In EC 2 worden drie systemen voorkwaliteitscontrole onderscheiden:- interne controle (in onze terminolo-gie: produktiecontrole);I IMATERIALEN IVOORSCHRIFTEN IEUROCODES ENDE NIEUWEGENERATIE NEDERLANDSEBETONVOORSCHRIFTEN (IV)VOORSCHRIFTEN BETON TECHNOLOGIEing.C.Souwerbren, Betonvereniging/BMC, GoudaMet deze artikelenserie wordt de samenhang en de ontwikkeling van de Europesevoorschriften bezien in relatie tot de Nederlandse voorschriften. Aan enkeleconstructieve aspecten zoals beoordeling van de veiligheid is al aandacht besteed. Indeze bijdrage komen betontechnologische zaken aan de orde. Op Europees niveaugeldt hiervoor CEN-norm ENV 206. Deze wordt vergeleken met de VBT 1986, deNederlandse produktnorm voor beton. De tekst van deze bijdrage is gebaseerd opeen voordracht die ing.C.Souwerbren heeft gehouden op de Betondag 1988.Eurocode 2 sterkte, gedefinieerd als de 5%-onder- De krimp- en kruipco?ffici?nten zijn inVoor de definities en de betontechnolo- waarde van de populatie. Als alternatief tabellenweergegeven met alsvariabelengische specificaties verwijst het ont- om aan te tonen dat aan de eisen van voor kruip de ouderdom van beton bijwerpvoorschriftEurocode 2 'Beton', ENV 206 wordt voldaan, kan de kubus- belasten en verder voor beide de door~naar de norm die het CEN (Centre Eu~ druksterkte worden gebruikt. Over de snede en de relatieve vochtigheid*.rop?en de Norrnalisation) hiervoor omrekening van cilinder- naar kubus- Ook voor lichtbeton worden alle rnate-heeft opgesteld: ENV 206. druksterkte zijn lange discussies ge- riaalgrootheden voor het ontwerp aan-Beton is naar volumieke massa als volgt voerd. Het resultaat is weergegeven in gegeven. De betondekking is afhanke~ingedeeld: tabel 1. lijk gesteld van de indeling in milieu-normaal beton: 2000-2800 kg/m3 De treksterkte kan worden gemeten als klassen, conform ENV 206 (tabel 2).licht beton: < 2000 kg/m3 splijttreksterkte en als buigtreksterkte.zwaar beton: > 2800 kg/m3Deaxiala treksterkte wordt daarvan alsvolgt a~eid:De druksterkte van beton is gebaseerd fctax ~ ~ fctsp (splijttreksterkte)op de karakteristiekecilinderdruk~ fct.ax ~ ~ fct.fl (buigtreksterkte)Vervolg van blz. 25- de plotter graveert een lijn (schaal 1:1)in de bekistingsplaat met een absolutemaatafwijking van minder dan 0,3mm (foto 10);- deze lijn kan gebruikt worden als on~derlegger voor het opbouwen van be-kisting, ofmeteenlintzaag uitgezaagdwordenomals malvooreenaantalbe-kiscingsschotten te dienen.Het is op dit moment nog niet interes-sant om de platen rechtstreeks, nume-riekgestuurd, tezagen.Eengoede maat-voering isop ditmomentruimvoldoen-de.Hoe nu verder?Diversegrotebekistingswerkenzijn uit-gevoerd met hetsysteemCADKIST, o.a.de bekisting voor een subtropischzwembad in Zandvoort, met veel gebo-26gen wanden. De ervaringen wat betreftmaatvastheid zijn zeer positief.Het ligt in de bedoeling na een evalua~tiefase de opgedane ervaring, weliswaarin een andere vorm, te gebruiken voorcomputerondersteuning op de bouw-plaats.Hetzal hierbij vooral gaanomheton-line beschikbaar hebben van teke-ningen op de bouwplaats. In een nume-riekbestandis namelijkveel meer infor-matie opgeslagen dan op een tekening.Op dit moment wordt gewerkt ~an ver-dere automatisering van de bekistings-afdeling door ook de niet-technischeinformatie, zoals uren-registratie enprojectbewaking mee te nemen. Hierbijwordt dan zoveel mogelijk ip.formatiedie reeds gegenereerd is, opnieuw ge-bruikt.Samenvattend kunnen we stellen dathet project CADKIST een schat van er-varingen opgeleverd heeft, gereedominde uitvoerende bouw te worden ge-bruikt. Met dit project is een aanzet ge-geven tot verdere integratie van de ver-schillende uitvoeringsstadia en de ver-schillende informacie-velden. Een stapnaderdus naar eencentrale ge?ntegreer-de database met alle relevante informa-tie.Literatuur1. Intern rapportHBW, SchermenenSi-garendoosjes; projektvoorstel water-bouwautomatisering bekistingsfabriek,augustus 19852. VerwoertChr.,CAD bij bouwvoorbe-reiding en bouwbegeleiding3. Intern rapport HBW, CADKIST au-tomatisering bekistingsfabriek; auto~matiseringsvoorstel, juli 19874. de Jong G.P., CADKIST automatise-ring bekistingsfabriek, afstudeerverslagTUD, faculteit der Civiele Techniek,december 1987Cement 1989 nr. 5NB.: C 12/15 komt over een met BIS volgens de VBT 1986, C16/20 met B20 etc.TabellIndeling in sterkteklassen, volgens ENV 206Tabel 2Minitnum betondekking, volgens de ENV 206karakteristieke karakteristiekesterkteklasse cilinderdruksterkte kubusdruksterktel'clC25ntijen het geval is, met een minimumvan1 per dag en een maximum van 15 perdag.De keuringscriteria voor de sterktebe-oordeling volgens de ENV 206 ?n deVET zijn gegeven in tabel 9. Zoals be-kend is bij de VET een serie van 12 alsstandaardbenadering voorgeschreven.De Europese norm laat het aantal vrij,maar hanteert voor het keuringscriteri-um wel hetzelfde principe. Indien voorTabel 9Keuringscriterium voor de sterkte(normale methode)Xn~f'ck + ?' snX min.';:>f'ck - kkeuringscriterium voor de sterkte - normaalENV 206 VBT 19866 1,87 312 1,55 415 1,48 4In tabel 8 is ter vergelijking het voorge-schreven aantal monsters voor de bepa-lingvande sterktevolgens deVETgege-ven. De VET gaat uitsluitend uit vankeuring van partijen in het kadervan af-namecontrole. De VET regelt dus nietsover de frequentie Van de monsternamebij een continue produktie die is onder-worpen aan een certificatiesysteem. Defrequentie van de monsternamevolgensde VBT wordt ook afhankelijk gesteldvan de sterkteklasse, maar is toch heel. wat hoger (1 per 40 m3) dan in de ENV206. Bij sterkteklasse B 45 en B 55 be-draagt deze zelfs 1 per 20 m3? Ook in deVETis een minimum en een maximumgesteld om te voorkomen dat ofer geenof onnodig veel kubussen worden ver-vaardigd.Cement 1989 nr. 5 29