? waterbouw? ? bouwputtenir.Ch.J.A.Hakkaart, Delta Marine Consultants bv, GoudaEvenals in zoveel andere steden, zijn ook in Boston de wegen dichtgeslibd. Om de capaci-teit te vergroten en de stad te ontlasten worden de lokale en doorgaande snelwegen gro-tendeels ondergronds aangelegd, waarbij te,!ens een nieuwe tunnelverbinding onder dehaven isvoorzien (fig.!). DitCentral ArterylTunnel projectvan enkele miljardendollars zalin dejaren negentiggefaseerd worden aangelegd. Heteerste deel?inmiddels in ruwbouwgereed - is de stalen afzinktunnel volgens Amerikaans ontwerp. Wanneer de toeritten ge-reed zijn, kan dit deel van het project in gebruik worden genomen.Aangezien de toegangswegen ondergronds liggen, is geforceerde ventilatie vereist. Opde overgang van de zuidelijke toerit naar deafzinktunnel is een ventilatiegebouw ge-pland. Om dit gebouw - met het laagste punt op 27 m diepte? te kunnen bouwen,is eenbouwput voorzien, te ontwerpen en te bouwen door de aannemer van de afzinktunnel.Hetidee, hetontwerp ende bouwvan deze bouwputmeteen inwendigediametervan 74 mkomen aan de orde (foto 2).EENONGESCHOORDEBETONNENBOUWPUTG) Situatie afzinktunnel met bouwputHet project staat onder beheer van hetMas-sachusetts Highway Department. Bechtel/Parsons Brinkerhoff is de Engineer voor depermanente constructie. De hoofdaanne-mer voor de afzinktunnel en bouwput isMKIW, een joint venture van Morrison Knud-sen/lnterbeton/J.F.White. De bouwput isvoor de joint venture ontwikkeld door DeltaMarine Consultants, behorend tot de Hol-landsche Beton- en Waterbouw en is in deUSA uitgewerkt door Weidlinger Associatesen GEI.AfzinktunnelDe afzinktunnel bestaat uit 12 elementenvan 98m lengte,afgezonken in een sleuf dieaan de zijde van het ventilatiegebouw in eenrotsformatie moest worden uitgehakt. Om-dathier- integenstellingtotbij de meeste be-staande tunnels - de toegangswegen onder-gronds en diep liggen, ligt het diepste puntvan het ventilatiegebouw op 27 m ondermaaiveld, evenals hetniveau van de aanslui-tende afzinktunnel. De afzinkvolgorde wasdusdanig gepland, dat eerst de bouwputmoest worden gemaakt, vervolgens hetnaastliggende tunnelelement geplaatst,waarna een tweede bouwput de tunnel metde eerste bouwput verbond.De afzinktunnels zijn van het Amerikaansetype, een stalen tunnel met twee inwendigebetonnen buizen (fig. 3). Hetstalen gedeelteis gebouwd op een scheepswerfte Baltimoreenis in vijf dagen over de Altantische Oceaannaar Boston getransporteerd, waar het be-ton is gestort terwijl de elementen in de ha-ven dreven.Bouw?putoptiesIn de Verenigde Staten wordt het Design/Construction principe nog nauwelijks toege-past. Het was daarom enigszins verrassend66 CEMENT1995/11@ Overzicht? Dwarsdoorsnede afzinktunneldat de bouwput als zodanig was toegevoegdbij het afzinkcontract.In het bestek zijn een tweetal mogelijke op-lossingen voor de bouwputaangegeven: eengewichtsconstructiebestaande uit een rijcellen (fig. 4) en een driedimensionaal ge-stempelde rechthoekige bouwput (fig. 5).Deze in eerste instantie voor de hand liggen-de oplossingen zijn tijdens de inschrijfperio-de uitgewerkt. Deze bleken echter niet zoeenvoudig alsgedacht, doordatervele rand-voorwaarden en beperkingen waren die of-wel het ontwerp