CEMENT 6 2022 ?27 Paper Eccentric punching tests on column bases - Influence of column geometry (SC23/3, p. 1316-1332) Door: Jan Ungermann, Philipp Schmidt, Georgios Christou, Josef Hegger https://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1002/suco.202100744 EXCENTRISCHE PONSTESTEN OP KOLOMVOETEN Experimenteel onderzoek met centrisch belaste kolomvoeten vormt de basis voor de huidige rekenregels voor het ontwerpen op pons. Dergelijke centrische belasting komt in de praktijk echter weinig voor. Veelal treden excentriciteiten op die leiden tot ongelijke schuifspannings- verdelingen langs de controle- omtrek. Om met dit effect reke- ning te houden, kennen we in de rekenregels factor ?, die de dwarskracht verhoogt of de ponsweerstand verlaagt. Om deze ontwerpbenadering te beoordelen is in Duitsland onder- zoek gedaan op basis van 14 excentrisch belaste en 4 cen- trisch belaste kolomvoeten. Hierbij is de excentriciteit in stappen verhoogd van e/b = 0 tot e/b = 1/6. Uit de proeven blijkt onder meer dat de ponsweerstand bij e/b = 1/6 wordt gereduceerd tot 60% van de weerstand bij cen- trische belasting. Bij toenemen- de excentriciteit nemen rotatie, vervorming en ductiliteit van de plaat toe. De vergelijking van de testresultaten met ontwerp- resultaten volgens Eurocode 2, Model Code 2010 en de con- ceptversie van de volgende ge- neratie van Eurocode 2 laat zien dat met alle drie de ont- werpbenaderingen een te lage waarde voor factor ? wordt ge- vonden. Structural Concrete Vol. 23/3  (juni 2022), een speciaal themanummer naar aanleiding van het fib-symposium 2021 in Lissabon, bevat een variatie aan papers. Van een selectie van de papers uit dit nummer staat in dit artikel een Nederlandstalige samenvatting. Opvallend is de coverfoto van het Depot Boijmans van Beuningen en het artikel over het project geschreven door Michiel Niens, Myrte Loosjes en Pim Peters. Deze paper is gebaseerd op de artikelenserie 'Kunstwerk in beton', die in Cement 2019/4 is verschenen. Dit is, net als de rubriek Gelezen in Structural Concrete, het resultaat van de samenwerking tussen Cement en Structural Concrete. Gelezen in Structural Concrete structural concrete RUBRIEK STRUCTURAL CONCRETE Één van de meest toonaangevende internationale vakbladen over betonconstructies is Structural Concrete (SC). SC is het officiële, peer reviewed journal van fib (The international federation for Structural Concrete). Cement plaatst een korte Nederlandstalige samenvatting van een selectie van voor Cement-lezers interessante papers uit ieder nummer van SC (verschijnt 6x per jaar). De volledige papers zijn beschikbaar op onlinelibrary.wiley.com (gratis voor leden van fib). foto 1 Testopstelling ponsproeven 28? CEMENT 6 20 22 EXPERIMENTEEL ONDERZOEK NAAR BETONNEN WINDMOLENSCHACHTEN Paper Experimental study on the joint bearing behavior of segmented tower structures subjected to normal and bending shear loads (SC23/3, p. 1370) Door: Fabian Klein, Florian Fürll, Thorsten Betz, Steffen Marx https://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1002/suco.202100710 foto 2 Proefopstelling van windmolenschacht op schaal 1:10 In Duitsland is experimenteel onderzoek gedaan naar het constructieve gedrag van uit prefab-betonnen elementen opgebouwde windmolenschachten. Hierbij is een con- structie in schaal 1:10 met 'droge' horizontale verbindingen beproefd. Het doel was het bepalen van het gedrag onder normaalkracht (externe voorspanning), buiging, dwars- kracht en torsie en het afleiden van efficiëntere en realistischere ontwerpmodellen. De overdracht van schuifspanningen tussen de afzonderlijke segmenten wordt verzorgd door wrijvingsweerstand in de horizontale voegen als gevolg van voorspanning. De huidige ontwerpmodellen zijn gebaseerd op vlakke flensoppervlakken aan de boven- en onderkant van de segmenten en gaan uit van een ideale ronde ringvorm. Dit ver- onderstelt een constante normaalspanningsverdeling voor de drukverbinding. De resultaten uit het onderzoek laten zien dat geometrische imperfecties een signifi- cant effect hebben op de belastingoverdracht in de verbinding en dus ook op de dr aagkracht. Uit numerieke modellen blijkt dat de invloed van radiale en tangentiële golving aanzienlijk groter is dan verminderde contactoppervlak als gevolg van slijtage, holle ruimtes en een niet-ideale cirkelvorm. Dit beeld werd bevestigd in de experimen - tele resultaten. Het is nog niet mogelijk om te beoordelen of dit moet leiden tot een aanpassing v an de gebruikelijke wrijvingscoëfficiënten. Het is daarbij noodzakelijk rekening te houden met schaaleffecten. ELEKTRISCHE WEERSTANDSMETINGEN VOOR VASTSTELLEN STAALVEZELGEHALTE Paper Electrical resistivity measurements to determine the steel fiber content of concrete (SC23/2, p. 1704) Door: Simon Cleven, Michael Raupach, Thomas Matschei https://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1002/suco.202100832 fig. 3 Testopstelling meting elektrische weerstand Hoewel staalvezelbeton steeds populairder wordt in de bouwsector, is toepassing ervan nog altijd relatief beperkt. Een van de redenen is het ont- breken van een economische, niet-destructieve testmethode om het gehalte, de verdeling en de oriëntatie van staalvezels in vers en verhard beton te bepalen. Deze parameters zijn echter bepalend voor het constructieve gedrag. In een Duits onderzoek is een nieuwe testmetho- de voorgesteld, gebaseerd op de elektrische weerstand van beton. Met behulp van een expe- rimentele opstelling met twee elektroden, is de elektrische weerstand gemeten bij verharde betonkubussen met vastgestelde vezelgehaltes. Hierbij kon een correlatie tussen elektrische weerstand en vezelgehalte worden vastgesteld. Het vezelgehalte (0 ? 