? ? uitvoeringstechniek ? voorschriftening.J.P.C.Wagemaker, Ciwacon Engineering bv, Rosmalen*)Bouwbedrijven hebben nauwelijks belangstelling voor Europese ontwikkelingen op hetgebied van de normalisatie van het hulpmaterieel dat in de uitvoering wordt gebruikt.Toch zullen deze ontwikkelingen van grote invloed zijn op het uitvoeringsproces. Ook an?dere partijen, zoals constructeurs, directievoerenden en toeleveranciers, zullen de gevol?gen van Europese normalisatiegaan ondervinden. Dit artikel beoogt een stand van zakenweerte geven en bij betrokkenen belangstellingte wekken voor het werk binnen de com?missie TC53 'Temporary works equipment'.HULPMATERIEELINEUROPESE REGELS*) ing. J.P.C. Wagemaker is bestuurslid vanStube-co en namens die organisatie deelnemer aan deklankbordgroep TC53 normsubcommissie351/230/01 'Tijdelijke hulpconstructies voor debouwplaats'58Het Comit? Europ?enne de Normalisation(GEN) heeftdiverse technische commissiesge?nstalleerd in het kader van Europese re-gelgeving. Zo is begin 1990 de technischecommissie TC53 ingesteld, dest?ds met detitel 'Scaffolds, falsework and mobile ac-cess towers'. De commissie moest zich be-zighouden met'de normalisatie van de eisenvoor toegankel?ke en werkbare steigers enbekistingen en mobiele steigers en huncomponenten, inclusief de voorbereidingvan ontwerpspecificaties en test- en verifi-catiemethoden.'Organisatie van TC53Net als andere TC's heeft TC53subcommit-tees, die over een bepaald onderwerp alswerkgroep een technisch document samen-stellen.lnmiddels z?n ertwaalfwerkgroependie een bepaald onderdeel bestuderen eninventariseren.Elk land wordt uitgenodigd aan een of meeractiviteiten deel te nemen, met het doel omhiervoor normen op te stellen. Zo kan ervoorworden gezorgd dat nationale standpuntenvoldoende in de Europese regelgeving wor-den opgenomen en handelsbarri?res kun-nen worden voorkomen.HandelsbelemmeringenTC53 houdt zich voornamel?k bezig met hetnormaliseren van materiaalspecificatiesvoor hulpmaterieel op de bouwplaats. Vanveel leden ligt het accent van de kennis opde productie en samenstelling van het ma-teriaal. Dit geeft ook direct de behoefte aandie binnen deze technische commissie aan-wezig is.Gebruiksaspecten worden in beperkte matemeegenomen in de normalisatie-activitei-ten van de commissie. Voor ons land geldtbovendien dat specifieke wensen die voorde Nederlandse bouww?ze van toepassingz?n, nietof nauwel?ks worden verwerkt. Juistb? deze comrnissie wordterop toegezien dater nationaal geen handelsbelemmeringenworden gecre?erd, om te voorkomen datmateriaal dat aan Europese specificatiesvoldoet, niet zou kunnen worden toegepastals gevolg van aanvullende nationale eisen.Deze situatie wordt voortdurend beoordeelden b? overtredingin Brussel gesanctioneerd.Voor de gezamenl?ke werkgroepen van TC53is ereen Nederlandseklankbordgroep in hetleven geroepen. Het betreft de normsub-commissie 351/230/01 'T?del?ke hulpcon-structies voor de bouwplaats'. De comrnis"sie is samengesteld uit afgevaardigden vanproductiebedrijven, leveranciers, steiger-bouwers, Aboma+Keboma en Stubeco.TC53 maaktproductnormen. Doordat hulp-materieel moet zijn afgestemd op gebrui-kerswensen, ishet noodzakel?kdatdeze as"pecten worden opgenomen.CEMENT1997/4Werkgroepen en normen binnen TC53WGl Scaffolds general designDe Europese norm beschrijft sterkte-en al-gemene ontwerpeisen aan steigerconstruc-ties die verankerd zijn aan aanliggende con"structies. Het specificeert ontwerpregels engeeft richtlijnen voor de berekening van debelastingvan geprefabriceerde onderdelen.Het conceptdocument is gereed en wachtop 'enquiry' (kritiekperiode). Het algemenegedeelte wordt ook gebruikt voor de overigeproductnormen. Denadruk ligtop algemeneontwerpeisen.WG2 