bemoeilijkten, ofwel vraag-tekens zetten bij de uitvoerbaarheid ervan,zoals:Geologische opbouw (van beneden naar bo-ven)? De wanden van de bouwput moeten tot inde rotsformatie worden gemaakt en derots moet uit de bouwput worden verwij-derd.? Direct boven de rotsformatie bevindt zicheen goed waterdoorlatende laag verweer-derotssteen, die afgesloten moet worden,wil de bouwput niet vollopen.CEMENT1995/11@ In bestek aangegeven bouwput met cellensea w~-~-~_~mit of temporary fill-_ line of ease~n..t. -::::-:::::::-=='--------~-.--:=-~-=--=--=-~_.--- - - - -tube-------------==second sheet pile bulkhead67? waterbouw? ? bouwputten? In bestek aangegeven gestempelde bouwputTechnische beperkingenNaarmate meeren meer mogelijke oplossin-gen werden bestudeerd, werd het duidelijkdat de standaard-technieken hun beperkin-gen hadden:? Heien tot in de harde Argiliterotsis niet mo-gelijk. Voorboren was te overwegen, docheen combiwand met tussenplanken wasdan nog niet te maken.? Cellen bouwen door de bestaande kade-muur was niet mogelijk.? Cellen als gewichtsconstructie op de rotsplaatsen had z'n bedenkingen. Op teke-ning staat het fraai, doch werkt het in depraktijk?? De driedimensionale stempeling bestaan-de uitten minste zes lagen zou een derma-te hoge drukbelasting krijgen, dat de stan-daard te verkrijgen grootste maat buis ofH"profiel onvoldoende capaciteit zou heb-ben. Er zou dus met dubbele buizen/pro-fielen gewerkt moeten worden. De reken"kundige en uitvoeringstechnische excen-triciteiten zouden voor heel wat hoofdbre-kens gaan zorgen.? Hetverwijderen van dubbele zwaarbelastestempels door een gebouw in aanbouw isniet alleen bijna onmogelijk, doch ook ge-vaarlijk. Zonder gebruik van hydraulischevijzels is dit praktisch niet te doen. Voortszou het gebouw meer gaten dan wandenkrijgen, die later allen weer gedicht zoudenmoeten worden.Ongeschoorde cirkelvormige bouwputInmiddels was duidelijk geworden dater ietsonconventioneels gedaan rnoestworden omtot een oplossing te komen. Dit betekendeteruggaan naar de basisvraag van de klant:Kortom, een wirwar van bepalingen en be-perkingen.het ventilatiegebouw vorderde.? De aannemer van de bouwput moest debouwputwand ter plaatse van de verbin"dingtussen tunnelelement en gebouw ver-wijderen en dit deel bereikbaar en drooghouden, terwijl de aannemer van het venti-latiegebouw de verbinding moest maken.? Om de opleveringsdatum te kunnen halenmoesten de werkzaamheden aan de sleuf(springen) parallel aan de bouw van de.bouwput plaatshebben.mogelijkheid. Wanneer echter in open wa-ter zou worden gesprongen, direct naastde ontgravenbouwput, zou de optredendedrukgolf de bouwput kunnen doen bezwij-ken. Daarom is besloten omhet puin en dekleilaag in eerste instantie niette verwijde-ren, doch er doorheen te boren tot in derots om in kleine dagelijkse charges despringlading aan te brengen en vervolgenste springen.Contractuele condities? De bouwput moest in een vroeg stadiumworden opgeleverd voor de aannemer diehetventilatiegebouw zou bouwen. Daarommoest de bouwput v??r het afzinken vanheteerstetunnelelementgereed zijn. Vast-gelegd was dat het naast de bouwput lig-gende tunnelelement het eerst zou wor-den geplaatst en wel ??n jaar na de startvan het werk.? De aannemer van de