UTILITEITSBOUW CONSTRUCTIEF ONTWERPECONOMISCHEBOUWTECHNIEK VOORPARKEERGARAGESirJ.C.van der Plas, Ingenieursgroep Van Rossum bv, Amsterdamir.F.H.P.Gielgens, IBC Bouwgroep Nederland B\T, BestDe bruto kosten per parkeerplaats vormen'waarschijnlijkhet belangrijkste gegeven in het ontwerpstadium van eenparkeergarage. Wat is de meest economischebouwmethode? In Alkmaar.bouwde me voor het eerst eenparkeergarage volgens het Warped Slab systeem, eenverdere ontwikkeling van het Lift Slab systeem*. De vloerenworden op het maaiveld gestort en langs de prefabkolommen op hun plaats gehesen. De bouwmethodedicteert de constructieve oplossing. Hoge bouwsnelheidwordt gekoppeld aan relatieflage bouwkostenIn december 1983 kregen zevenbouwbedrijven, waaronder IBC~? Bouwgroep Nederland bv te Besthet verzoek van de gemeente Alkmaareen'turnkey'aanbiedingtedoenvoordebouwvan eenparkeergarage, woningenen winkels op het terrein van de voor-malige kaasfabriek 'Karperton'. In sa-menwerking met de Werkgroep voorArchitectuur, Stedebouw en Stadsver-nieuwing te Alkmaar en de Ingenieurs-groep Van Rossum bv te Amsterdamdeed mc Bouwgroep in februari 1984een aanbieding voor het Karperton~complexaande gemeenteAlkmaar.De-ze aanbieding en de aanbiedingen vande zes andere bouwbedrijven zijn doorde Werkgroep Karperton van de DienstOpenbare Werken getoetst. Deze werk-groep, samengesteld uit deskundigen,onder meer op het terrein van stede-bouw,bouwkunde en financi?n, sprakinhaaraanbevelingeenduidelijkevoor-keur uit voor het door mc.aangebodenontwerp. Vooral het gunstige exploita~tiebeeld en het gebruikersvriendelijkekarakter van de parkeergarage waren*LiftSlab is een wettig gedeponeerd handels-merk van International Lift Slab Corp., USA.46voor de werkgroep doorslaggevend.Over?enkomstig de aanbevelingen vande werkgroep verleende de gemeenteAlkmaar mc opdracht tot verdere uit-werking van het plan.Het ontwerpDe parkeergarage van het Karperton-complex is ontworpen volgens het totnu toe in Nederland onbekende War-ped Slab systeem. Dit systeem, dat ont-wikkeld is door British Liftslab, is eenoptim.ale toepassing van het Lift Slabsysteem. HetLiftSlab systeemiseenuit-voeringsmethode waarbij alle verdie-pingsvloeren op elkaar, op de beganegrond worden gestort. Walmeer allevloeren zijn vervaardigd worden ze metbehulp van hydraulische vijzels, ge-plaatstopdekolommen,naardegewen-ste hoogte gehesenenverankerd.Vooralin de zestiger en begin zeventigerjarenwas dit systeem bijzonder interessantenzijn er talloze gebouwen op deze wijzegerealiseerd (zie Cement 1965 nr. 2, blz.603-605). Echter de bekistingstecbnie-ken hebben sinds de zeventiger jareneen dusdanige ontwikkeling doorge-maakt dat het grote voo~eel van hetLiftSlab systeem,te weten weinig man~uren voor de bekisting, nagenoeg tenietis gedaan. Mede door deze ontwikkelin~gen is British Liftslab het basisprincipevanLiftSlabbetergaanbenutten,nl.eenmal die meedere keren gebruikt kanworden. Door de steeds toenemendevraag naar goedkope parkeergarageshebben zij zich geori?nteerd op eengoedkoop alternatiefvoor de reeds lan-ger bestaande systemen. Het gevolg vandeze studie was de Warped Slab par~keergarage. De vloerenvan eeneen der~gelijke parkeergarage hebben in langs-doorsnede een spleet. Hetene vloerveldwordt ter plaatse van de spleet omhooggetrokken, het andere vloerveld wordtomlaag geduwd totdat het hoogtever-schil tussenbeidevloerveldenprecies deverdiepingshoogtebedraagt.Devloerenworden boven elkaar