O n d e r z o e k & t e c h n o l o g i eD uur zaamheidcement 2006 278Enkele jaren geleden stelde deDeen Rostam voor om betoncon-structies te voorzien van eengeboortecertificaat [1]. In datgeboortecertificaat, of geboortere-gister, zouden behalve gegevensover gebruikte materialen ook bij-zonderheden moeten worden vast-gelegd over onder meer verwerk-baarheid, uitvoerings- enverhardingsomstandigheden ennabehandeling. De gedachte hier-achter was dat de allereerste fasevan de levensduur van een con-structie van cruciaal belang is voorde duurzaamheid en de totalelevensduur. De belangrijkste oor-zaak van afnemende duurzaam-heid is corrosie van de wapening.Twee factoren zijn van dominantbelang voor het wel of niet optre-den van corrosie. Dat zijn degrootte en de kwaliteit van de dek-king. Bakker e.a. [2] stelt zelfs dathem geen gevallen bekend zijnwaarbij dekking en betonkwaliteitvoldeden aan de voorschriften ende wapening toch is gaan roesten.Het gaat er dus vooral om ervoorte zorgen dat dekking en beton-kwaliteit in overeenstemming zijnmet de gestelde eisen. De vraag isnu hoe deze op zichzelf bekendeeisen kunnen worden gereali-seerd. Daarvoor is meer nodig dankennis van het materiaal beton.Ook is met het ? achteraf ? regi-streren en vastleggen van waarne-mingen en metingen in eengeboorteregister nog geen kwalita-tief hoogwaardige constructie ver-kregen. Registreren is iets andersdan produceren. Kennis van mate-rialen is nodig, het hanteren vanvoorschriften en richtlijnen is ver-plicht of gewenst, het gebruik vancertificaten zeer aan te bevelen,het toepassen van rekenmodellennuttig. Maar al deze `technischekwaliteitsfactoren' bij elkaar zijnnog geen garantie voor kwaliteit.Voor dat laatste moet een beroepworden gedaan op een ander typekwaliteitsfactoren. Deze kwaliteits-factoren vormen samen met detechnische kwaliteitsfactoren eenkwaliteitsformat, waaraan denaam `DREAM CODE' is gegeven[3, 4].D R E A M C O D EDe DREAM CODE is een Engels-talige acroniem voor een aantalkwaliteitsaspecten, die elk voorzichzelf ?n in hun onderlingesamenhang bepalend zijn voor dekwaliteit van het eindproduct.Deze kwaliteitsaspecten zijn Dedi-cation, Responsibility, Expertise,Awareness en Alertness, Manufac-turing, Materials en Models, Com-munication, Certificates, Codes enControl, Organisation, Disciplineen Education (fig. 2). Via deDREAM CODE wordt de multidis-ciplinairiteit van de bouw in beeldgebracht en wordt benadrukt datelk van de aangeduide kwaliteits-factoren in harmonie moet zijnmet andere relevante factoren.DedicationIn zijn uittreerede haalt professorD. Dicke [5] een verhaal aan vanF. Schumacher over het tellen vankoeien. De ik-figuur uit het ver-haal noemt zichzelf een statisti-cus. In de oorlog werkte hij eenpoosje op een boerderij. Het waszijn taak om elke morgen voor hetontbijt de koeien te tellen. Twee-endertig waren het er. Trouwmeldde hij het resultaat aan zijnbaas. Op een dag stond er eenoude boer bij het hek van het wei-land, die de ik-figuur vroeg wat hijkwam doen. "Koeien tellen", washet antwoord. De oude boerschudde het hoofd. "Daarvan zul-len ze niet beter worden", zei hij,en liep weg. Op een ochtend teldede man slechts eenendertig koei-en. Hij bleef nog even staan, maarhad geen zin om te wachten tot delaatste koe zou komen opdagen.Hij ging naar huis en meldde zijnbaas dat hij eenendertig koeienhad geteld. Zijn baas werd woe-dend. Hij nam de man mee ensamen gingen ze het land in. Daarvonden ze koe nummer twee?n-dertig. Het beest was dood. 