bouwput was verant-woordelijk voor het droog houden ervan.? De aannemer van het ventilatiegebouwmoest de mogelijkheid hebben in de bouw-put 67 diepe fundaties tussen de stem-pels door in de rots aan te brengen. De lo-caties hiervan stonden vast, het equip-ment dat ervoor gebruikt zou worden niet.De stempels mochten geen obstakel vor-men.? Indien stempels zouden worden toege-past, moest de aannemer van de bouwputdeze verwijderen naarmate de bouw vanlimit of temporary filt _lineof eas?Ileot-- - - ---- . ------------------sea warr------____-----toe of dike ---- ____\\\\ L=----:::::=~~===~=====:::\~~==\fJ!lffi\\\\\\\\Directe omgeving? Vlakbij de locatie van de bouwput bevindtzich een oude kademuur van stalen dam-wandplanken, die geen dienst meer deedomdat de haven was gedempt. Enkele ja-ren eerderwaren bij de aanlegvan een utili-teitsleiding de ankers ervan doorgesne-den. Ontgraving aan de zeezijde om hetpuin op te ruimen, zou bezwijken van dezekademuur betekenen.? De oude steigers hadden houten palen. Debouwput is gedeeltelijk over het trac? vaneen van deze oude steigers gesitueerd: eris dus een woud van palen te verwachten.? De locatie van het ventilatiegebouw is zo-danig, dat hetgedeeltelijk in de huidige be-staande haven ligt. Een landuitbreidingterplaatse zal dus nodig zijn.? De afzinktunnelis voor hetgrootste deel inde diepe rotslaag gesitueerd. Nu is rotscutteren technisch mogelijk, doch er isgeen Amerikaans equipmentdat dit kan enhetin het buitenland geregistreerde equip-ment mag in de USA niet werken. Springenen verwijderen door knijpen was de enige? Op de waterdoorlatende laag ligt een dikkekleilaag.? In het verleden was dit gebied een havenmet een diepte van circa 12 m, voorzienvan steigers. Later is de haven gedemptmet puin, waarin zich grote stukken beton,baksteen, palen, grote stenen enz kondenbevinden.68 CEMENT1995/11'Hetverkrijgen van een gatin degrond om opeen eenvoudige en veilige manier het venti-latiegebouw te kunnen bouwen. Dus liefsteen bouwput zonder belemmeringen'.Simpelheid levert vaak de oplossing:Maak een ring in de grond, die de uitwendi-ge belasting opneemt. Bouw het ventilatie-gebouw erin zonder hinder van stempels enmaak aan de buitenzijde een tweede kleinebouwput rondom de kop van de afzinktun-nel.Een groot bijkomend voordeel is de beper-kingvan de interacties metde aannemervanhet ventilatiegebouw. Dit voorkomt veel dis-puten tijdens de bouw.Het basisprincipe was er, alleen de realise-ring kostte nog enig puzzelwerk. Twee be-langrijkevragen moesten nog worden beant-woord:? welke dikte hoort er bij een ring van dezediameter en is het wel haalbaar?? hoe is zo'n ring te bouwen?Constructieve haalbaarheidHet lagvoorde hand dateen ringvan deze af-metingen van beton moest worden gemaakt(foto 6). De daarbij behorende wanddiktediende nader te worden uitgezocht. Aller-? Betonnen ringeerst werd, voordat berekeningen werdengemaakt, een vergelijking gemaakt met be-schikbare kengetallen van soortgelijke con-structies.Informatie was beschikbaar omtrent cais-sons in Antwerpen en hetwindscherm in Rot-terdam. Later bleek - zoals dat zo vaak isvoorgekomen in de historie-datook anderenmet vergelijkbare schaalvergrotingen bezigwaren.Om niet geheel uit de pas te lopen