themaKunstwerken Westrandweg6201112themaKunstwerkenWestrandwegMomenteel wordt hard gebouwd aan de Westrandweg,een deel van de A5 tussen knooppunt Raasdorp en deA10. De weg krijgt 2 x 2 rijstroken met vluchtstrook, meteen lengte van circa 11 km. Binnen dit trac? wordengrondlichamen, wegfunderingen en 11 grote totmiddelgrote kunstwerken gebouwd. Eveneens wordteen aantal duikers, faunapassages en de completeweginrichting gerealiseerd.11) ing. Jan Jalving is projectmanager kruisingen van de Combinatie Westpoort. Hijis in dienst bij Van Hattum en Blankevoort.Combinatie WestpoortRijkswaterstaat heeft de Design&Construct-contract voor de aanleg van deWestrandweg aan opdrachtnemer Combinatie Westpoort gegund. CombinatieWestpoort, bestaande uit Van Hattum en Blankevoort bv, KWS Infra bv enBoskalis bv, verzorgt ondermeer het ontwerp en de realisatie van de Westrand-weg en het verkrijgen van vergunningen, ontheffingen, beschikkingen entoestemmingen. In combinatie met Rijkswaterstaat worden het omgevingsma-nagement en de communicatie verzorgd.Binnen Combinatie Westpoort is Van Hattum en Blankevoort verantwoordelijkvoor het ontwerp en realisatie van de kunstwerken. KWS Infra en Boskalisverzorgen het ontwerp en de realisatie van het grondwerk (inclusief ecologi-sche inpassingen), wegenwerk, geluidschermen en weginrichting.Kunstwerken Westrandweg 62011 13In dit artikel worden in vogelvlucht de verschillende onderdelenvan het project toegelicht. De meest in het oog springende kunst-werken komen in andere Cementartikelen uitvoeriger aan bod.Knooppunt RaasdorpDe Westrandweg start in het zuiden bij knooppunt Raasdorp,waar op dit moment de A5 eindigt op de A9 (foto 3). Op ditknooppunt Raasdorp worden drie nieuwe kunstwerkengebouwd. Het eerste kunstwerk, KW903, verzorgt de kruisingvan de A5 over de Schipholweg. Het kunstwerk bestaat uit tweelandhoofden, drie tussensteunpunten en is voorzien van eenprefab liggerdek. De totale lengte is circa 115 m. Hierna volgtKW902, die de kruising verzorgt met de A9. Dit kunstwerkbestaat uit twee dekken, voorzien van een middensteunpunt inde middenberm van de A9. Tussen KW903 en KW902 ligtreeds een aardebaanconstructie, opgebouwd uit ondermeerAVI-slakken, die is gerealiseerd tijdens de aanleg van de reedsbestaande A5 in 2003. De huidige werkzaamheden voor ditdeel bestaan verder uit het aanbrengen van de fundatiecon-structies op de aardebanen, alsmede de weginrichting. NaKW902 volgt een kruising met de verbindingslus A5-A9Haarlem, genoemd KW905. Dit kunstwerk bestaat als het wareuit drie naast elkaar gelegen viaducten, omdat hier de twee`rechtdoor-banen' elk een andere verkanting, en dus een eigendek krijgen. Ook de afrit naar de A9 krijgt een eigen dek. Dedekken zijn ook hier opgebouwd uit prefabliggers, opgelegd opeen hooggelegen landhoofdconstructie.Ing. Jan Jalving 1)Combinatie Westpoort1 Het dek van KW520 rust grotendeels op kolommenmet een breedte van 6,8 m en een dikte van 1,8 m2 Ligging van de verschillende kunstwerken3 Aansluiting bij knooppunt Raasdorp2362011 13Kunstwerken Westrandweg6201114themavan de aardebaanconstructie, de wegfundatie, de asfaltcon-structie, geluidschermen en de weginrichting. Ook zijn diverseduikers voorzien voor het beheer van de lokale waterhuishou-ding.Ter plaats van de Osdorperweg zal opnieuw een kunstwerk dekruising verzorgen: KW512. De totale lengte van het viaduct is200 m. Het bestaat uit twee landhoofden en vijf tussensteun-punten en wordt ondermeer gebouwd boven twee veendijken.Om de waterkerendheid van de veendijken te garanderen, ookna de aanleg van het kunstwerk, is besloten hier de steunpun-ten niet te voorzien van een traditionele opbouw van eenbetonnen