'sAvonds dacht de man na over deuitbrander die hij van zijn baashad gekregen. Opeens herinnerdehij zich de oude man bij het hek.`DREAM CODE' voor het realiserenvan duurzame constructies ?Pleidooi voor samenhang en balansprof.dr.ir. K. van Breugel, TU Delft, Faculteit Civiele Techniek en GeowetenschappenDe grootte van de dekking en de kwaliteit van het beton zijn de twee parame-ters die van doorslaggevende betekenis zijn voor de kwaliteit en duurzaam-heid van betonconstructies. Om duurzaamheidsproblemen te voorkomen,zullen we ervoor moeten zorgen dat de dekking en de betonkwaliteit in over-eenstemming zijn met de gestelde eisen. Hoe kunnen deze op zichzelf bekendeeisen worden gerealiseerd en hoe komt het dat het kennelijk zo vaak misgaat?kwaliteit van de dekkinggrootte van de dekking1 |Cruciale duurzaamheids-parameters: grootte enkwaliteit van de dekkingO n d e r z o e k & t e c h n o l o g i eD uur zaam heidcement 2006 2 79Langzamerhand begon hij tebegrijpen wat die man hadbedoeld toen hij zei dat die koeienvan het tellen niet beter zoudenworden. Met het dagelijks tellenvan de koeien had hij wel zijndagelijkse taak volbracht, maargeen enkele bijdrage geleverd aande kwaliteit van de veestapel. Debedoeling van het tellen was dathij de beesten als het ware doorzijn handen zou laten gaan, ze inde ogen zou kijken. Dan had hijgezien dat er een beest was waar-mee iets aan de hand was. Maarzijn betrokkenheid bij de veestapelwas nihil. Hij was ook geen boer.Hij was slechts aangenomen omte tellen. Althans, dat was zijninterpretatie.Met dit verhaal houdt Schuma-cher ons een spiegel voor. In elkefase van het bouwproces moetende actoren weten waarom ze ietsdoen en waarom hun rol belang-rijk is. Zonder kennis daarvannemen betrokkenheid en toewij-ding snel af en neemt de kans toedat arbeid degenereert tot koeientellen. Om betrokkenheid en toe-wijding scherp te houden is hetbelangrijk dat men weet wat hetbelang van elke handeling is voorde kwaliteit van het eindproduct.ResponsibilityDe constructeur van een grootbetonnen gebouw in Seattle werdeens de vraag gesteld hoe hetsamenspel tussen betontechnolo-gen en constructeurs was geweesttijdens de voorbereiding en de uit-voering van het werk. In hetgesprek dat volgde vertelde deconstructeur dat hij tijdens de uit-voering van het betonwerk nooitop de bouwplaats was geweest.Zou er tijdens de bouw iets foutgaan terwijl hij in de buurt was,dan zou hem dat bij eventuelerechtszaken die daarop kondenvolgen in een moeilijke positiekunnen brengen. De opmerkingdat er in Californi? evenveel juris-ten rondliepen als in heel Japanmaakte alle vragen over dit onder-werp verder overbodig. Van even-tuele problemen die tijdens hetstorten van het beton waren opge-treden heeft deze constructeurnooit iets kunnen leren.De afrekencultuur waarvan hiersprake is verhindert een goedeinteractie tussen partijen diesamen een goed product moetenleveren. In plaats van stimulerenvan teamwork en betrokkenheiddomineert hier een systeem datmensen vroeg of laat demotiveert.Om mensen te motiveren tot hetdragen van verantwoordelijkheid ishet nodig, in de eerste plaats, dathen verantwoordelijkheid wordtgegeven en, in de tweede plaats,dat zij in staat worden gesteld omdie