met be-staande constructies, werd voor de eersteberekeningen een wanddikte aangehoudenvan 3 m. Nadatdeze veelbelovend en gerust-stellend bleek te zijn, is gedurende het de-tailontwerp de wanddikte teruggebrachtnaar 1,8 m.In tabel 1 is een aantal verhoudingsgetallenverzameld.Tabel 1Verhoudingsgetallen Boston-bouwput ten opzichte van andere projectenCEMENT1995/11 69? waterbouw? ? bouwputten(J) Stalen buizen als hulpconstructie ? Bovenaanzicht bouwput? Langsdoorsnede bouwputEnkele opmerkingen bij tabel 1:? De dimensies zijn afkomstig uit de litera-tuur en zijn niet altijd duidelijk over binnen-of buitendiameter, wanddiepte of ontgra-vingsdiepte. Kleine afwijkingen in de tabelzijn dus mogelijk.? Doordat de overgang tussen ventilatiege-bouw en afzinktunnel kon worden aange-past, is de diameter in het definitieve ont-werp verkleind tot 74 m. Dithad een gunsti-ge invloed op de hoeveelheden en resul-teerde in scherpere verhoudingsgetallen.? De Boston-bouwput is in vergelijking metde andere bouwputten meer een dunwan-dige ring dan een dikwandige buis.? De verhouding wandvolume/theoretischeinhoud wordt ongunstiger naarmate debouwput dieper wordt.e Uit het oogpunt van materiaalgebruik is deBoston-bouwput zeer economisch.BouwmethodiekNaast het ontwerpen en berekenen van debouwput is het van belang dat deze ook tebouwen is. De te verwachten moeilijkhedenin de grond zijn reeds genoemd. Tijdens deontwerpfase zijn veel bouwmethoden de re-vue gepasseerd. Twee basisvarianten lekenmogelijk:70DIEPWANDRINGENMAAIVELDe Boor en hei twee ringen van stalen buizenen ontgraaf de ruimte ertussen voor eenmonoliete betonwand (fig. 7). Deze me-thode verviel uiteindelijk tengevolge vande zeer lange benodigde bouwtijd, de hogekosten van hetvele staal en de uitvoerings-risico's.e Maak een diepwand en ondersteun dieaan de binnenkant meteen betonnen ring.In eerste instantie was dit een monolietering, doch al spoedig bleek dat het onderelkaar bouwen van individuele ringen ac-ceptabel zou zijn voor de integriteit van deconstructie, mits de ringen aan de diep-wandpanelen zouden worden gekoppeld(fig. 8 en 9).Wat restte was hetvinden van een werkwijzeom de diepwand door de puinlaag heen aante brengen. Na vele discussies met ervarenuitvoerders bleek de beste werkwijze te zijn:het opschonen van de grond door meteendieplepel een sleuf te graven en deze metbentoniet stabiel te houden. De techniek isvergelijkbaar met de diepwandtechniek, al-leen de afmetingen van de sleuf en de hoe-veelheid te gebruiken bentoniet zijn veelgro-ter. Nadat de sleuf was ontdaan van allepuin, werd de bentonietvervangen door eenmengsel van bentoniet/zand/cement. Hier-mee werd een schone verharde laag verkre-gen, waar de diepwand machines op kondenrijden en de diepwandgrijper zonder veelmoeite doorheen kon komen om de diep-wand doorde kleilaagtot in de rotste maken.Belastingssituat/esDe belastingssituaties komen voort uit deverschillende gebruiksstadia waarvoor debouwput dienst moet doen en zijn eigenbouwstadia. Deze zijn dermate verschillend,dat het initi?le drukringmechanisme niet ge-durende de gehele functionele periode ope-rationeel is.De drie hoofdgebruiksstadia zijn:e De bouw van het ventilatiegebouw in eenontgraven bouwput met aan de