fundatiepoer op prefab palen met daarop de kolom-men. De kans dat in de loop der jaren zakkingen van de veen-dijk onder de poeren zullen plaatsvinden is dermate hoog, datdit zou betekenen dat er open ruimte ontstaat. Om dit effecttegen te gaan is ervoor gekozen de kolommen rechtstreeks opeen fundatie van buispalen te plaatsen. Als in de toekomst deveendijk zou zakken, zakt deze langs de buispaal, zonder dathierbij een open ruimte ontstaat. Elk steunpunt is voorzien vanvijf buispalen met een diameter van ruim 2 m. De lengte van debuispalen is circa 25 m. Ze worden voorzien van een betonnenvulling. De dekken van het kunstwerk zijn opgebouwd uitprefab liggers.Nabij kunstwerk 512 is nog een viaduct voorzien voor de krui-sing met de lokale Tom Schreursweg: KW512a. In de Binnen-polder wordt tevens een ecologische zone aangelegd, De Kluut.Dit is een toekomstig moerasgebied van 12 ha.Kruising N200, KW513De N200 wordt gekruist met een viaduct van 150 m, KW513,dat tevens de Haarlemmervaart en de spoorlijn Amsterdam-Haarlem zal overspannen (foto 5). Naast een passage voor deautoweg, wordt op een deel van dit kunstwerk een faunapassageNa Raasdorp gaat het trac? richting het noorden verder doorde Haarlemmermeerpolder. De werkzaamheden bestaan hierondermeer uit het aanbrengen van de aardebaanconstructie, dewegfundatie, de asfaltconstructie en de weginrichting. In deaardebaanconstructie wordt, naast zand, ondermeer gebruikge-maakt van secundaire materialen als ATM-zand (thermischgereinigd) en granuliet als ophoogmaterialen.Kruising Haarlemmerringvaart, KW511Na circa 1,5 km kruist de Westrandweg onder een hoek vanbijna 45 graden de Haarlemmerringvaart. Hier wordt kunst-werk KW511 aangelegd. Het kunstwerk bestaat uit twee land-hoofden en zes tussensteunpunten. Tussen steunpunt 3 en 4wordt de Ringvaart gekruist met een benodigde vrije overspan-ning van meer dan 61 m. Hierbij is gebruikgemaakt van delangste prefab liggers van Nederland: 61,25 m (foto 4). In debreedte is het dek opgebouwd uit 25 kokerliggers. De liggerszijn vanaf de fabriek in Koudekerk aan den Rijn per as aange-voerd over de openbare weg tot aan knooppunt Raasdorp.Hierna zijn ze vervoerd over een speciaal aangelegde werkwegvan 1,5 km tot aan KW511, waar ze met de achterzijde op eenin de Ringvaart aangelegd ponton zijn opgereden. Vanaf hetponton zijn de liggers met twee 650-tons mobiele kranen opge-hesen en op hun steunpunten geplaatst. De totale lengte vanhet kunstwerk is 300 m. Onder het kunstwerk is een ecologi-sche verbindingszone voorzien voor de flora en fauna in deOsdorperbovenpolder.Meer over KW511 staat in het Cementartikel `OntwerpKW511'.Osdorperpolder, KW512, 512aNa kunstwerk KW511 gaat het trac? verder in noordelijke rich-ting door de Osdorperbovenpolder. Over een lengte van circa 1km bestaan ook hier de werkzaamheden uit het aanbrengen4Kunstwerken Westrandweg 62011 154 Plaatsen van de liggers bij KW5115 KW513ingericht. De moeilijkheid van het viaduct zit hem in de bereik-baarheid tijdens de bouw. De N200 moet in gebruik blijven, netals het spoor Amsterdam-Haarlem. Om de bouw te realiserenis een werkeiland in de Haarlemmervaart aangelegd. Vanaf diteiland worden twee van de vier middensteunpunten gereali-seerd. Het plaatsen van de prefab liggers voor de dekconstruc-tie, zal boven het spoor in een buitendienststelling plaatsvin-den. Het plaatsen van de liggers boven de N200 vindt plaatsvanaf het werkeiland, tijdens een aantal nachtelijke politiestops.Zijkanaal F en het Westelijk Havengebied, KW516,517 en 519Na de kruising met de N200 buigt het trac? af naar het oosten,in de richting van het Westelijk Havengebied. Het Trac? van deWestrandweg kruist