verantwoordelijkheid waar temaken door zichzelf op de hoogtete stellen van het effect van h?nbijdrage aan het bouwproces opde kwaliteit van het geheel.ExpertiseBij gebrek aan expertise zullentoewijding en verantwoordelijk-heidsbesef niet in staat zijn ditgebrek te compenseren. Een werk-nemer die vol toewijding de dek-king controleert en registreert ende resultaten vervolgens in eenmap opbergt zonder zich bewustte zijn van de consequenties vaneen te kleine dekking, heeft geenenkele bijdrage aan de kwaliteitgeleverd. Een typisch voorbeeldvan meten zonder weten. Natuur-lijk weet men meestal wel waarommen iets doet en is de expertiseom een goed product te makenwel aanwezig. Dit kan echteranders liggen als bijvoorbeeldnieuwe betonsoorten worden toe-gepast. In die gevallen kan menniet meer terugvallen op bestaan-de expertise en moet men wellichtovergaan tot het maken van eenproefstort om tot goede beslissin-gen te komen ten aanzien vanmengselsamenstelling, stortvolg-orde, type bekisting, afwerking,nabehandeling, enz.Awareness en AlertnessLang niet altijd zijn wij onsbewust van de gevolgen van onsdoen en laten. Realiseren wij onswel eens dat er jaarlijks circa vijf-tien miljoen ton afval vrijkomt bijbouwen en slopen? En staan wijer wel eens bij stil dat van dematerialen en energie die wordengebruikt bij industri?le productie-processen slechts 7% uiteindelijkin het product terechtkomt? [6].Hoe meer wij weten over de gevol-gen van de keuzes die in deopeenvolgende fasen van hetbouwproces worden gemaakt, hoegroter onze verantwoordelijkheiddaarvoor wordt. Van Kasteren [7]concludeert dat uit oogpunt vanduurzame ontwikkeling (sustaina-bility) het slopen van bouwwerkenop grond van (korte termijn) eco-nomische overwegingen vanuitmilieuoogpunt zeer ongewenst is.Constructies met een lange tech-nische levensduur zijn dus vanuitsustainability-oogpunt in het voor-deel. Anders gezegd: op de langeduur loont kwaliteit! Een slechtekwaliteit leidt tot vroegtijdige2 |DREAM CODE voor hetoverbruggen van theorieen praktijktheorie praktijkDedicationResponsibilityExpertiseAwarenessModelsMaterialsManufacturingDe vier C's:CommunicationCertificatesCodesControlOrganisationDisciplineEducationD ER A M C O D EO n d e r z o e k & t e c h n o l o g i eD uur zaamheidcement 2006 280sloop en levert een negatieve bij-drage aan een duurzame ontwik-keling van onze samenleving.Manufacturing, Materials en ModelsIn de bouw wordt slechts 10 tot20% van alle defecten toegeschre-ven aan gebrekkige kwaliteit vanhet materiaal [8]. Volgens Bonshore.a. [9] vormen defecte materialenslechts 10% van alle gebreken aanconstructies. Materialen lijken dusniet een echt probleem te zijn alshet gaat om kwaliteit. Toch moe-ten wij voorzichtig zijn met hettrekken van conclusies uit dezegetallen. Met veel nieuwe materia-len is nog maar weinig ervaringopgedaan. Extrapolatie vanuit deervaring met traditionele beton-mengsels kan in dit geval niet. Wehebben hier te maken met een`predictability gap', die zich vooraldoet gelden bij levensduurbereke-ningen [3]. Voor het opvullen vandeze lacune is behoefte aan funda-mentele modellen, die ons in staatstellen de brug te slaan tussen demicrostructuur van het materiaalenerzijds en de materiaaleigen-schappen anderzijds [10]. Dezemodellen gaan terug tot op hetmicroniveau en betreffen zowelhet verharde als het verhardendebeton. Voor