UITVOERINGSTECHNIEK VOORSPANNINGHERBEZINNING OP HETINJECTEREN VANSPANKANALEN> ca. 0,50 mca.O,20m ~=~---richting van injecteren~3 Bij sterk gekromde grotespanelementen kan wordenoverwogen een ontluchting aanweerszijden van de top te plaatsen. Zonodig kan via een van deontluchtingspunten wordennage?njecteerd1In spankanalen van monostrengenin vloeren zijn geen ontluchtingennodig2 Ontluchtingspunten inspankanalen bijeen hoogteverschilvan ten minste 500 mm en aansluitendesterke hellingenGezien het feit dat de mechanische ei-genschappen van een voorgespannenbetonconstructie, alsmede de bescher-mingvanhetvoorspanstaal tegen corro-sie, afhankelijk zijn van een optimalevullingsgraad van het spankanaal, wor-den de aanvullende handelihgen op hetinjecteren genoemd:De vormgeving van het kabelkanaaldient te worden afgestemd op minima-lisering van de weerstand die de speciebij het injecteren ondervindt. Factorenals grootte en lengtevan hetkanaal, vul-lingsgraad, hellingen hoogteverschillenzijn daarbij van belahg. In dit verbandspelen ook de ontluchtingspunten opankers en omhullingsbuizen een rol. Inde figuren 1 tlm 11 wordt op de plaat-sing van dergelijke ontluchtingspuntennader ingegaan. Ten aanzienvah dit uit-voeringsdetail kan worden opgemerktdat in het onrwerpstadium meestal wei-nig aandacht wordt gesdicinken aan dewijze waarop de aanhechtfhg en de be-scherming van de voorspankabels moe-ten worden gerealiseerd..f-:!eigenschappen van de inj~~tiespeeie,de - Navullen Van de ontluchtingspijpenvormgeving van het spankanaal, alsrne- waar nazakking van de specie ofafschei-de de uitvoering van de werkzaamhe- ding van water wordt geconstateerd.den. Navullen kan, indien gewenst, wordenWat de samenstelling en eigenschappen herhaald.van injectiespecie betreft, worden de - Na?njectereh van het spankanaal,compenenten van de samenstelling be-? waarbij de ontluchtingspunten dienensprokenen is aangegeven opwelke wijze te wordeh gesloten.de verwerkbaarheid kan worden geme- - Napersen van het kabelkanaal, eenten. Met name eigenschappen als water- nieuwe methode waarbij door te injec-afscheiding, volumeverandering en ab- teren onder druk het overtollige watersorptie zijn in dit verband van veel be- uithetkanaal wordtgeperst. Hierbij Zijhlang. Aan de literatuur ontleende eisen alleen de uiteinden van de strengen ge-ten aanzienvan bleeding envolumever- opend en de ontluchtingspunten geslo-mindering stellen een maximum van ten. De druk bij het napersen kan tot 8 ?resp. 4% en 3%. Gewezenwordt op onder 10 barworden opgevoerd. Van belang ismeer het gebruik van geprefabriceerde er voor te zorgen datde betonconstruc-mengsels, die weliswaar 3 tot 5 maal tie niet wordt beschadigd.duurder zijn dan een zelfsamengesteld r--------------------,mehgsel uit cement en hulpstoffen,maar wel zijn afgestemd op specifiekeomstandigheden, zoals verwerking bijhoge oflage buitentemperaturen, mini-male water-cementfactor ofverhoogdedruk zonder datwaterwordt uitgeperst.Elders in het rapport wordt er op gewe-zen dat ook een stabiel mengsel noghleeding kan vertonen.Het rapport geeft in een 40-tal pagina'seen goed overzicht van de te stellenfunctionele eisen en van de factoren diede kwaliteit van het injecteren bepalen.De laatste betreffen de samenstelling enHet rapport heeft een inventariserendkarakter, omdat het in hoofdzaak is ge~baseerd op de toegepaste methoden vanuitvoeringen controledoor Nederland-se spanfirma's, aangevuld met litera-tuuronderzoek. Ook de praktijkproe-ven waarvan de resultaten aan het eindevan het rapport nader worden beschre-ven, zijn in dit land verricht. Met dezeproeven werd nagegaan wat het effect isvan injecteren in combinatie met na-persen. De naperstechniek werd voor deeerste maal toegepastbij de stormvloed-kering, teneinde overtollig en ingeslo-tenwater in spankanalen te kunnenver~wijderen.De belangrijkste te stellen vraag is opwelke wijze ongewenst water in hetspankanaal kan worden vermeden. Denaperstechniek behoeftnietdeenige re-medie voor het probleem van onvol-doend gevulde spankanalen te zijn. Enook hier blijft de controle op de vul-lingsgraad beperkt tot controle op na-zakking van de specie ter plaatse van deaanwezige ontluchtingsopeningen enverankeringsstandpijpen.De