buitenkantrondom een symmetrische grondbelas-ting: het ideale ringprincipe, waarbij ereenvervorming zal optreden in axiale richting.Omdat de onderkant van de ring vastzit inde rots, zal de wand zelf ook doorbuigen.Belangrijk hierbij is of de onderkant van dewand wel of niet is ingeklemd.e Een aan de zeezijde gebaggerde sleuf totaan de bouwput, waardoor er een horizon-tale asymmetrisChe grondbelasting aan-CEMENT1995/11wezig is. Hierdoor zal de bovenkant van dering een horizontale verplaatsing richtingzee ondervinden, bovenop de eerder ont-stane vervormingen. Omdat deze belas-ting niet geheel door de composiet-con-structie kan worden opgenomen, z?n aande buitenkant twee steunberen toege-voegd (fig. 8).? Nadat het aanliggende tunnelelement isgeplaatst, wordt met behulp van de steun-beren de secundaire bouwput gemaakt.Vervolgens worden tussen de steunberende onderste ringen gesloopt om het tun-nelelement met het ventilatiegebouw tekunnen verbinden. Hierdoor wordt de ra-diale werking van de ring onderbroken. De-ze belasting wordt nu gedeelte1?k overge-nomen door de steunberen. De bovensteringen hebben echter geen ondersteuningmeer en moeten een afstand van 25 moverbruggen. Omdat dit voor ringen van0,9 m breedte nietmogelijkis, z?n ze bovende opening verbreed tot 2,4 m (fig. 9). Ge-volg is natuurlijk dat dit deel een doorbui-ging omlaag zal ondervinden.@ Bovenaanzicht vervormingen, wandopening aangebrachtv/F@ Zijaanzicht vervormingen, wandopening aangebracht\De voornaamste bouwstadia z?n:? De eerste ontgraving in de bouwput, voor-dat de eerste ring is aangebracht. Dit be-trof een diepte van circa 4,5 m.? De ontgravingen van telkens een ringhoog-te van circa 2,5 m. In totaal worden 10 rincgen gemaakt.? Aanpassingen om in een laterstadium eenverbinding te kunnen maken met de land-tunnel.? Aan de z?kant zal een deel worden verw?-derd om de bovengrondse uitbouwvan hetventilatiegebouw mogel?k te maken.Uiteindel?k zal een verminkte bouwput in degrond achterbl?ven, die geen hinder mag op-leveren voor de permanente constructie.Tijdens al deze bouwfasen zal er voor geczorgd moeten worden dat er droog kan wor-den gebouwd.BerekeningenT?dens de ontwerpfase is doorTNO met DIA-NA een aantal driedimensionale eindige-ele-mentenberekeningen gemaakt voor de driegebruikssituaties. Hieruit bleek datde optre-dende normaalcen dwarskrachten, hoofd-spanningen, momenten en verplaatsingenacceptabel waren. In defiguren 10 en 11 z?nCEMENT1995/11de vervormingen te zien in het gebruikssta-dium waarbij de openingin dewand is aange-bracht.Op kleurenplots waren de gebieden van debouwputwand met maximale en minimalewaarden zichtbaar: de hoeken rondom deopening en halverwege de wandhoogte. Wathet eerste betreft hebben desteunberen ende lokaal verdikte bovenringen de piekbelas-tingen verminderd. Despanningen halverwe-ge de wand bleken dermate laag voor de ineerste instantie 3 mdikke wand, dat een ver-dunning mogel?k was.In verband met de geplande bouwmetho-diek z?n de berekeningen voor het detailont-werp gebaseerd op individuele verticale pa-nelen en horizontale ringen.Hiervoor is gebruikgemaakt van deprogram-ma's STAAD 111 en ANSYS en z?n ook allebouwstadia doorgerekend. T?dens de bouwz?n de werkel?k optredende