VERDICHTERGROTE MOMENTEN INHET LEVEN VAN EENBETONCONSTRUCTEURNieuwe verkeersregels in BetonlandIedere tien jaar verschijnen nieuwe verkeersregels in Beton-land. Dat gaat als volgt. Er lekt over de inhoud wat uit in demedia, een groep landgenoten een groene conceptversievan commentaar voorzien, er nog wat andere in-spraakprocedures, ... en dan komt grote dag: heel aan hetverkeer deelnemend Betonland moet weer naar school.VBCZowerd de Nederlandse betonwereld onlangsverblijd metdeVBC als een nieuw pakket verkeersregels. Veel schokkends iser niet veranderd. We hoeven niet ineens links te gaan rijdenofzo.Eris nogal watfyngeslepen op de scheurafstand.Eenge-compliceerde formule geeft aan wat de afstand tussen tweevoertuigen mag zijn indien ze beide scheuren.Een en ander isafhankelijkvan het milieu. Nieuwe borden geven aan inwelkmilieu men zich bevindt. De borden zijn per provincie ver-schillend. Erwordtgemompeld dateen en ander inEG-kaderis afgestemd, maardesporendaarvanzijnvoordegewonever-keersdeelnemer niet merkbaar.Onzin?Jazeker.En toch,... hetverkeerinbetonland is flink be-zig zo een pad te volgen.De VBC is ge?ntroduceerd met toelichtende cursussen en al.Maar ofde introductie van de VBC voor de betonconstruc-teur een even grote gebeurtenis is als het moment waarop indejaren '60 de zogenaamde n-methode, een beproefde duur-zaamheidsbeschouwing, werd vervangen door een bezwijk-beschouwing, de breukmethode, valt zeer te betwijfelen.Het doel en de middelenBij deverkeerswetgeving is het allemaal simpel. Iedere burgerveronderstelt tenrtlinste dat het allemaal dient voor een veili-ge en vlotte afhandeling van het verkeer. Nu nieuwe, door-gaans niet ??nduidig geformuleerde doelstellingen meespe-len, zoals milieu en milieupolitiek, worden veilig en vlot alsdoelstelling aangevuld met eenhele range andere doelstellin-gen. En dan pikkenveel burgers het niet meer. En dat is in be-tonland nou precies aan de hand. De doelstellingen van hetconstructief ontwerpen worden verdoezeld, ze worden nietmeer expliciet geformuleerd, ze worden niet onderwezen enin voorschriften wordt er niet meer naar verwezen.Wie in het handboek van de cursussen in de VBC 1990 gaatzoeken, denkt misschien in hoofdstuk 8 met de titel 'Ont-werpmethodiek' eindelijk gevonden te hebben waar het omgaat. Ontnuchtering is er reeds bij lezing van de eerste zin. Erstaat letterlijk: 'Beschouwd wordt een bepaalde constructiemet gegeven afinetingen en gegeven uitwendige belastingen.De ontwerpvraag is dan: Hoeveel wapening is nodig... enz.enz.'Wiedevormvandeconstructie heeftbepaald,wie die af-metingen heeft gegeven, hoe dat is gebeurd en met welk doel,blijft een vraag.Bij navraag worden er dingen gemompeld als:Bouwbesluit, ...dat was onze opgave niet, ... Europa ... enzovoort.Is erdanbij de constructeur geenvraag naar inzicht, naarinte-gratie van kostprijs, veiligheid, duurzaamheid, arbeidsom-standigheden en milieu, om maar eens wat te noemen?Cement 1992 nr. 2Gezocht: Een flinke bedreigingWelke bedreiging kan dit gedrag, dit gelaten accepteren vanondermijning van het vak doorbreken?Rampen?Inaugustus 1991 zonkin een Noors fjord de betonnen onder-bouwvan het Sleipnerplatform. Oorzaak? Het bezwijken vaneen wand op dwarskracht van een niveau, dat bij een kleinehandmatigeberekeningvanzo'nminuutoftienalalsdodelijkzou zijn gesignaleerd.Bovendien was het ter plekke aanwezi-ge wapeningsdetail niet functioneel gedetailleerd.Voorts was in het geheel niet beschouwd dat beton met hogesterkte (C 65), zoals toegepast, bros, dat wil zeggen explosiefbezwijkt en zondermeer om specifieke maatregelen vraagt.".:~Juristen?Na een paar rampen als hierboven beschreven, is het over enznllenjuristen de zorg voorhet detailleren van beton overne-men.Kunnenzedatniet?Pas maarop, erwordendrie keerzo-veeljuristen en economen opgeleid als technici! En een paarcolleges beton in Leiden en Rotterdam zijn zo georganiseerd.In Delft beginnen ze toch ook een opleiding Bestuurskunde.De industri?le benadering?De bouwmaterialenindustrie gaat produkten ontwerpenwaar de opdrachtgever direct kantoren, fabrieken en wonin-gen mee kan maken. Daar zijn wel ontwerpers aanwezig metopleidingenalsIndustrieel Ontwerpen,waarineengoed afge-wogen mix van functionaliteit van het ontwerp, produktie-methodiek en marketing wordt gedoceerd.Japanners?In de auto-industrie gebeurde er wat onder invloed vanJa-panners. In de vliegtuigindustrie was het de USA die Europaverschrikt deed samenwerken. Bij de elektronische consu-mentenprodukten geven beide landen enige prikkel tot sa-menwerking. Kan dat ook in de bouw?Ja, maar hoe het pre-cies gaat, weten we pas als het te laat is. Ziet U die bordjes TA-KENAKA ook wel eens langs de weg?1992; kansen?Van de industri?le produktie kunnen we leren dat segmenta-tie, enkelstuksproduktie en kleinschaligheid worden door-broken door samenwerking en een procesmatige produktie.Om dat te bereiken staat marktvergroting voorop.Wil de enkelstuksproduktieindebouwzichkunnenhandha-ven, dan is methodiekontwikkelinginhet ontwerpproces eenvoorwaarde. De daarvoor te ontwikkelen IT-hulpmiddelenzijn duur. Dat kan alleen maar op Europese schaal. Alles watEuropees gebeurtheefteencirca 20 keergrotere marktdandeNederlandse. De vraag is dan ook niet, wanneer zijn de Euro-codes zover dat het nuttig is er software voor te ontwikkelen.Interessanteris devraaghoe goede CAD-CAMsoftwaremoetworden opgezet om Eurocodes te promoten.De aanzet is er. Als de rest ook komt, dan breken er goede tij-den aan in het leven van de betonconstructeur.29