gebracht en welzodanig dat er in het midden een raak-vlakontstaat,watdan de centraleop- enafrit van de garage wordt (fig. 1). Hetconcept heeft de volgende voordelen:uiterst gebruikersvriendelijk (geen stei~Ie hellingen en bijzonder overzichte-lijk), overal horizontale gevellijnen,korte bouwtijd, klein bouwterrein enlage bouwkosten (bouwkosten per par-keerplaats Karpertongarage f 7000,-).Cement 1986 nr. 3Vanwege de korte beschikbare voorbe-reidingstijd van dit project waren deprefab kolommen niet tijdig leverbaar.Hierdoorwas hetnoodzakelijkomindebegane-grondvloer sparingen te makenwaarin de kolommen naderhand kon-den worden geplaatst.Constructieve aspecten2 Uitvoering van het grondwerk. Ditmoet zeer nauwkeurig geschieden,omdat de vorm van de onderste vloerde mal is voor de volgende vloer. Debetonwand markee:l."t het niveauverschiltussen de twee vloerhelften, dat in hetmidden van de garage maximaal is(2,40 m)1 Principe van het Warped Slabsysteem voor parkeergarages- Neem in gedachten een horizontaalvloerveld- Maak een smalle spleet met eenbreedte van circa 15 cm in het middenvan de plaat- Houd het vloerveld ter plaatse van degevels horizontaal en trek het vloerveldin het midden van de spleet uit zijnvlak, de ene zijde naar boven en deandere zijde naar beneden. HetdenkbeeWige vervormen duu:l."t voorttotdat twee boven elkaar gelegenvloeren elkaar in het middenontmoeten en aansluiten. Hier ontstaatde centrale op- en afritDe parkeergarage in Alkmaar is gefun-deerd op in de ~rond gevormde palen,de kolonunen zyn van geprefabriceerdbetonen de verdiepingsvloeren zijnvoorgespannen (VZA) platen. De bega-ne-grondvloer is daarentegen een opstaal gefundeerde, traditioneel gewa-pende betonvloer. In het navolgendeworden de constructieve bijzonderhe-den besproken.FunderingHetKarpertoncomplex ligt dichtbij hetcentrum van Alkmaar .en wordt om-ringd ?door historische panden. Centravan oude steden worden vaak geken-merktdoor eenggede, nietdiepgelegendraagkrachtige grondslag. Dit is ookhier het geval; ter plaatse zijn vanafca. 4monder maaiveld zeer draagkrachtigezandlagen met conusweerstanden vanca. 20 N/mm2aanwezig. Gezien debouwkundige staat van de omliggendepanden, met funderingen opstaal ca. 30cmonder maaiveld,werden eruiteraardspeciale eisen gesteld aan het bouwpro-ces. Traditioneel heiwerkwas voor aezelokatie uitgesloten, de trillingenzoudenonherstellJare schade aan de bestaandebebouwing kunnen veroorzaken. Hetcomplex is daarom gefundeerd op be-tonschroefpalen met een diameter va-ri?rend tussen de 300 en 500 mm,punt-diepte ca. 5 m onder maaiveld; de nutti-ge paalbelasting varieert tussen 300 en850 kN. Naast de voordelen van tril-lingsvrijeen geluidsarme uitvoeringheeftditfunderingssysteemookeenho-geproduktiesnelheid:de 185 palen zijn in slechts 3 dagen ge-produceerd.GrondwerkNadatde funderingspoeren zijn gestort,volgt een van de belangrijkste onderde-len van het bouwproces, namelijk hetgrondwerk voor de begane grondvloer.r-~-----~-------1 Deze op staal gefundeerde vloer vormtimmers de 'mal' voor alle verdiepings-vloeren. Het zandpakket van ca. 30 cmwordt in verschillende, goed verdichtelagen in de vormvan de te storten bega-ne-grondvloer gebracht. Dit verdichtezandpakket, afgedekt met een zwaarplastic folie doet uiteindelijk dienst alswerkvloer voor de begane-grondvloer(foto 2). .Cement 1986 nr. 3 47UTILllEITSBOUW CONSTRUCTIEF ONTWERPI r vloeren pakket.......,5431 3,00+--rn'"I~.~1,70+ 24002890~ Jo,w?I I I I 0,36+betonschroeL"-palen2,80+.