hier Zijkanaal F van het Noordzeekanaal.Dit zijkanaal is hier over een lengte van circa 300 m in weste-lijke richting verplaatst. Hiervoor is eerst een nieuw dijkli-chaam aangelegd en het nieuwe trac? van Zijkanaal F gebag-gerd (foto 6). Hierna is het bestaande deel van het kanaalgedempt en verder op hoogte gebracht voor de Westrandweg.Het lokale fietsverkeer in dit gebied zal straks gebruikmakenvan het fietspad onder een nieuw aan te leggen viaduct,KW516. Dit bestaat uit twee hooggelegen landhoofden en eendek van prefab liggers.Het trac? vervolgt zijn weg in oostelijke richting en sluit hieraan op drie reeds eerder aangelegde grondterpen, die zijn opge-bouwd uit AVI-bodemas. De huidige werkzaamheden beslaannog het aanbrengen van de wegfundatie, de asfaltconstructie, deweginrichting en het maken van twee op- en afritten bij Dort-muiden en Luvernes voor de ontsluiting van het Amsterdamsehavengebied Westpoort. In dit deel van het trac? bevinden zichtwee viaducten, KW517 en KW519 die de lokale wegen Dort-muiden en Austali?havenweg in het havengebied kruisen. Dekunstwerken bestaan beide uit twee dekken, gelegen op ??ntussensteunpunt en twee landhoofden. Vanaf knooppunt Raas-dorp gezien zitten we inmiddels op 7,5 km van het trac?.Westelijk Havengebied ? A10, KW520Vanaf de toekomstige opritten bij Luvernes is de laatste 3,3 kmtot en met de aansluiting op de A10, ingevuld door een hoog-gelegen wegviaduct (fly-over), KW520. In de basis bestaat hetviaduct uit een-koloms ondersteuningen met een gemiddeldeh.o.h.-afstand van 45 m (foto 7). Hiertussen wordt het dekgeconstrueerd met geprefabriceerde betonnen liggers. In totaalworden er 84 steunpunten gerealiseerd.Dit bijzondere kunstwerk wordt in diverse andere artikelennader onder de loep genomen. Hier volgt een globale toelich-ting.5Kunstwerken Westrandweg6201116themaken worden gemaakt op een stalen ondersteuningsframe, voor-zien van een beweegbare vloerkist. De vloerkist is beweegbaardoor toepassing van vijzels. De beweegbare vloerkist is noodzake-lijk doordat de pijlerbalk gedurende de 3,3 km in de bochtenmoet kunnen vari?ren van een dakprofiel tot een ligger op ??noor. Bovenop de vloer wordt een stalen bekisting geplaatst alswandkist. Tijdens de bouw wordt gebruikgemaakt van twee setsvan deze ondersteuningen. Hiermee wordt een cyclus gerealiseerdvan ??n pijlerbalk per week. Om dit mogelijk te maken wordt dewapeningskorf van de pijlerbalk, inclusief de voorspanning, nietop de ondersteuning gemaakt, maar in speciaal gemaakte mallen,op een locatie elders. Na realisatie van de wapeningskorf in demal, wordt deze met een speciale hijsevenaar uit de mal gehesenen op een trailer geplaatst (foto 8). De trailer rijdt met de wape-ningskorf naar de gereedstaande ondersteuning, waar de wape-ningskorf op de ondersteuning wordt gehesen. De wapeningskorfweegt inclusief voorspanning circa 70 ton.DekTussen de steunpunten in wordt een dek gerealiseerd vanprefab liggers, van het type PIQ. Elk veld bestaat uit 10 liggers,met daar tussenin een druklaag. De liggers worden per as naareen tussendepot getransporteerd, vanwaar zij op dag vanmontage naar het te monteren veld worden gereden. De liggersworden gemonteerd met een speciaal voor het project ontwor-pen launching girder of `liggerlegger' (zie Cementartikelen`KW520: Hulpconstructies' en `KW520: Ontwerp dek) Elkeweek wordt een compleet dek, inclusief druklaag en dwarsvoor-spanning gerealiseerd.Na het realiseren van het dek en de druklaag wordt deze voor-zien van gebogen randelementen, schampkanten, kabelgoten,leuningen en geleiderails. Eveneens zijn op een aantal locatiesgeluidschermen voorzien. De overgangen tussen de dekkenworden