verplaatsingengemeten en gecontroleerd met de voorspelcde verplaatsingen.In het model is t?dens de ontgravingsstadiade nog niet ontgraven grond door een veer-constante in rekening gebracht. Ook deinklemming b? de teen is als veerconstanteaangebracht. Door verschillende waarden inte voeren is een gevoeligheidsanalyse ge-maakt ten aanzien van spanningen en ver-plaatsingen.UitvoeringDe uitvoering geschiedde zoals dat t?denshet ontwerp was vastgelegd (fig. 12).Gestart werd met het opschonen van de om-trek, een lengte van ongeveer 240 m. Hier-toe werd met een dieplepel met verlengdearm tot 15m diep het puin verw?derd. De ge-graven sleuf werd in stand gehouden meteen bentonietspoeling en vervolgens gesta-biliseerd met een zand/cement/bentonietmengsel (foto 13).T?dens de voorbereiding is overwogen of dekosten hiervan zouden opwegen tegen hetverm?den van risico's. Uit de hoeveelheid ende afmetingen van het gevonden puin bleekhet een onmisbare investering te Z?n ge-weest.Om het deel van de wand dat door de havenloopt te kunnen maken, werd de haven terplaatse gedempt.71? waterbouw? ? bouwputten--3 DIEPWAND HAKKEN IN ROTS---------- - t t - - -2 ONTGRAVEN DIEPWAND--------- -~ PUIN \ /KLEI --- - -----lWfS1 OPSCHONEN---------4 WAPENINGSKORF PLAATSENEN WANDPANEEL BETONNEREN5 EERSTE ONTGRAVING 6 RINGEN MAKEN7 AFZINKEN TUNNELEMENT 8 BOUW VENTILATIEGEBOUW 9 DOORBREKEN WAND@ Uitvoeringsvolgorde? Opschonen van de grond@ Hakken in de rotsDe diepwanden werden volgens degebruike-lijke techniek door de gestabiliseerde laagen de kleilaag gemaakt. Het maken van dediepwandsleuf in de rots was een traag pro-ces. De enige methode die hiervoor in aan-merking kwam, was het hakken met een lan-ge beitel in de rots (foto 14). De brokstukkenwerden met een kn?per verw?derd. Omdathet nauwkeurig vaststellen van de penetra-tie in rots moeil?k isvanwege de mogelijk nogaanwezige losse stukken, werd een toleran-tie van 0,9 tot 1,5 maangehouden.De gemiddelde diepte van de panelen was25 m, de gemiddelde lengte 7,3 m. InClusiefde steunberen zijn totaa! 42 panelen ge-maakt.Om de ringvorm te verkrijgen, was elk paneelin het midden 12' geknikt. De knik werd ookin de wapening aangebracht. De einden vantwee naastliggende panelen sloten recht opelkaar aan.De panelen van de steunberen hadden bij~behorende hoeken, zelfs ??n van 90' (fig. 8).De ringen werden van boven naar benedengestort, waarbij wel een verbinding tussendiepwand en ring werd gemaakt met in dediepwand opgenomen wapeningsstaven,doch niet tussen de ringen onderling (foto15). Enige schoonmaakwerkzaamheden -zoals het verwijderen van betonuitstulpin-gen aan de diepwand -waren hieren daarno~dig, doch deze werkzaamheden belemmer-den de voortgang niet.Door de goede uitvoering lieten zowel dediepwandpanelen zelf als de voegen nage-noeg geen water door. Voorts werkte ook hetfeit mee dat de bouwputconstructie werd sa~mengedrukt. De geplande waterbarri?re na-bij deteen-deinkepingin de rots-heeftgoedgefunctioneerd. Op slechts twee plaatsenwas grouten noodzakel?k.Een risico dat moest worden genomen, om-dat er geen oplossing voor beschikbaar was,was mogel?ke lekkage door de bodem. Im-mers de rots - Argelite - heeft op zichzelf eengoede gesloten samenstelling, doch kan welscheuren