~ '-t-2,ao:5 Kolom-vloerverbinding. Dekrachtsoverdracht geschiedt viastalen profielen en strippendeuvel sb16 1=175oplegstrip 190.50.20CN' 200keil 130.25.130staalplaat 180.50.;4--~staalplaat 180.280.4 Dimensionering van de gewapend-betonkolom. Ter plaatse van devloeropleggingen is een splijtwapeningopgenomenDe berekende wapening wordt ver-deeld tussen 140 mrn en 465 mm van-afde bovenzijde van de kolom en van-af het aangrijpingspunt van de belas-ting door de vloeren op de kolom.Inde geprefabriceerde kolommen is terhoogte van de later aan te brengen ver-met parkeermanoevres. De max?malekolommaatis 465 mm, waarbij de leng-ten van de zijden 193 mm bedraagt. De-ze kolomafmeting volgt direct uit degroottevande op de kolomkop geplaat-stevijzel, namelijk de max?male afstandtussen de vijzelstangen ter weerszijdenvan de kolom bedraagt 635 mm; de af-stand tussen hart trekstang en zijkantkolom moet minimaal 85 mm zijn, zo-datde max?male kolommaat 46.5 mm is.De kolommen werden in twee delenvervaardigd en wel een basiskolom, meteen lengte van 10,69 m en een opzetele-ment van 2,40 m resp. 4,80 m voor hetlage en het hoge deel van de parkeerga-rage (fig. 4a-b). De reden voor het ver-vaardigenvan de kolommenin twee de-len is aat bij een max?male lengte van15,49 m de kniklasttegrootbleek tezijn.Het oppervlak waarover de vijzel zijnkrachtop de kolomoverdraagtis gering,namelijk 100 x 465 mm2. Conform deberekening van de splijtwapening ach-ter de verankeringen bij voorgespannenbeton, is ook in dit geval onder het op-legvlak van de vijzel een splijtwapeningaangebrachtvolgens art. H-701.5 van deVB 1974/1984. De benodigdewapeningvangeribd staal meteen diametervan 10rnm wordt berekend met de volgendeformule.sparing '150 t.b.v.vloerkragenN '".'"-E---stekken uit funderingl.JKolommenAls draagconstructie voor de verdie-pingsvloeren is gekozen voor kolom~men van geprefabriceerd beton, kwali-teitB 45. De wens van de opdrachtgeverwas deze kolommen in doorsnede eenachthoekige vorm te geven, in verb::indatubes ~ 50De dakvloer (5e) is dan nog nietvoorge- .spannen, de 4evloer slechtsvoor 50%;deIe tlm 3e vloer zijn volledig voorge-spannen.Metbehulp van hetcomputerprogram- '--~~~~~~~~~~~~~--'ma HP 738 G is de keerwand berekend,waarbij de verlenging van de trekstan-gen in rekening is gebracht. De schroef-palen worden beschouwd als door degrond elastisch ondersteund en door detrekstangen via de poer aan de kop ho-rizontaal belast. De berekende kracht inde trekstang is ca. 23 kN.3 Doorsnede over de keerwand terplaatse van het grootstehoogteverschilGrondkering in het hartvan de ga-rageDe parkeergarage is denkbeeldig intwee helftenteverdelen,waarbij de snij-lijn over de lengteas van de garage loopt. . ~Tengevolgevande tegengesteldekrom-ming van de vloerhelften is in het hartvan de garage het hoogteverschil tussende vloerhelften max?maal, nl. 2,40 m.Op begane-grondniveau wordt degrond terplaatse van dit hoogte verschilgekeerd door een betonnen wand, ver-ankerd aan de poeren onder de kolom- .men, met stalen trekstangen 0 20 mmh.o.h. 3750 mmo Op het hoger gelegendeel van de grond naast de keerwand op1,20 m + m.v. worden achtereenvolgensvijfvloerenvan 200 mm dikte gestortennagespannen. Deze vijf betonvloerengeven voor de berekening van de keer-wand, trekstangenen palen de volgendeverticale belasting op de ondergrond:Ie tlm3evloer- 3x2,50- 7,50kN/m24evloer ~ 3,65 kN/m25evloer ~ 4,80 kN/m2~15,95kN/m248 Cement 