gerealiseerd door eenzijdig een buigslappe voeg toe tepassen en aan de andere zijde een nieuwbouwmodel rubber-Het viaduct start bij Luvernes en kruist na 400 m het eerstegrote obstakel, het spoortrac? van de spoorlijn Schiphol-Zaan-dam (Hemboogtrac?). De zes sporen worden hier onder eenhoek van 60 graden gekruist. De realisatie van de spoorkruisingis met een aantal bijzondere technieken uitgevoerd (zie artikel`KW520: Steunpunten bij het spoor' elders in Cement). Hetverkeer zal hier in de toekomst ruim 17 m boven maaiveldrijden. Na de spoorkruising kruist het viaduct de Basisweg (dehuidige ontsluitingsweg van het havengebied). Verder loopt hijhier evenwijdig aan over een lengte van circa 1,5 km. Degemiddelde hoogte van het viaduct is hier circa 12 m. In delaatste 1,5 km buigt het viaduct af in de richting van de Weste-lijke A10. Ook hier wordt weer een spoortrac? gekruist. Delaatste 500 m wordt het viaduct `gesplitst' en maakt het deaansluiting met de A10.SteunpuntenEen standaard steunpunt bestaat uit een fundatie van tussen de30 en 40 palen. Het paaltype dat wordt gebruikt is een geprefa-briceerde betonpaal vierkant 450 of een TVSi paal rond 460,afhankelijk van de trillingsgevoeligheid van de omgeving. Depaallengte varieert tussen de 22 en 35 m. Op de palen wordteen betonnen poer gemaakt van 7,2 x 11,7 x 2 m.Kolom en pijlerbalkBovenop de poer wordt een betonnen kolom gerealiseerd meteen breedte van 6,0 m en een dikte van 1,8 m (foto 1). De hoogtevarieert van 10 tot 15 m. De kolommen worden gerealiseerd meteen stalen bekisting die in hoogte en breedte variabel is. Gemid-deld worden er drie kolommen per twee weken gerealiseerd.Als de kolom gereed is wordt hierop een in-situ betonnen pijler-balk gemaakt. De pijlerbalk heeft een breedte van 3,5 m en eenhoogte van 3,6 m. De lengte van de pijlerbalk is circa 28 m (foto1). De pijlerbalken zijn voorzien van voorspanning, zowel door-gaande strengen als strengen met blindverankering). De pijlerbal-6Kunstwerken Westrandweg 62011 176 Uitbaggeren Zijkanaal Ffoto: FotoMix7 KW520 waarbij de liggers metde launching girder wordengeplaatst8 Het inhijsen van de wapeningvoor de pijlerbalk van KW520riode ingezet. Voorzien wordt dat vanaf eind 2011 een beginwordt gemaakt met de aanleg van de wegfundatie en de verdereweginrichting.De bouw van kunstwerk KW520 is gestart in september 2009en zal eind 2012 gereed zijn. Inmiddels is er al meer dan 1,5 kmdek gerealiseerd. Kunstwerk KW511 over de Ringvaart en dekunstwerken op knooppunt Raasdorp zijn in de herfst van2010 opgestart en zullen eind 2011 gereed zijn. De uitvoeringvan de overige kunstwerken vindt plaats in 2011 en 2012. Dekunstwerken KW517 en KW519 zijn inmiddels gereed. DeWestrandweg zal volgens planning eind 2012 in zijn geheelgereed zijn. voeg. Deze voegen zijn voorzien van sinusvormige afdekplatenen zijn hiermee geluidreducerend. Na het aanbrengen van devoegen en schampkanten wordt het dek voorzien van een twee-laags asfaltafdekking; een onderlaag DAB en een afwerklaagZOAB.PlanningDe Westrandweg is in 2006 door Rijkswaterstaat gegund enheeft sinds die tijd het vergunnings- en ontwerpproces doorlo-pen. Na het onherroepelijk trac?besluit in de zomer van 2009 isop 1 september 2009 gestart met de realisatie van het project.Juni 2011 zijn alle aardebanen gerealiseerd en is de zettingspe- ProJectgegevensproject Westrandwegopdrachtgever Rijkswaterstaatarchitect Zwarts & Jansma Architectsopdrachtnemer Combinatie Westpoort,bestaande uit Van Hattum en Blankevoort bv, KWS Infra bv en Boskalis bvstrategische partners CombinatieWestpoort Ontwerpcombinatie Witteveen en Bos + Royal Haskoning (ontwerp)Spanbeton (leverancier prefab liggers)78