C o n s t r u c t i e & u i t v o e r i n gWo n i n g b o u wcement 2007 8 25De te bouwen appartementenmoesten flexibel zijn, van hogekwaliteit en tegen een redelijkeprijs gebouwd kunnen worden.Daarbij moesten de kopers van deappartementen tot in een laatstadium hun wensen kunnen wij-zigen.Een extra eis was de korte bouw-tijd met zo min mogelijk overlastvoor de directe omgeving. Door debinnenstedelijke invulling in debestaande woonwijk was debereikbaarheid van de bouwplaatslastig, met weinig ruimte vooropslag van de bouwdelen.Vanwege deze complexe logistiekging de voorkeur uit naar `just-in-time'-leveringen met prefab bouw-delen die snel te monteren waren.Voor de parkeerkelder is wel uit-gegaan van een in het werkgestorte constructie volgens hetAlvon-systeem. Daarin geven hollewanden stevigheid aan de con-structie. Voor een goede aanslui-ting met dit `natte systeem' is aan-vankelijk overwogen om ook overde kolommen heen constructievewandliggers te storten en te com-bineren met breedplaatvloeren.Vanwege de positieve ervaringenvan de aannemer met het VBIFlexCasco (zie kader) ging devoorkeur echter toch uit naarprefab. In samenwerking met VBIis daarom een speciale oplossingbedacht om het droogstapelen vanhet betoncasco op de in het werkgestorte kolommen en wanden tefaciliteren.F l e x i b e lHet appartementencomplexbestaat uit twee beuken van driebouwlagen met in het midden eenFlexibel casco voor apparte-mentencomplex in Wolvega1 |Artist impressionStuyvesant StateM. Koppenhol, VBI, HuissenStuyvesant State in het Friese Wolvega (fig. 1) is een appartementencomplexvan 26 woningen met een bijzondere architectuur. Voor de bouw van hetcomplex ging de voorkeur van de aannemer op basis van ruime ervaring envanwege logistieke beperkingen uit naar een prefab-betoncasco. Door lei-dingvloeren en sleufbare betonnen wanden bezit dit project een hoge matevan flexibiliteit. Bijzonder zijn ook de speciaal ontworpen prefab-hogewand-liggers die droogstapelen op in het werk gestorte kolommen en wandenmogelijk maken.F l e x C a s c oVBI is van oudsher voornamelijk een producent van vloeren.Een nieuwe generatie vloeren zijn de VBI Leidingvloer en deVBI Appartementenvloer die in de fabriek van sleuven voorriolering en ventilatie worden voorzien. Dankzij deze sleuvenzijn de leidingen blijvend toegankelijk, waardoor de indelingzowel in de bouwfase als later flexibel is.In 2005 introduceerde het bedrijf de FlexCasco-wanden om zoin combinatie met de vloeren een flexibel indeelbaar casco aante kunnen bieden. Deze wanden zijn in twee uitvoeringenleverbaar, die net als de vloeren sleufbaar zijn. De sleuven inwand en vloer zijn door te koppelen via een speciaal daarvooraangebrachte voorziening in de vloer. De twee uitvoeringenvan de wand zijn daarnaast ook voorzien van verticale leiding-kokers ? 40 mm die in het werk zijn aan te boren om zo bij-voorbeeld wandcontactdozen op elke gewenste plaats en hoogteaan te brengen. De uitvoering voor de toekomst is ten slottevoorzien van een horizontale plintgoot om kabels in weg tewerken.C o n s t r u c t i e & u i t v o e r i n gWo n i n g b o u w26 cement 2007 8overdekt atrium en een parkeerga-rage met bergingen onder deappartementen. De totale opper-vlakte van het complex bedraagt4493 m?. In het complex zijn 26appartementen gevestigd, elk meteen vloeroppervlak van 102 m?.De koper kan dankzij de flexibili-teit van het prefab-cascosysteemkiezen voor zeven verschillendeindelingen.Van de buitenkant oogt hetcomplex sober maar stijlvol doorde voorgevels in rode en gele bak-steen. Ter afwisseling zijn openkele plekken lijnen metdonkere bakstenen toegevoegd.P a r k e e r k e l d e rDe parkeergarage is gerealiseerdmet kolommen waarop de ge?nte-greerde Alpha-liggers (fig. 2) zijntoegepast om de overspanningentot 9,00 m te realiseren zonderhoogteverlies. Daarbij steken deAlpha-liggers slechts 70 mmonder de vloer uit. Dat is mogelijkdankzij een goed samenspeltussen de kanaalplaatvloer en dege?ntegreerde staal-beton Alpha-ligger (foto 4), het zogenoemdeAlphaConcept. De maximaal reali-seerbare h.o.h.