1986 nr. 36In te storten kraag in devloerconstructie, metvoorzieningen voor het hijsen van devloerenonder de eerdergenoemde keilen hunsteun vinden (f?to 6).Aangezien de vier zijden van de kraagelk een kwart van de totale vloerbelas-ting per kolompunt opnemen is de be-lasting per zijde van de kraag:0,25 x 1,4 x 1,10 x 609 - 234,5 kN.Via de UNP profielen wordt de krachtuit de vier stalen strippen overgebrachtop de twee keilen.Bij hetberekenenvande UNP-profielen is ervan uitgegaandat een strook beton terbreedte van400mm, bij de belastingsoverdracht mee-werkt. Deze vloerstrook krijgt een extrawapeningvan 40 10onderenboven. Detotale belasting van de vloer per kolomwordt via deuvels (22 stuks lasankers 016, lang 175 mm) aan de kraag overge-dragen. Deze deuvels worden op af~schuiving belast. Controle op.pons vanhet beton langs de kraagwees uit dat dein de montagefase optredende maatge-vende schuifspanning onder het als ma~ximum gestelde bleef.StabiliteitIndebouwfase bestaatde parkeergarageN45 - 469}2 - 663 kNDe rekenbelasting op een keil van 469kN in de, montagefase is dus duidelijkmaatgevend. De keil heeft na het aan-brengen een helling van ca. 45 graden, L---_~_~ -_-1zodat de belasting in de lengterichtingvan de keil is:Nrckcn ~ 1,10 x 1,70 x 0,5 x 375 ... 351 kN(beton)Nrckcn - 1,10 x 1,50 x 0,5x 375 - 310 kN(staal)Aan twee tegenover elkaar gelegen zij-denvan hetvierkantzijn de hijsvoorzie~ningen aangebracht. De beide anderezijden zijn voorzien van nokken waar-De bovenste lasnaad van het staalplaatjeaan d? kolom waar de keil tegen steunt,wordt met een straal van 12,5 mm holgeslepen zodat de bol geslepen keil te-gen dit steunpunt zijn druk geheel ge-lijkmatig kan overdragen.In degebruiksfaseIn deze fase draagt de kolom uiteraard??n vloerveld per verdiepingvloer7,50x7,76xO,20x24,0 -280kNnuttige belasting7,50x6,356x2,0 - 9SkN375kN559kN50kN609kNNrckcn -1,1Ox 1,40xO,5x609 - 469 kNper keilDeze rekenbelasting geldt zowel voorbeton als voor staal.vloeren2x7,50x7,76xO,2x24,0-windbelastingEen geringe hoekverdraaiing van devloer ter plaatse van de kolom is nietdenkbeeldig. H?erdoor zouden de beidekeilen mogelijk niet elk de helft van debelasting gaan dragen. Om dit in reke-ning te brengen verhogen wij (arbitrair)de rekenbelasting op een keil met 10%.7Windportaal ten behoeve van destabiliteit in dwarsrichtinggedurende de bouwfase8Woud van prefab-betonkolommen, met stalenconstructies voor stabiliteit van hetgebouw tijdens het hijsen van devloerendiepingsvloereneenstaalconstructiein-gestort. Dezestaalconstructie bestaat uittwee UNP 100 profielen, lang 435 mmrug aan rug op een afstand van 150 mm.Tegen de koppen van de profielen zijnstaalplaten (180x280x15 mm) gelast,waarop aan beide zijden een nok is ge-last. Op deze nokzal nahethijsenvandevloerplaat de zogenaamde 'keil' rusten,een stalen strip (150x130x25 mm) die deverbinding vormt tussen vloer en ko-lom. Per kolom dus twee keilen (fig. 5).De grootte van de kracht die via de keilop dekolomwerkt, is alsvolgtberekend.Tijdens de montageJaseTwee vloeren inde 'parkeerstand'. Ditiseen tijdelijke oplegging van twee vloe-ren tijdens het hijsen, waarbij de onder-ste vloer via de keil op de kolom draagt.KragenDe belastingoverdracht tussen de voor-gespannen betonvloer en de kolomwordt verzorgd door een stalen kraag-constructie. Deze kraag is in de vloerverankerd en omvat de betonkolom. Indekraagzijnuitsparingenvoorzienvoorhet doorvoeren van de trekstangen tenr--'"""~-------------'"behoeve van het hijsen. De kraag wordtgevormd door een vierkant van aan el-kaar gelaste strippen en U-profielen.,y 3000 ~, 11000~6'-+11--__1. "'1,2500 l1600';'11000~ ~,r 3000 ~(Cement 1986 nr. 3 49UTILITEITSBOUW UITVOERINGSTECHNIEK.7200 +Or 3750 ,~80503750 ,r8050~dilatieIr-koppe tingen d.m.v. stort trokenr-dilati..,... I,- ... I,- I,r 3750 of.t!...