Het overbruggen van slotenm van geprefabriceerde betonelementenet behulpDe talrijke sloten en soortgelijke waterlopen, die in ons land aan-wezig zijn, moeten dikwijls voor landbouwkundige, industri?le ofzuiver wegenbouwtechnische doeleinden overbrugd worden.De daartoe gebouwde bruggen en bruggetjes zijn in de meestegevallen van blijvende aard, ofschoon het soms gewenst of nood-zakelijk is, dat een dergelijke brug na verloop van enige tijd ver-wijderd of verplaatst wordt.Men behoeft in ons land geen lange studiereizen te maken om teontdekken, dat vooral de bruggen in landbouwgebieden en indus-trieterreinen dikwijls zonderlinge vormen en een weinig stevigeconstructie bezitten, die niet alleen het landschap ontsieren, maarbovendien een bron van ergernis zijn, omdat zij steeds weeronderhouden, gerepareerd of geheel vernieuwd moeten worden.De vrij lage bouwkosten van dergelijke 'brugconstructies', diemeestal bij de keuze daarvan een beslissende factor vormden,blijken na enige jaren van (intensief) gebruik een 'negatieve rente'te hebben opgeleverd, in de vorm van de hoge kosten van onder-houd en reparatie en voorts als een niet-begrote post 'hinder energernis'.Er bestaat dus alleszins behoefte aan bruggen van beton, die zeerweinig of in het geheel geen onderhoud vergen en die in staat zijnom alle voorkomende belastingen te dragen. In de loop der jarenzijn dan ook reeds verscheiden betonnen sloptbruggen gebouwd,die ter plaatse in (houten) bekistingen werden gestort. Het be-zwaar van deze werkwijze is, dat de kosten voor de noodzakelijkebekisting dikwijls een belangrijk gedeelte van de totale bouwsomvan dit vrij kleine betonwerk uitmaken, terwijl bij de toepassingvan een (goedkope) eenvoudige bekisting, d.w.z. bij brugconstruc-ties van een eenvoudig type, de brug meestal min of meer 'over-gedimensioneerd' moet worden, wat een stijging van de post'materialen' ten gevolge heeft.De nieuwe ontwikkeling in de betonbouw, t.w. de prefabricage,heeft daarom ook op het gebied van de slootbruggen e.d. eengoede toekomst, die alle belangstelling verdient. In combinatiemet een van de nieuwste uitbreidingen van de betontechniek, t.w.het voorgespannen beton, schijnen de mogelijkheden vrijwel on-beperkt te zijn. De geprefabriceerde bruggen bezitten het voor-deel, dat zij gedemonteerd en verplaatst kunnen worden, watonder bepaalde omstandigheden nodig kan zijn.Een Nederlandse betonwarenfabriek heeft in de afgelopen jareneen type geprefabriceerde slootbrug ontwikkeld, dat reeds opverscheidene plaatsen in ons land is toegepast. Ofschoon met hetstandaardtype, dat in dit artikel beschreven wordt, de meesteervaringen zijn opgedaan, zodat zelfs uit voorraad geleverd kanworden, is het principe van dit type ook op andere wijzen toe tepassen, zodat lichtere resp. zwaardere brugconstructies ontstaan,die -vooral wanneer ook hierbij tot serieproduktie kan wordenovergegaan- eveneens vrij goedkoop vervaardigd en gemonteerdkunnen worden.De overspanning van het standaardtype is 5,30 m, waarmee demeeste sloten en andere kleine waterlopen overbrugd kunnenworden. De rijbreedte bedraagt 3,80 m, welke maat bij voorbeeldook voor een groot aantal landbouwwegen geschikt is.De fundering van het standaardtype bestaat meestal uit 8 palen(2 4), waarvan de lengte, de zwaarte en het toegepaste mate-riaal afhankelijk zijn van de plaatselijke omstandigheden. Bij eengunstige waterstand bij voorbeeld kan men de palen -en dedaarop te plaatsen kespen- van hout nemen; de toepassing vanbetonnen palen en kespen verdient echter dikwijls de voorkeuren moet dan ook altijd overwogen worden.1068 Cement 12 (1960) Nr. 12De acht palen worden ingeheid in vier groepen van twee; de hart-op-hart afstand