verhardend beton zijnmet name modellen voor hetbeschrijven van het verhardings-proces en de microstructuur vanbelang. De microstructuur en hetdaarmee samenhangende pori?n-systeem zijn cruciaal in duur-zaamheid- en levensduurbereke-ningen. Daarnaast geven dezemodellen ook inzicht in de ont-wikkeling van sterkte, stijfheid,spanningen en kans op scheurvor-ming. De voor grote projectensteeds vaker toegepaste verhar-dingsbeheerssystemen zijn mooievoorbeelden van `multi-scale'-modellen, waarmee de link wordtgelegd tussen micro- en macroni-veau enerzijds en tussen theorieen praktijk anderzijds [11].De vier C's: Communication,Certificates, Codes en ControlCommunicatie is een van dehoekstenen van een kwaliteitssys-teem. De noodzaak van goedecommunicatie is gegeven met demultidisciplinariteit van de bouw.Van deze noodzaak zouden wijons alleen kunnen ontdoen als wijin staat zouden zijn z?lf alles teweten en te kunnen. Gedwongendoor het feit dat een mens beperktis in zijn mogelijkheden, zal hijechter een deel van de taken uithanden moeten geven. Op datmoment komt certificatie in beeld.Het certificaat geeft ons de garan-tie dat hetgeen wordt aangekochtof ingehuurd, van een kwaliteit isdie overeenkomt met wat gewenstof vereist is. Op deze wijze heeftcertificatie een belangrijke toege-voegde waarde. Het garandeerteen kwaliteitsniveau en reduceert,voor bepaalde partijen, de nood-zaak zelf kwaliteitscontroles uit tevoeren. Mits professioneel gehan-teerd draagt certificatie zo bij aande kwaliteit van een product enaan de doeltreffendheid waarmeeeen resultaat met voorgeschrevenkwaliteitsniveau kan wordenbereikt.Het voorgaande geldt ook voorvoorschriften, richtlijnen en aan-bevelingen. Het zijn documentendie de actieradius van de enkelingvergroten door gebruik te makenvan wat anderen - experts oponderscheiden gebieden - eerderhebben uitgedacht en aan hetpapier hebben toevertrouwd.In het complexe bouwproces zijnvoorschriften en certificaten waar-devolle communicatiemiddelen.Voorwaarde is wel dat ze wordengehanteerd door goed opgeleidemensen die de achtergronden enbeperkingen van deze documen-ten kennen. Voorschriften en cer-tificaten kunnen ook nooit de ver-antwoordelijkheid van eenontwerper ongedaan maken voorde keuzes die hij maakt. Evenminmaken deze documenten contro-les op de bouwplaats overbodig.Achterwege laten van controlesveronderstelt perfectie van demens. Maar die perfectie is erniet. Ook niet bij mensen die vol-strekt te goeder trouw hun werkverrichten. De grootte van de dek-king op de wapening en de vorm-vastheid van de bekisting moetenworden gecontroleerd. Toezicht encontrole zijn ook cruciaal bij denabehandeling van het betonwerk.De nabehandeling bepaalt in hogemate de kwaliteit van de dekkingen, vooral bij geringe dekking, delevensduur van de constructie.Controles hebben echter alleenzin als een gesignaleerd probleemonmiddellijk tot actie leidt. Als datniet het geval is, dan zijn we aan-geland op het niveau van hetonbekommerd koeien tellen. Nie-mand wordt daar wijzer van enkwaliteit wordt er niet beter van.OrganisationHet ontwikkelen van goed wer-kende software vereist ordelijk-heid in denken en doen van deprogrammeur. Deze ordelijkheidontstaat niet vanzelf. In zijnintreerede `De evolutieparadox'stelde van Deursen, sinds korthoogleraar softwareontwikkelingaan de TU Delft, dat softwareonderhevig is aan