-..J:!.....+.J:!.....+.~..!i.--..~De-uitvoeringStorten van de vloerenBelangrijkste onderdeel van het bouw-proces is het storten van de begane-grondvloer. De maatvoering van dezevloer is essentieel, immers deze vloer isde mal voor alle verdiepingsvloeren.Vooral de maatvoering in het middenvan de parkeergarage is bijzonder kri-tisch, omdat daar het verdiepingsni-veauverschilvan 2,40 m tot uiting komt.Nadat de vloeren naar hun definitievepositie zijn gehesen. moeten de verdie-pingsvloeren 1 en 2, 2 en 3 enz. exact opelkaar aansluiten.den de vloeren op 7,20 m +m.v. en ho-ger aan deze tijdelijke stabiliteitsvoor-zieningen gekoppeld. Alle hijshande-lingen mogen slechts wordell Uitge-voerd bij een vrij lage win~snelheid(windkracht 4 oflager) in verband metde door de wind veroorzaakte krachtenin de kolommen en stabiliteitsverban.;.den.Nadat alle vloeren op hun definitieveplaats zijn gehesen en aan de kolommengekoppeld, worden de beide vloerhelf-ten ter plaatsevan de kopgevels en inhetmidden van de lange zijden aan elkaarverbonden door middel van een beton-aanstorting. Door de bijzondere vorm. van devloerenontstaan nu twee vanbo-ven naarb?nedendoorlopende spiralen,die de op de parkeergarage werkendehorizontale krachten naar de fundering f----,~~---~-----~---~kunnen afvoeren (fig. 9). Een uitzonde-ring hierop vormt de begane-grond-vloerende dakvloerdie dooreendilata-tie van de tussenliggende vloeren zijngescheiden. Dilatatie van de dakvloerten opzichte van de overige vloeren isnodig vanwege de te verwachten ther-mische lengteveranderingen in de dak-vloer. De begane-grondvloer is gedila-teerd in verband met de te verwachtenzettingenvan deze op staal gefundeerdevloer. Horizontale krachten op de dak-vloer en de begane-grondvloer wordenvia de kolommen afgevoerd.9 S?hematische dwarsdoorsnede,waarin de wijze van afdracht vanhorizontale belasting duidelijk wordtDe stabiliteitsverbanden moeten buitende te hijsen vloeren worden geplaatstom het hijsproces niet te storen. Dezerandvoorwaarde heeft geresulteerd intwee verschillende stabiliteitsverban-den.Ter plaatse van de korte gevels bestaathet stabiliteitsverband uit een stalenportaal, geplaatstop de fundering en af-getuid aan de fundering. De trekkrach-ten die deze tuien op de fundering uit-oefenenworden door heteigengewichtvan de fundering en trekpalen opgeno-men. De stabiliteit in langsrichtingwordt gewaarborgd door twee stalenkokerprofielen die in de krappe ruimtetussendebeide bouwdelenopdegrond-kerende betonwand zijn ge,elaatsten af-getuid naar de fundering (fig. 7,Joto 8).In de 'parkeerstand' van de vloeren, detijdelijke positie in het hijsproces, Wor-uit twee delen van halve vloervelden,een deel van vijfen een deel van zes tehijsenvloeren.Er zijn tijdelijkevoorzie-ningen nodig ominde bouwfase tijdensen na het hijsen van de vloerenwindbe-lasting te kunnenopnemen.Stabiliteits-voorzieningen tijdens de bouwfasezijnook nodig vanwege de te grote knik-lengte van de kolommen. Tijdens hethijsen van de eerste vloer (de dakvloer)worden de kolommen aan de bovenzij-de belast met het eigen gewicht van devloer. In