vertonen. Door het springen vande rots ten behoeve van de sleuf zou dit kun-nen verergeren, doch het bleek mee te val-len. Slechts twee 3 inch elektrische pompenz?n nodig geweest om de bouwput met eenwaterdruk van 27 m droog te houden.Optredende vervormingenTijdens de ontgraving en de bouw van de rin-gen werden de verplaatsingen geregistreerddoor inclinometers in de diepwandpanelen.Een toename van de vervormingen tijdensde bouw was duidel?k herkenbaar (fig. 16).Voor een standaard-paneel was de te ver-wachten verplaatsing van het 'buikje' in de72 CEMENT1995jlllegendinitial 25 sept '92- - 27 may '93---- 05 nov '93.?..?..... 08 dec '93max +Q74"\\\\\\\\\\"I',"""\\\\"liI'"fJ#/!f/. excav. to rock (approx finalsubgradel_,..,.;--rh_1I!Il? Maken van de ringen @ Vervormingen van een paneel@ Doorsnede secundaire bouwput? Gecorrigeerde vervormingen in verbandmet krimptussen de steunberen af te zinken. Hier-vooris hetelement asymmetrisch in de ca-tamaran gehangen, zodat het uitstak. Dithad weer allerlei ballastconsequenties,doch dat kon opgelost worden.? Voorkeur was een zo klein mogelijke put,doch wel toegankelijk voor een duiker.Daarom werd een afstand van 1 m tussenbuitenkant diepwanden voorkant elementaangehouden.? Op het moment dat deze bouwput wordtdrooggepompt, verdwijnt de hydrostati'STEMPELgrade....................[actual deflectionadual defledion ......,correcfEd furshrinkag~,......??........,. " ...."'. "...... -.72"max~predicted)?'?...,. -.37"max _/Jdeflection _..-/.....;;.~---"_..- ;E--.43 max_-- 1-_ --- .DIEPWANDwal!wand circa 15 mmo De metingen gaven ech-ter het dubbele aan. Op zichzelf niet veront-rustend: een doorbuiging van circa 25 mmvoor een bouwput met 74 m diameter. Uiteen nadere analyse bleek dater sprake wasvan een secundair effect, de krimp van hetbeton, met een even grote invloed als de pri-maire verplaatsingen. Na correctie bleek datde gemeten verplaatsingen goed overeen-kwamen met de berekende (fig. 17).De verklaring hiervooris, datde huidige stan-daard-eindige-elementenprogramma's nietde secundaire effecten - zoals materiaalei-genschappen - mee modelleren. De con-structie wordt slechts geschematiseerd totknopen en staven.'::{//~ ~u([:I:UCf)~I{[(!)UJoI-l-J:U([J:UCf)~Iz{[(!)UJoI-AFZINKTUNNEL-jf::::'----- ///~///DAMWANDSTEUNBEERJrr-1---nr--lr.../ /'':::0~0~IIIII- - - - - I \- _ _ f- c- _r-II-'--------l---L.-.-L.--L-L-L--4\Secundaire bouwputDe secundaire bouwput bevindt zich tussenprimaire bouwput enhetaanliggende afzink-element (fig. 18).Vanwege de grote diepte waarop het afzink-element zich bevindt, zijn de afmetingen vandeze bouwputonderdelen groot, is de belas-ting door grond en water hoog en is het doorde vele onderdelen uitermate moeilijkom debouwput waterdichtte krijgen. Immers nadatde opening in de ring gemaakt is, staat dezeputin verbinding met een open ventilatiege-bouw in aanbouw.De volgende overwegingen liggen ten grond-slag aan het ontwerp:? De steunberen worden waterdicht veron-dersteld. Tegen alle verwachting in blekendeze in de praktijk toch niet geheel water-dicht te zijn.? Er moest voldoende ruimte zijn om hettun-nelelement met de bestaande catamaran~-'~-- - - __\_PGL--C~-:::q="".=,.'?G?''S",'?Z:???.,Q?:????,:::2?:?.??;:s::.:?.?:J3?::
Reacties