Facade scaffoldsDeze Europese norm specificeert de sterk-te-eisen en de methode van belastingenvoor geprefabriceerde geveIsteigersyste-men. Het toepassingsgebied is tot eenhoogte van 24 m en geldt voor steigers diemet de gevel verbonden zijn. De norm zousamen moeten worden gelezen met hetvoorschrift 'Scaffolds general design'.Het document dat de eisen beschrijft dieworden gesteld aan gevelsteigermateriaalwordt op dit moment herzien. Het betreftHD 1000 (NEN 2770, Systeemsteigers).WG3 Tubes and fittingsDit document specificeert de eisen voornon-alloy stalen buizen, voor het gebruik bijstempels en steigers die uit aparte buizenen koppelingen zijn geconstrueerd.Ter discussie staan onder meer de kruiskop-peling, waaraan men Europees gezienzwaardere eisen wil stellen, en de dunwandi-ge buis. Bij de dunwandige buis zijn de gang-bare wanddikten 2,2, 2,6 en 2,9 mm in hetgeding.Zwaardere eisen kunnen grote consequen-ties hebben voor het gebruik in de bouw.Het document dat in Nederland is uitgege-ven onder de naam EN 74 'Pijpen en koppe-Iingen'is op grond van deze werkgroep aan-gepast, evenals HD 1039 'Steel tubes'. Hetdocument is beschikbaar voor enquiry.WG4 Mobile access towersDe norm gaat de minimale eisen en richtlij-nen aangeven, die in acht moeten wordengenomen bij het opstellen van gebruiks-handleidingen voorrolsteigers, die zijn opge-bouwd uit geprefabriceerde elementen vol"gens HD 1004:1992.Over rolsteigers is inmiddels een normont-werp gereed (prEN 1298).Men pleitvoorhandhavingvan HD 1004.Welwordt er nog gediscussieerd over de bereke-ningsmethode.CEMENT1997/4WG5 Loadbearing towersDeze norm beschrijft de karakteristieke ca-paciteit Ru van geprefabriceerde ondersteu-ningstorens met en zonder horizontale be-lasting, van nieuw en gebruikt materiaal, engeeftadvies overontwerpwaarden. Interpre-tatie van de in rekening te brengen belastin-gen voor onafhankelijke torens, moet kun-nen worden gebruikt om de capaciteit vooralle torens vast te stellen.WG6 FalseworkDe norm specificeert sterkte-eisen en ont-werpmethodes van ondersteuningsstei-gers. Het geeft informatie aan de ontwer-pers van hulpconstructies uit steigermate-riaal, voorde ondersteuningvan de definitie-ve constructie. Tevens zijn rekenregels opge-nomen waarmee de ontwerper een veiligeondersteuningssteiger kan construeren.Zowel de norm 'Loadbearing towers' als'Falsework' zijn in conceptbeschikbaar. Bin-nenkort zullen ze de enquiry ingaan. De do-cumenten van WG5 en WG6 moeten nogworden vertaald.WG7 Safety netsDe norm is toepasbaar op veiligheidsnettenen hun toebehoren, die gebruikt worden bijde uitvoering van bouwwerken, bij steigersen ander montagewerk. Het specificeertveilgheidseisen en testmethoden.Deel 1 van de norm, NEN-EN 1263-1, is ge-reed en is in defasevan de 'formal vote' (offi-cieel moment waarop een norm van krachtwordt) op 24 december. Nederland heeftgeen bezwaar en zal 'ja' stemmen.Deel 2, NEN-EN 1263-2, behandelt hetaan-brengen van de netten en is in behandeling.WG8 PropsDe norm specificeert materialen,ontwerp-eisen, alternatieven voor corrosiebescher-ming en eisen voor productiecontrole vanschroefsternpels die OP de bouwplaats wor"den gebruikt.Erzijn verschillende methodenvoor hetberekenen en testen van de capaci-teit beschreven met een keuze die afhanke-lijk is van de wijze van gebruik.Hoewel de norm de gebruikelijke, huidig toe-gepaste stalen stempels behandelt, wil decommissie voorkomen dat hiermee de ont-wikkeling van andere soorten stempels zoustagneren. Omdat andere soorten niet ver-gelijkbaar zullen zijn met deze standaard,wordt aanbevolen om deze Europese normte gebruiken bij hetontwerp en het bepalenvan de capaciteit.In Nederland zijn er in de loop derjaren ver-schillende