dezefase zijnde kolommenve-rend ingeklemd in de fundering waar-door de kniklengte dus meer dan twee-maal de kolomlengte is. Zodra de eerstevloer nabij de kolomkop is opgelegd,wordt deze aan de stabiliteitsverbandengekoppeld, waardoor de vloer in hori-zontale richting niet meer kanverplaat-sen. Zo ontstaat ter plaatse van de ko-lomkop als hetware eenscharnierwaar-door de kniklengte van de kolom aan-zienlijk wordt gereduceerd. Tijdens hethijsen van iedere volgende vloer wordtde belasting ten gevolge van het eigengewichtaltijd viade kolomkop afgedra-genechterdoordereductievandeknik-lengte kunnen de kolommen deze be-lastingen dragen.50 Cement 1986 nr. 3Cement 1986 nr. 3De opstaal gefundeerdehegane-grond-vloer is, in tegenstelling tot de overigevloeren traditioneel gewapend.De verdiepings- endakvloeren zijnvoorgespannen vloeren met voorspan-ningzonder aanhechting (VZA) (foto JO).HetVZA-systeemisverkozenbovenhetVMA-systeem om de volgende rede~nen:- VZA is sneller aan te brengen danVMA;- VZA kan beter rondom de stalen kra-gen terplaatse van de kolommenwor-den gelegd dan VMA;- Bij VMA kunnen de voorspankanalenpas worden ge?njecteerd nadat devloeren naar hun definitieve positiezijn gehesen. In de periode die ligt tus-senhetstortenenhetinjectere.nvandevloer zijn de gespannen voorspanka~belsin feite niet beschermd, tengevol-ge van de strenge winter van 1984-1985 was dat hier 12 weken!De maximale omvang van de heschik-barehijsinstallatieis 24vijzels. Omdaterhier 32 kolommen zijn, zijn de verdie-pingsvloeren in de dwarsrichting intwee vloerhelften opgedeeld; een bol eneen hol vloerhelft. Deze opdeling heefttevens eenvoordeel datdeenevloerhelft10 Detail van de VZA-vloer terplaatse van de kolom-doorvoeringYloerenpakket op de beganegrond. De bovenste vloer is nogniet nagespannen12 Vijzel op kolomkop. De 16vijzels zijn in een besturings-systeem gekoppeld voor het verzekerenvan gelijkmatig hijsenkanwordengewapend terwijl de anderewordt gestort. Hierdoor kon een pro-duktiesnelheid van een vloerhelft perweek worden gerealiseerd.VoorspannenDe randbekisting is de enige bekistingdie bij het Lift Slab systeem noodzake-lijk is. Deze bekisting wordt meteenvoor het totale vloerenpakket (5 of 6vloeren) geplaatst. Een probleem is datde gestortevloerenna enkele dagenver-harding een 'krimvoorspanning' moe~tenkrijgen. Spannendoordebekistingisniet mogelijk.Dit betekentdat de rand-bekisting rondom de voorspankabelsper vloer ontkist moet kunnen worden"(fOto 11). Ter plaatse van de belendendepercelen aan de kopgevel was de ruimteom te spannen slechts 50 cm, waardoorde gebruikelijke spanapparatuur daaronbruikbaar was en een speciaal ont-wikkelde kleine spanvijzel moest wor-den gebruikt.Als scheidingslaag tussen de te stortenvloeren is gebruik gemaakt van een ge-wapende kunststoffolie. Bijkomendvoordeelhiervanis datdeonderkantvande vloeren glad en spiegelend zijn ge-worden, waardoor de parkeergarage erglicht en overzichtelijk overkomt.HijsenCentrisch op de kolomkoppen wordenhydraulische vijzels geplaatst (foto 12).Vanaf de vijzels, ieder meteen hijsver-mogen van 750 kN, voeren twee vanschroefdraad voorziene trekstangennaarde stalen,ingestorte kragen. Devij~zels zijn voorzien van blokkeerinrich-tingen,waardoorhetterugzakkenvandevloeren bij eventuele defecten in de vij-51UTILITEITSBOUW UITVOERINGSlECHNIEKOndanks de strenge winter van '84/'85en een staking in de bouw kon dezeunieke parkeergarage slechts 18 maan-den na opdracht tot