de entropiewet.Die wet zegt dat complexe syste-men streven naar een grootstmogelijke chaos. De bouw is ookeen complex systeem, wat ondermeer tot uiting komt in het feitdat de actoren die samen eenbouwwerk moeten realiserenvoortdurend in verschillendesamenstelling opereren. Afhanke-lijk van de omvang van een pro-ject worden steeds nieuwe project-teams gevormd om het projectvoor te bereiden. Mensen, afkom-stig uit verschillende disciplines,moeten op elkaar ingespeeldraken, en dat vaak onder grotetijdsdruk. Ontwerpers, construc-teurs, betontechnologen, project-voorbereiders, heiers, betontim-merlieden, vlechters enstortploegen moeten samen ietsvoortbrengen dat voldoet aaneisen betreffende esthetica, sterk-te, stijfheid, uitvoerbaarheid,duurzaamheid, kosten en arbeids-omstandigheden. Gelukkig leidtdit complexe spel niet per definitieO n d e r z o e k & t e c h n o l o g i eD uur zaam heidcement 2006 2 81tot chaos, maar het gaat ook nietvanzelf goed. Op alle punten vol-doen aan gestelde kwaliteitseisenvereist goed georganiseerd team-work. Volgens Simons [12] isteamwork de invisible ingredientvan kwalitatief hoogwaardig (hogesterkte) beton. Teamwork veron-derstelt dat mensen uit verschil-lende disciplines goed met elkaarcommuniceren en in elkaar inves-teren. Vroegtijdig falen van eenconstructie is vaak terug te voerenop een gebrekkige organisatie enslechte communicatie [13].DisciplineKwaliteit vereist dat het juistemateriaal op de juiste plaats en ophet juiste tijdstip wordt verwerktvolgens de juiste procedures doormensen met de juiste deskundig-heid en de juiste instelling tot hunwerk. De kwaliteit van het productis uiteindelijk zo sterk als dezwakste schakel in dit traject. Zon-der discipline en commitment vanalle actoren is de kans op een ofmeer zwakke schakels erg groot.Om zicht te krijgen op de gevol-gen van gebrek aan discipline kaneducatieve software een belangrijkhulpmiddel zijn. Daarmee kan derol van elke schakel in het produc-tieproces ? de betontechnoloog,de vlechter, de stortploeg enz. ? inbeeld worden gebracht en heteffect van ongedisciplineerdgedrag, bijvoorbeeld gebruik vanverkeerde materialen of te laat ophet werk verschijnen van eentruckmixer, kwantitatief wordengesimuleerd. Op die manier kanzichtbaar worden gemaakt datgedisciplineerd werken uiteinde-lijk loont!EducationIn een discussie over de potentievan levensduurberekeningen steltBeeby [14] dat vakmanschap entraining van mensen van veel gro-ter gewicht zijn dan geavanceerdeberekeningen. Met zijn opmerkinggaat hij voorbij aan het feit dat wijzonder kwantitatieve levensduurbe-rekeningen niet veel zinnigs kun-nen zeggen over de levensduur vaneen constructie. Toch heeft Beebyhier wel een punt. Voor het realise-ren van kwaliteit kan het belangvan een goede opleiding niet snelworden overschat. In dit verbandvormen de mogelijkheden van demoderne IT een grote uitdaging.Dit geldt voor alle facetten en sta-dia van het bouwproces. Metgeavanceerde software kunnenzowel het hele bouwproces als hetconstructiegedrag tijdens de gehelelevensduur integraal worden gesi-muleerd.In het in Japan ontwikkeldeDUCOM-programma is deze inte-grale levensduurbenadering inmid-dels zo ver doorgevoerd dat metenig recht kan worden gesprokenvan een `cradle to grave' concept[15]. Het effect van de grootte vande dekking en van de kwaliteit vanhet beton vindt men