120 kg/m³) en de ouderdom van de proefstukken is gevarieerd, en verschei- dene identieke series zijn geproduceerd om betrouwbare resultaten te verkrijgen. Bij in ge- conditioneerde omstandigheden vervaardigde kubussen blijkt de testmethode inderdaad tot betrouwbare resultaten te leiden. Op basis van de resultaten is een nieuw model ontwikkeld. Dit model is gebaseerd op de schatting van de rela- tieve weerstand, ofwel de afname van de weer- stand. Ongewenste invloeden veroorzaakt door veroudering en hydratatie in het jonge beton werden geëlimineerd, door de geleiding van vezelgewapend beton te relateren aan ongewa- pend beton. Verdere onderzoeken met de nadruk op de invloed van betonsamenstelling en andere proefstukafmetingen zijn voor de nabije toekomst voorzien. CEMENT 6 2022 ?29 LPC200x28 51 mm Ø51 mm Ø76 mm 152 Pin Roller a = 2100 mm Roller mm North End South End 300 mm h = 750 mm 2?20M Bars 10M Double Legged Stirrup at 200 mm spacing 3?35M Bars d = 681 mm 330 mm Ø51 mm 4200 mm 4880 mm Crack from Anchorage Failure 340 mm NIEUWE UITVOERINGSMETHODE VOORGESPANNEN BRUGLIGGERS Paper First application of the balanced lowering method to build two bridges in Austria (SC23/2, p. 1413) Door: Johann Kollegger, Dominik Suza, Clemens Proksch-Weilguni, Wolfgang Träge https://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1002/suco.202100629 fig. 5 Bouwfases voor de montage van een ligger foto 6 Brug over de Lafnitz in uitvoering Bij een nieuwe uitvoeringsmethode voor bruggen, de balanced lowering method, wor- den de brugliggers in verticale positie ver- vaardigd en in de uiteindelijke horizontale positie gedraaid. Om het draaien van de brugliggers mogelijk te maken, worden drukschoren toegepast. Deze drukschoren verkleinen bovendien de overspanning, wat Paper Assessing beam shear behavior with distributed longitudinal strains (SC23/3, p. 1555) Door: Jack J. Poldon, Evan C. Bentz, Neil A. Hoult https://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1002/suco.202100730 fig. 4 Proefopstelling onderzoek invloed dwarskracht op langswapening ONDERZOEK NAAR INVLOED VAN DWARSKRACHT OP LANGSWAPENING De invloed van dwarskracht op de hoeveelheid langswapening in betonbalken is gebaseerd op evenwichtsbeschouwingen, maar nog zelden experimenteel onderzocht. De variatie van de rekken in de wapening ten gevolge van scheurvorming en de aanwezigheid van D-gebieden (gebieden waar de Euler-Bernoulli-theorie niet geldt) compliceren de rekmetingen en maken het gebruik van conventionele rekstrookjes onpraktisch. In Canadees onderzoek zijn verdeelde rek - metingen uitgevoerd in een gewapend betonnen balk, om meer in- zicht te krijgen in de invloed van zowel afschuiving als buiging op de langswapening. In het onderzoek werd een verhoogde spanning in de langswapening als gevolg van afschuiving gevonden. Aangetoond is dat de Canadese norm een nauwkeurige bovengrens geeft aan de rek als de dwarskracht - component wordt gecorrigeerd met een factor ? . Verder blijken de Amerikaanse, Canadese en Europese normen een goede voorspelling te geven van de elasticiteitsmodulus E c, vóór scheurvorming, maar de verschil- len in de metingen waren te klein om de meest geschikte benadering te kunnen aanwijzen. In het onderzoek is een methode voorgesteld om de in situ E c te berekenen op basis van evenwichtsbeschouwingen in het midden van de balk. Hierbij moet rekening worden gehouden met de horizontale component van afschuiving over de scheur en met de krimp van het beton. Een methode om krimp te verdisconteren bleek te leiden tot redelijke schattingen van E c en de hefboomsarm, zolang de balk volledig was gescheurd. De gemeten rekken in de langswape- ning zijn ook gebruikt om de gemiddelde hoek van de hoofddruk- spanning te schatten. Deze nam af bij een toename van de belasting en bereikte waarden van slechts 14º in de buurt van de bezwijkbelasting. een aanzienlijke materiaalbesparing ople- vert. In het zuidoosten van Oostenrijk is deze balanced lowering method voor het eerst toegepast bij de bouw van twee bruggen over de Lafnitz en de Lahnbach. In plaats van de oorspronkelijk geplande staal-betonbruggen met respectievelijk 4,2 en 4,6 m hoge brugliggers, konden de bruggen met 2,0 m hoge brugliggers wor- den uitgevoerd. Dit heeft geleid tot aan- zienlijke besparingen in materiaal en kosten. structural concrete