richtlijnen en normenuitgeko-men. Deze hadden vooral betrekking op toe"laatbarebelasting, keuring en gebruik, in te-genstelling tot de nu ontwikkelde Europeseproductnorm. De norm is nu in concept ge-reed, maar er is een lange weg gegaan.59? ? uitvoeringstechniek ? voorschriften@ Dimensionering van de gaffel van een stempel?NawoordOp gebied van regelgeving zijn Europees ge-zien vele ontwikkelingen gaande. In dit arti-kei is, zonder uitputtend te willen zijn, eenoverzicht gegeven van een klein gebied, na-melijk de normering van een deel van hethulpmaterieel. Aangezien dit hulpmaterieelals het gereedschap voor de uitvoering kanworden beschouwd en daarmee dus een be-langrijke bijdrage aan de kwaliteit van heteindproduct zal leveren, is het gewenst datwij kennis nemen van de ontwikkelingen.Meer informatie is bij de klankbordgroep be-schikbaar.Tabel 1Capaciteitsgegevens schroefstempelsbinnen buisWG12 Formwork systemsDe werkgroep beoogt een standaardisatievan verticale bekistingssystemen voor be-ton, gericht op de sterkte, de stijfheid en vei-ligheid in het gebruik. De norm zal ontwerp-eisen, stabiliteit, belastingcriteria, tests enberekeningsmethoden gaan beschrijven.Vooral bij ditonderwerp komen toepassings-aspecten aan de orde. Het onderwerpgrenst nauw aan het werk van Stubeco. Be-gin dit jaar is contact gezocht met de toen-malige secretaris van TG53 om overleg overoverlappende werkzaamheden van dezewerkgroep met GEN TC 104/SC2. Hierop isnog geen reactie gekomen. Inmiddels is ereen nieuwe secretaris, waarmee opnieuwcontact zal worden gelegd. Aangedrongenzal worden op een gelamenlijke werkgroep(JWG = Joint Working Group).Nederland neemt niet deel aan WG12. Methet oog op de hoge vlakheidseisen die wijhier hanteren, zou het wenselijk zijn een bij-drage te leveren. Vooral bij de eisen aan pa-neelbekistingen kunnen wij worden gecon-fronteerd met voldongen feiten op het ge-bied van toleranties.WGll Formwork beamsDe norm is bedoeld om standaardisatie vangeprefabriceerde houten bekistingsbalkenmogelijk te maken en beschrijft materialen,ontwerpeisen, classificatie enbelastingsge-gevens door middel van tests.Hetdocumentdattot een productnorm hou-ten bekistingsdragers moet leiden, verkeertnog in debeginfase. Er is geen Nederlandsedeelname. Er bestaat echter een geredekans dat de berekeningswijze van de capaci-teit conflicteert met onze nationale regelge-ving volgens de TGB.Het gebruik van schroefstempels wordt nau-welijks belicht, hoewel er een directe relatieligt tussen de uitvoering van de schroef-stempels en de toepassing. Tabel 1 geeftaan hoe de capaciteitsgegevens in de normzijn opgenomen.WG9 Trench lining systemsDe norm zal uit twee delen gaan bestaan.Het eerste deel zal productspecificaties be-schrijven. Ook constructieve eisen en kwali-teitsgaranties van metallic trench lining sys-tems die geheel uit prefab delen zijn opge-bouw, zullen worden beschreven.Het tweede deel van deze standaard zal debeoordelingsmethode van de systemen be-handelen.De werkgroep is aan de slag. Er is vanuit Ne-derland geen deelname.WG10 Guard railsDit betreft standaardisatie van geprefabri-ceerde randbeveiliging op plaatsen waarmensen montagewerkzaamheden verrich-ten (bijv. plaatranden, dakranden, trappenen schachten). De randbescherming vansteigers is uitgesloten.Het is een ad-hoc werkgroep, gernitieerddoor Zweden. Voor Nederland is een en an-derwel van belang, maareris noggeen deel-name.Vooral Frankrijk had afwijkende standpuntenen heefteen zware stempel gedruktop de ei"sen aan uitvoering en materiaalspecifica-ties.In denorm zijn ondermeerafmetingen opge-nomen. Als voorbeeld staat in figuur 1 eendimensionering van de gaffel van een stem-pel aangegeven.60 CEMENT1997/4
Reacties