duurzaamheid van voorge-spannen betonconstructies isin hoge mate afhankelijk vande kwaliteit van de ge?njecteerde ce-mentmortel om de spanelementen. Despankanalen moeten volledig zijn ge-vuld, maar hetvalt moeilijk te controle-ren ofdat ook inderdaad het geval is.Schadegevallen aan voorgespannen be-tonconstructies inondermeerde DuitseBondsrepubliek hebben aangetoonddat de veronderstelde goede omhullingdoor injectiemortel niet altijd bleek tebestaan. Aan de hand van praktijkproe-ven is vastgesteld hoe moeilijk het is omeenvolledigevullingvan hetspankanaalte realiseren.Om deze reden werd door STUVO na-dere studie verricht naar het samenstel-len en controleren van injectiespecie ende verwerking ervan. Een en ander moetleiden tot het opstellen van richtlijnen.62 Cement 1986 nr. 11'\ontluchting'"/ fextra a~n~lu?tingI/voor na _lOJecteren//"'-injectie richtingonttuchtef?door het anker4Bij injecteren door de ankerkop inhet geval van neerwaarts gerichteeindverankeringen de ontluchting zohoog mogelijk aanbrengen (dus doorankerplaat ofhet begin van de trompet5 6 Bij injecteren via de trompet- de inlaat zover mogelijk wegplaatsen en het ontluchtingspunt doorhet anker heenvoeren7 8 Als het anker het einde is van- de injecteerweg, deontluchting Zo hoog mogelijk teplaatsen. Ten behoeve van hetna?njecteren kan een ext.-a aansluitingworden gemaaktIjIHet rapport IS opgesteld door:irJGroenveld, ing.G.A.Brandt,ingJHJonker en irD.G.Mans. Ver-krijgbaar bij het STUVO-secretariaattegen f 14,25 perexemplaar, incl.BTWen verzendkosten.de uitvoerende instantie.Na de discussie bij de introductie vanhet rapport is de behoefte uitgesprokenaan gedetailleerde richtlijnen, naar ana-logie aan de regels die indertijd door deFIP zijn opgesteld.M.G.P.Nelissen11 Eindverankeringen van verticalespanelementen te voorzien vanontluchting door ankerkop of-plaat,alsmede een injectie-aansluitingonderin de trompet. Hie.-mee kan hetna?njecteren ofnapersen wordenuitgevoerdtiemortel en het ontwerp van spanele-ment en omhullend kanaal.De samenstellers ronden ten slotte hetnuttige rapport afmetglobale aanbeve-lingen. Dat het injecteren in de ont-werpfase meer aandacht dient te krij-gen, is wellicht een voor de hand liggen-de conclusie maar blijkt, gezien de hui-dige praktijk, toch gemaakt te moetenworden. Als de doeltreffendheid van hetinjecteren moeilijk te controleren is,kan hetvertrouwen in een gunstig eind-resultaat slechts berusten op optimaleaandacht van zowel de ontwerpende als9 1O Verwijdingen van het-kabelkanaal zoals bijBii het injecteren spelen verder een rol: koppelanke.-s moeten van een;J d ontluchtingspunt worden voorzien. Bij- Het toerentalvan emenger.Naarma- opwaartse richting van dete deze hoger is wordt een betere men- injectiestroom is ontluchting op hetging bereikt, hetgeen reducerend werkt hoogste punt voldoende; bijop de waterafscheiding. neergaande stroom kan een tweede_De mate van continu?teitinde aanvoer aansluiting nodig zijn ten behoeve vanvan het mengsel. Tussen menger en ,--h_e_t_n_a_?n_~_e_ct_e_r~en ~__--''--_~ ~ -jpomp moet een voorraadreservoir zijnaangebracht.- De snelheid en de druk waarmee hetmengsel wordt ge?njecteerd. De snel-heid moet worden beperkt tot maxi-maal 12 m per minuut. Een en anderhoudt in dat het nodig kan zijn een ka-naal in meer fasen via de ontluchtingso-peningen te vullen.- Aanbevolen wordt om de samenstel-ling van het mengsel en de injectieme-thode in een vroeg stadium Vast te leg-gen. In de aanbevelingen worden tenaanzienVan heteerstede randvoorwaar-denverstrekt.Er bestaateen nauwe rela-tie tussenverwerkbaarheid vande injec-De praktijkproeven met napersen heb-ben inzicht gegeven omtrent de hoe-veelheid specie waarmee de ruimtewaaruit het overtollige water is verdre-ven, wordtopgevuld. Uitgaande Van eennat (maar niet doorgespoeld) kanaal eneen mengsel met wcf~ 0,34 kan ca.10%injectiespecie worden nageperst. Wordthet kanaal voorafgespoeld en niet goedleeggeblazen, dan neemt de nageperstehoeveelheid injectiespecie toe tot 15 ?20%. De samenstellers van het rapportconstateren dat er meer proeven nodigzijn, mede om te bepaleninhoeverre hetmet napersen verdreven water bestaatuit water dat uit de injectiespecie ge-perst is.Cement 1986 nr. 11 63