4EJAARGANG17-18JUNI1952CEMENTtijdschrift gewijd aancement en betonalgemeen-redacteur:ing. G. J. Hamer(verantwoordelijk voor de inhoud)redactie-secretaris:H. M. Mosredactie-adres:Herengracht 507, Amsterdam-C,telefoonnummers: 34821 en 34552administratie-adres:Nw. Achtergracht 102-104, A'dam-C,tel. 56968, Postgiro 525812 t.n.v. N.V.Uitg. Mij ,,Met Couragie", A'damabonnementsprijzen:1. Nederland, Indonesi?,Overzeese Gebiedsdelen,Belgi? en Luxemburg 9,-- p.j.2. Studie-abonnementen voor:T.H.-studenten, M.T.S.-ersen militairen 5,-- p.j.3. Buitenland 12,-- p.j.Overneming van artikelen en illu-straties na schriftelijke toestemming.uitgave ENCI-CEMIJ n.v.door Dr. Ir. A. M. HaasProefondervindelijk onderzoek van betonis niet nieuw. De gedachte om het mate-riaal te onderzoeken naar wat er vanverwacht wordt volgens theorie en bere-kening zal ongetwijfeld van het begin afook voor het beton hebben bestaan. Ditgeschiedde in de vorm van proefbelastingwellicht wat grof en gericht op directresultaat, of meer verfijnd in onderzoekin-gen in de laboratoria. Maar weinigenzullen in den beginne hebben verwacht,dat dit onderzoek zulk een vlucht zounemen en zo belangrijk zou gaan worden.Hoe die ontwikkeling zich heeft voltrok-ken, werd uiteengezet in een beschou-wing in De Ingenieur (van 3 Augustus1951).Dat experimenteel betononderzoek nood-zakelijk is en de urgente problemen velezijn, werd in een onlangs voor de Beton-vereeniging gehouden causerie medege-deeld. De motieven zullen hier niet wor-den herhaald; als resultaat kan wordenmedegedeeld, dat het sedert kort is ge-lukt om een basis te vinden voor deontplooiing van dit onderzoek. Dit mogeop zichzelf reeds belangrijk zijn, de wijzewaarop hel ontstond, kan als een voor-beeld v?n samenwerking tussen belangen-groepen gelden. Dit is verheugend enhoudt een belofte in voor de toekomst.In het kort komt het erop neer, dat opinitiatief van de Betonvereeniging doorde Stichting Cement-Centrale voor Ne-derland (C.C.N.), waarbij zowel deNederlandse als de importerende buiten-landse Cementindustrie zijn aangesloten,fondsen ter beschikking worden gesteldom het onderzoek naar behoren te doenplaatsvinden. Bij de C.C.N, heeft zichgevoegd een tweede organisatie, diegelden ter beschikking stelt, nl. de BetonAannemers Bond (B.A.B.).Toen als resultaat van tal van besprekin-gen een basis was gevonden, lag hetvoor het uitwerken van de plannen ge-heel voor de hand, gebruik te maken vande bestaande research-instituten, waarvande organisatie T.N.O. de prominenteplaats inneemt. Bij het zoeken naar devorm, waarvan gebruik kon worden ge-maakt, werd immers de taak heel watlichter door het aanwezig zijn van dereeds functionnerende en in research ge-trainde organisatie T.N.O.Is er voor het jaar 1952 een bedrag vanin totaal globaal f 100 000,- ter beschik-king, er werd toegezegd, dat ook voor devolgende jaren voldoende gelden voor devoortgang zullen worden verstrekt.Door het bestuur van de Betonvereenigingwerden drie leden aangewezen, die ineen commissie van advies bij de bestedingvan de gelden als adviseurs optreden. Ditadvies omvat o.m. de urgentie van eenbepaald onderzoek en het belang, dat ditheeft voor de betontechniek. Door dezecommissie, waarin namens de Betonver-eeniging zitting hebben Ir. R. C. OphorstIr. N. C. Rengers en schrijver dezes?s reeds ten aanzien van een negentalonderwerpen advies verstrekt, met alsresultaat, dat gelden werden toegewezenen het probleem in studie werd genomen.In het algemeen zal de gang van zakenuit een drietal stadia bestaan: vooronder-zoek, experimenteel onderzoek en publi-catie. Ir Ophorst heeft in de hiervoorvermelde causerie dit punt, dat de or-ganisatie van het onderzoek betreft,duidelijk uiteengezet. In het algemeenzal een publicatie het desbetreffendeonderzoek afsluiten.Negen onderwerpen zijn aldus in studiegenomen. Men verdiept zich in:een vereenvoudigde berekening van ge-wapend betonnen schalen,een studie over de zgn. n-loze bere-keningswijze,over het trillen van beton enover de gradering van de samenstellendematerialen.Voorts is een onderzoek gaande naar:de drukken van cement op silowandenbij pneumatisch vullen en ledigen,het nuttig effect van lassen in en hakenaan wapeningsstaven,het gedrag van eindverankeringen invoorgespannen beton eneen onderzoek betreffende het stortenvan beton bij lage temperaturen.Voor elk probleem werd een onderzoe-kingscommisie gevormd, waarin deskun-digen zitting hebben. Steeds fungeerteen gesalari?erd ingenieur als secretarisvan de commissie. Hij verricht de docu-mentatie en de voorstudie en zal in hetalgemeen ook bij het onderzoek wordeningeschakeld. In den regel zal dezesecretaris een ingenieur zijn van een deronderzoekingsinstituten T.N.O., waarlater het proefondervindelijk onderzoekzal plaatsvinden. In aanmerking nemendede vele onderzoekingscommissies, zullenderhalve vele daarvoor in aanmerkingkomende betontechnici in het werk kun-nen worden ingeschakeld. Op de causerieis dan ook opgewekt om mede te werkenen zich eventueel ter beschikking testellen.Onjuist zou het zijn om van het experi-menteel betononderzoek, dat reeds plaatsheeft gevonden, geen melding te maken.Er is reeds door onderzoekingslaborato-ria, door T.N.O.-instituten, enz. heel waten veel waardevols gepresteerd en zulksdikwijls onder omstandigheden, waarbijmet de beschikbare geldmiddelen moestworden gewoekerd.Aangenomen mag worden, dat het ex-perimenteel onderzoek in Nederlandzich thans flink zal ontwikkelen.Cement 4 (1952) Nr 17-18 291Experimenteel onderzoek