van de paalgroepen evenwijdig aan de oever be-draagt 3,20 m. Nadat elk paar palen aan weerszijden van een kesp(8 20 100 cm) is voorzien en nadat op elke paalgroep tweeschuifribben (6 16 40 cm) zijn geplaatst, beschikt men overvier oplegvlakken, waarop de twee brughoofden komen.Elk brughoofd bestaat uit een grondkerende balk (80 20 600cm) en twee funderingsbalken (elk 40/60 20 600 cm). Dehoogte van de funderingsbalken is aan de einden (over een afstandvan 190 cm) 40 cm; in het middengedeelte daarentegen 60 cm.Deze balken, die van gewapend beton zijn vervaardigd, wordenmet behulp van bijv. een mobiele kraan op de pijlers geplaatst envervolgens aan elkaar gekoppeld.De overspanning van de brug bestaat uit 16 I-profiel liggers(40 20 610 cm) van voorgespannen beton, die-eveneens metbehulp van bijv. een mobiele kraan- met hun einden op de reedsgeplaatste funderingsbalken worden gelegd, en wel zodanig, datde afstand tussen de flenzen ca. 5 cm bedraagt.Wanneer men de voorkeur geeft aan een houten brugdek wordende voorgespannen betonnen liggers van houten spijkerribben(6 X 10 X 600 cm) voorzien, waarop men de houten vloerdelen(8 20 x 420 cm) spijkert, waarna langs de zijkanten van de brughouten schampstroken (6 16 615 cm) worden bevestigd.Een betonnen rijdek, waaraan in veel gevallen de voorkeur ge-geven moet worden, zou eveneens geprefabriceerd kunnen wor-den, waardoor de gehele constructie te demonteren blijft.Voor permanente bruggen komt een ter plaatse gestort brugdekin aanmerking. In dat geval zal men de liggers tegen elkaar aanmoeten leggen of van bredere bovenflenzen moeten voorzien, ter-wijl het ook mogelijk is om de 5 cm brede (of eventueel bredere)openingen tussen de liggers door middel van betonplaatjes af tedekken, voordat het betonnen rijdek wordt gestort.De 22 betonnen elementen van het standaardtype (t.w. 2 grond-kerende balken en 4 funderingsbalken van gewapend beton, als-mede 16 liggers van voorgespannen beton) wegen in totaal 31,5 ton.De beide op- en afritten van de beschreven brug bestaan elk uit6 rijplaten van gewapend beton (20 70 200 cm), die een goedeaansluiting van weggedeelte aan brugdek garanderen en die even-tueel enig hoogteverschil tussen weg en brug kunnen over-bruggen.Het standaardtype, met een totale lengte van ca. 6,10 m en een.vrije overspanning van ca. 5,30 m, is berekend op een belastingvolgens klasseAvan deV.O.S.B.,d.w.z.drieaslasten van elk20ton.Met toepassing van tussenpijlers kan men uiteraard grotereslootbreedten dan 5,30 m overbruggen. De rijbreedte van 3,80 mis te vergroten door bij voorbeeld langere funderingsbalken enmeer liggers toe te passen of door twee bruggen van het stan-daardtype naast elkaar te leggen.Het aantal liggers en het balkprof?el kunnen op vele manierengevarieerd worden, zodat bruggen worden verkregen met zeeruiteenlopende belastingen en met overspanningen tot ca. 16 m.Grotere overspanningen, die in opzet volgens hetzelfde principekunnen worden verkregen, zijn ook mogelijk, doch het karaktorvan slootbrug begint dan verloren te raken.Bij voorkeur zal men de beschreven constructie in rechte bruggentoepassen; de 40 cm 'diepe' oplegvlakken, die de brugliggers danop de funderingsbalken bezitten, maken het echter mogelijk omook de meest voorkomende scheve kruisingen uit de voeren,zonder dat de ligger-einden afgeschuind of de funderingsbalkenverbreed moeten worden. v.d.V.foto's en tekeningen: Betonfabriek 'De Liesbosch'1 = aanvoer elementen 6 = langsdoorsnede2 = aangevoerde liggers 7 = montage funderingsbalk3 = montage grondkerende balk 8 = montage brugligger4 = montage funderingsbalk 9 = liggers met spijkerribben5 = dwarsdoorsnede 10 = voltooide slootbrugCement 12 (1960) Nr. 12 1069