-afstanden van dekolommen zijn bij dit concept9,60 m.Door de koppeling van door-gaande kolommen met door-gaande liggers ontstaat met ditconcept een optimale constructie.Bij deze constructie zijn grotereoverspanningen en minderkolommen mogelijk bij een hogestijfheid, geringe doorbuiging enbesparing op de constructie-hoogte. Bijkomend voordeel is datde gebruikte staal-betonliggerszonder aanvullende maatregelen120 minuten brandwerend zijn.Doordat de parkeerkelder in hetwerk gestort zou worden, ging erveel aandacht uit naar het droog-stapelbaar maken van de prefabonderdelen op het parkeerdek.Hiervoor zijn speciale prefab-hogewandliggers ontwikkeld.Deze kunnen met droogstapeleneen goede krachtsoverdracht reali-seren van de bovenliggende bouw-lagen naar de kolommen in deparkeergarage. Daarbij sluiten dehogewandliggers nauw aan bij dege?ntegreerde Alpha-liggers in hetparkeerdek. Vanwege het groteenthousiasme van de architect enconstructeur voor het droogstapel-2 |Principe AlphaConcept3 |Plaatsing wandelement4 |Ge?ntegreerdeAlphaliggers in deparkeergarage5 |Woningscheidende vloermet leidingsleuvenC o n s t r u c t i e & u i t v o e r i n gWo n i n g b o u wcement 2007 8 27systeem, waren ontwerp en bouw-systeem snel op elkaar afgestemd.De stabiliteit van het gebouw zelfis gehaald door (ongefundeerde)stabiliteitswanden in de woningennaast de leidingkoker te plaatsen.Als vloer in de begane grond isgekozen voor een 260 mm dikkevloer met daarop thermische isola-tie. Deze vloer is afgewerkt meteen dekvloer.Om aan de geluidseisen tevoldoen, zijn zware vloeren meteen dikte van 320 mm ingezet alswoningscheidende verdiepings-vloeren. Deze zware vloeren( 800 kg/m?) hebben als voordeeldat er overspanningen tot 11 mmee zijn te bereiken. Daardoorzijn ook vrij indeelbare ruimtesvoor de kopers te realiseren. Daar-naast zijn deze vloeren fabrieks-matig voorzien van sleuvenwaarin leidingen voor riolering engebalanceerde ventilatie blijvendtoegankelijk zijn (foto 5). Dit zorgtook voor een goede aanpasbaar-heid van de installaties. Ook de180 mm en 300 mm dikke, mas-sieve FlexCasco-wanden zijn voor-zien van sleuven.U i t v o e r i n gAls gevolg van de krappe bouw-plaats en de daarvoor noodzake-lijke `just-in-time'-levering is devoorbereidingstijd met veertienweken relatief lang. Het prefab-betoncasco is na voorbereiding ineen hoog tempo op de bouw geas-sembleerd: voor de ruwbouwwaren maar zeven weken nodig.In die tijd zijn de kolommen,ge?ntegreerde liggers, vloeren,wanden, prefab galerijen enbalkons gemonteerd met rupskra-nen en een mobiele kraan (foto 6).Ook de leidingen zijn geprefabri-ceerd aangeleverd en in de lei-dingsleuven gelegd, waardoor demontageperiode van de installa-teurs aanzienlijk werd verkort.De uitvoerder was zeer tevredenover het logistieke proces. Alleonderdelen werden op het juistemoment in de goede volgordeaangeleverd. Daardoor was ergeen opslag op de bouwplaatsnodig en waren er ook geen extrakraanuren voor optassen. Dankzijhet strakke bouwproces werd ookde door de bouw veroorzaakte ver-keersstagnatie en overlast van stofen lawaai tot een minimumbeperkt. nProjectgegevensarchitect:Wouda en Van der Schaaf Architecten,Meppelconstructeur:Blaauw & Partners, Groningenaannemer:Bouwcombinatie De Linde b.v.bestaande uit:Bouwgroep Heerenveen b.v.,HeerenveenBouwbedrijf Koning b.v., Wolvega .Bouwbedrijf Scheenstra b.v.,Ter Idzarddraagconstructie en voor- enachtergevel:VBI, Huissenmontagebedrijf:Gejamont, Doorwerth6 |Schone en veilige ruw-bouw