het uitwerken vaneen definitiefplan, op 31 oktober 1985feestelijk worden geopend.heid te verkrijgen. Tenslotte kan eenaanvang worden gemaakt met de af-bouw van de parkeergarage zoals hetmetselen van de gevels, trappenhuizenen liftkoker, het aanbrengen van de be-nodigde electra, veiligheidsvoorzienin-gen, parkeerapparatuur etc.zels of in het hydraulische systeemwordt verhinderd. De slag (hefhoogte)van de vijzels bedraagt 12,5 mm; de sla-gen volgen elkaar automatisch en insnelle volgorde op. Na iedere slag van12,5 mmvolgtautomatischeencontroleofalle vijzels precies dezelfde slag heb-ben gemaakt. Indien een van de vijzelsniet correct heeft gefunctioneerd, scha-kelt de apparatuurzichzelfautomatischuit en geeft dan aan welke vijzel de oor-zaak is. Pas wanneer deze vijzel is bijge-steld kan het systeem wederom starten.De hijssnelheid hangt in grote mate afvan de belasting op de vijzels en van denoodzakelijke controle op gelijkmatigheffen.In Alkmaar werden twee vloeren tege-lijk (900 ton) met eensnelheid van ca. 3 r---~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~--L.-~meter per uur gehesen!Nadat de vloeren op hun definitieve ni-veau zijn opgelegd, kunnen de vloer-helften onderling worden gekoppelddoor middel van stortstroken en kun-nen de verbindingen tussen kragen enkolommen worden aangestort. De kol-omkoppen die hierdoor ontstaan, heb-ben geen constructieve waarde maarzijnnodigomvoldoende brandwerend-65 43 2fase 223 4kolommen oplengen5 634 542 3 25n n n n 6, , , , , I4I1 I I1 I153' , , . ", ,4' . , ,21., I, 32I I I1I ,t dfase 156I I I I I I4I I? 3I I I I2I , ,1kI I? I, ,, .5n n ~----~---, , , ,4I1 I3 "I I21 , I 6I I 54II I3I2,. I1I Ipar eers andefinitieve positie5n n, . .,4I3,,'5 6? I ,4I I I32I I , I21 ' , I" 1I5 43 21Fase 1 tot en met 4 van hethijsproces13Hettotalehijsprocesisopgedeeldinvierfasen (fig. 13).Tijdens de eerste fase wor-den de vloerhelften 3, 4en 5 van de lin-kerhelft naar parkeerstanden gehesen.Daarna worden de 16 vijzels omgezetnaar de rechterhelft en kunnen de vloe-ren ~ tlm 6 van de rechterhelft (fase 2)naar hun defmtieve oftijdelijke opleg-gingenwordengehesen.Tijdens hethij-senvan fase 2wordendekolommenvande linkerheftopgelengd, zodatdirect nafase 2fase 3kanvolgen. Infase 3wordenalle vloeren van de linkerhelft naar hundefinitieve positie gehesen en opgelegd,ttrwijl&~wmmenvanderechtt~helftwordenopgelengd.Tenslottevolgtfase 4 waatbij alle vloeren van de rech-terhelft tiaar hun definitieve positieworden gehesen. Dit gehele hijsprocesnaminAlkmaarslechts 16werkaageninbeslag.Staren platen ofkeilen brengen de ver-binding tussen de vloer en de kolom totstand. Zodradevloerca. 10cmonderhetniveau van oplegging is aangekomenworden de keilen tussen de kolommenen kragengelegd. Doorde vloer iets bo-ven het gewenste oplegniveau te hijsenvallen de keilen in hun definitieve posi-tie waarna de vloer weer iets moet zak-ken om de vloerbelasting via de keilennaar de kolommen afte voeren.52 Cement 1986 nr. 3kolommen oplengen5, . 63 4 ., , . ,, , 54' , ?,I I 32 ' , , ,21 154 .. ?, 6I 53, ?, 4.:, I?.I2., , , 3 21 1fase 3Cement 1986 nr. 3. 654 ,3 54' ,I I2, , , 3 21 1654' , ,, 5432., ., 3 21 165 54 43 32 21 1fase 414 De eerste vloer is tot de'parkeerstand' gehesen. Hetgebruik Van plastic folie als scheidingtussen de op elkaar te storten vloeren,resulteert in een gladde, spiegelendeonderzijde van de vloer15 .Beeld van het gebouw tijdenshet hijsproc?d?. Fase 1 isvoltooid (vergelijk figuur 13)53