Kwaliteit is misschien wel een van de meestbesproken woorden in de Nederlandse taal.Onlangs opnieuw opgepoetst om tefunctio-neren in een reeks samenstellingen die be-grippen omvat als kwaliteitscontrole, kwali-teitszorg, kwaliteitsborging enz.Het begrip kwaliteit bezitbijnageen emotio-nele waarde meer omdat het steeds vakerwordt gehanteerd als een objectiif begripwaarmee eenproduktofeen dienst kan wor-dengedefinieerd.Ook Cement maaktgeen uitzondering ophet veelvuldiggebruik van het begrip kwali-teit. En dat zal voorlopig wel zo blijven, alproberen we erzorgvuldig mee om tegaan.Cement heift verschillende organisaties inde bouwgevraagd kort aan tegeven hoe menzijn deelverantwoordelijkheid in de integralekwaliteitszorg opvat. Dat heiftgeleid tot eenaantal bondige verklaringen die in de ko-mende maanden gepubliceerd zullen wor-den.Als eerste laten we een opdrachtgeveraan hetwoordin depersoon van ir.WColen-brander, BouwdienstRijkswaterstaat.Daarna isde beurtaan organisatiesalsBNA,ONR], VG Bouw, NVOB, BMC, BFBNen de Stichting Bouwkwaliteit.Het isbekenddatde betonmortelindustriein-middels vertrouwd is met kwaliteitszorg.Vandaar dat deze industrie als voorbeeldge-steld zal worden. Aan het eind van de reekskorte bijdragen aandacht voor de eind 1991gehouden enqu?te over kwaliteitszorg in debouw.RedactieKWALITEIT ~I), ~KWALITEITSZORG EN DE OPDRACHTGEVERKwaliteitszorg neemt heden tendage een centrale plaats in bijhet tot stand komen van bouw-werken. Het gaat hierbij meer explicietdan voorheen om het vaststellen en tenuitvoer brengen van het kwaliteits-beleid binnen het bouwproces. De zorgvoor kwaliteit behoort te beginnen bijhet (voor)ontwerp en te eindigen bij hetonderhoud, ook wel integrale kwali-teitszorg genoemd.Kwaliteit voor de opdrachtgever houdtverband met de mate waarin het pro-dukt, proces of dienst kwalitatief vol-doet aan de eisen van de opdrachtgever.Niet alle opdrachtgevers zijn gelijk,evenmin als de te stellen eisen aan eenbepaald produkt. Er wordt niet altijdtopkwaliteit gevraagd en er hoeft dusook niet altijd topkwaliteit te wordengeleverd.Daarom zal een zekere differentiatie inkwaliteitseisen mogelijk moeten zijn,waarbij de keuzemogelijkheden van deopdrachtgever moeten worden afgewo-gen tegen de prijslkwaliteitverhoudingvan het te leveren produkt.Het beginsel van kwaliteitsbeheersingen kwaliteitszorg is infeite heel eenvou-dig: gewoon doen watje hebt afgespro-ken en dat aantoonbaar maken.Het beleid van de overheidals opdracht-gever is erop gericht te waarborgen, datprodukten en diensten die tot stand ko-men met gemeenschapsgelden, voldoenaan de eisen die de maatschappij stelt endientengevolge in overeenstemmingzijn met de van toepassing verklaardevoorschriften en wetten. Dit beleid kanalleen worden waargemaakt, indien hetdoor alle participantenin het bouwpro-ces wordt gedeeld.Voor een terugtredende overheid is hetvan groot belang dat haar toezichthou-dende en controlerende functie nauw-keurig wordt vastgelegd en waar moge-lijk kan worden overgedragen aan hetbedrijfsleven.Twee sleutelwoordengaanbij ditproceseen belangrijke rol spelen: (integrale)kwaliteitsborging en certificering.borging blijkt echter ook bepaalde risi-co's met zich mee te brengen. Dit bete-kent dat het invoeren ervan een ingrij-pende taak is die weldoordacht en langsde weg van de geleidelijkheid moetworden gerealiseerd. Voorkomen moetworden dat verstarring optreedt en bu-reaucratie de overhand krijgt. De aan-dacht voor de feitelijke produkten endiensten blijft noodzakelijk.Certificering is een vorm van kwaliteits-zorg met bijbehorende externe contro-leprocedures waaraan men zichvrijwil-lig onderwerpt. Op basis van kwaliteits-niveaus worden specificaties voorbouwonderdelen en -materialen vast-gelegd. Toetsing op het voldoen aan dekwaliteitseisen geschiedt vervolgensdoor een kwaliteitsverklaring die wordtafgegeven door een certificerende in-stelling.Het is van cruciaal belang dat de op-drachtgever vertrouwen heeft in eencertificaat/attest, in casu de certifice-rende instelling. Daartoe is het noodza-kelijk dat de certificerende instellingeengeldige erkenning bezit van de Raadvoor de Certificatie, waarmee gewaar-borgd is datwordt voldaan aan objectie-ve erkenningscriteria.Minstens zo belangrijkis, datcertificatievan gelijksoortige produkten of dien-sten door verschillende certificatie-in-stellingen, op vergelijkbare wijze wordtuitgevoerd. Zo niet, dan is het gevaarniet ondenkbeeldig, dat de kwaliteit endaarmee de waarde van het certificaatgaat inboeten als gevolg van een com-mercieel belang van ??n der betrokkenpartijen.De Vereniging van Certificatie-instel-lingen in de bouw in Nederland be-waakt de vergelijkbaarheid van de certi-ficatie-activiteiten van haar leden dooronderling overleg en afstemming. DeStichting Bouwkwaliteit heeft een co-?rdinerendeenharmoniserende taakopkwaliteitsgebied in de bouw. Het is vanessentieel belang dat dit allemaal effi-ci?nt functioneert.Kwaliteitsborging is een ruim begrip dat ir.W.C.Colenbranderraakvlakken heeft met veel activiteitenin hetbouwproces.Hetvoorschrijven entoepassen van (integrale) kwaliteits-Cement 1992 nr. 5 47