zaak om zeewaardig materieel inte zetten, lijkt het economischaantrekkelijk om grotere geocon-tainers van bijvoorbeeld 1000 m3tegebruiken.Derisico's,gemoeidmet plaatsing van geocontainersmet dergelijke afmetingen, verei-sen een systeem waarmee de geo-containers gecontroleerd op debodem kunnen worden geplaatst.Door verschillende aannemerszijndaarvoorreedsidee?nontwik-keldmaarhiervoormoetwelnieuwmaterieel worden ontwikkeld.Op grond van het uitgevoerdeonderzoek wordt verwacht dat hettoepassen van geo-zandelemen-ten als kernmateriaal kansrijk is,waardoor er nog een aanzienlijkebesparing op de aanlegkostenmogelijk is. Maar hiervoor is welverder onderzoek noodzakelijknaar nog bestaande kennisleem-ten op gebied van het langeter-mijngedrag van het toegepastekunstofmateriaal, het gedrag tij-dens plaatsing, de toe te passenontwerpcriteria, de stabiliteit vanstapelingen, aansluitingen enz.Het uitvoeren van een praktijk-proef onder omstandighedenzoals die ter plaatse van de Maas-vlakte heersen zou zeer nuttigzijn. sL i t e r a t u u r1. Van Gent, M.R.A. en Vanden Bogaard, H.F.P., NeuralNetwork Modelling of Forceson Vertical Structures. Proc.ICCE '98, Copenhagen 1998.2. Van Gent, M.R.A., Plate,S.E., Van der Meer, J.W.,Berendsen, E., Spaan,G.B.H., Single-layer rubblemound breakwaters. Proc.Coastal Structures (ASCE),Santander (Spain) 1999.8 | Voorbeelden van hetgebruik van geo-zandelementena. continu vullen op debodem (Van Oord ACZ)b. continu vullen opeen ladder(GemeentewerkenRotterdam)c. vul- en plaatsings-proces geocontainerop splijtbak
Reacties