onmiddellijkterug in de berekende levensduurvan een constructie. Behalve datdeze software kan worden ingezetvoor het uitvoeren van bijvoor-beeld temperatuur- en verhar-dingsberekeningen in jong betonen voor levensduurberekeningen,kan ze in principe ook wordengebruikt als educatieve software.Van het ontwikkelen van dezesoftware, waarmee zichtbaar kanworden gemaakt wat het effect isop de kwaliteit van het eindpro-duct van een bepaalde ontwerp-keuze, stortvolgorde of van afwij-kingen van de specificaties, wordteen positieve uitwerking verwachtop de kwaliteit van het bouwen.B a l a n s t u s s e nk w a l i t e i t s a s p e c t e nDe kwaliteitsaspecten, die in deDREAM CODE aan de orde kwa-men, zijn niet onderling uitwissel-baar. Iemand met veel verantwoor-delijksbesef, maar tegelijkertijdbehept met gebrek aan deskundig-heid, kan geen kwaliteit leveren.De meest geavanceerde verhar-dingsbeheerssystemen zullen nietin staat zijn slecht uitgevoerdbetonwerk om te vormen in eenhoogwaardig product of ook maareen millimeter aan de dekking toete voegen. Gedegen vakmanschapvan de vlechter wordt tenietgedaan door een onverstandigekeuze van het betonmengsel ofeen te slap geconstrueerde bekis-ting. Kwaliteit wordt niet bepaalddoor wat voorschriften en richtlij-Vakmanschap van mensen iszeer belangrijkfoto: Rheda 2000O n d e r z o e k & t e c h n o l o g i eD uur zaamheidcement 2006 282nen daarover zeggen of metmodellen kan worden voorspeld,maar door wat er op de bouw-plaats gebeurt. Deze onuitwissel-baarheid van kwaliteitsaspectenbetekent dat de kwaliteit van hetgeheel niet wordt bepaald door desom van de kwaliteit die op aspect-niveau wordt gescoord, maar doorde zwakste schakel in het geheel.Dit betekent dat streven naar per-fectie op aspectniveau zich nietonmiddellijk vertaalt in een hoge-re kwaliteit van het geheel. Sterkernog, het eisen van perfectie opaspectniveau zal leiden tot kosten-verhoging waar geen wezenlijkeverhoging van de kwaliteit tegen-over staat. Verbeteren van kwali-teit op aspectniveau is zinvol mitsdeze verbetering in balans is methet kwaliteitsniveau van anderekwaliteitsaspecten.I m p l e m e n t a t i eBeslissend voor de kwaliteit enduurzaamheid van betonconstruc-ties is wat er in de vroege fase vande verharding gebeurt. In die fasemoet ervoor worden gezorgd datoveral de voorgeschreven dekkingaanwezig is en de vereiste beton-kwaliteit wordt gehaald. Wordt opdie punten niet aan de gesteldeminimumeisen voldaan, dan isvroegtijdig falen van de constructievrijwel zeker. Met geavanceerdemodellen kan men de gevolgen vangebrekkige uitvoering op de kwali-teit en duurzaamheid prachtigsimuleren, maar niet ongedaanmaken.Voor het produceren van kwaliteitop de bouwplaats zijn naast tech-nische ook niet-technische facto-ren van cruciaal belang. De factormens speelt daarbij een hoofdrol.Dat deze factor een grote invloedheeft op de kwaliteit van het bou-wen is bekend. Dit zou een plei-dooi kunnen uitlokken om dezefactor zoveel mogelijk te elimine-ren. Het terugdringen van defactor mens resulteert echtergemakkelijk in afnemende betrok-kenheid van de mens bij zijn pro-duct. Dat is in strijd met het gege-ven dat een grote betrokkenheidjuist een van de belangrijkstevoorwaarden is voor het realiserenvan goede kwaliteit.In dit spanningsveld liggen gewel-dige kansen voor de IT-sector. Metsimulatiemodellen kan gemakke-lijk de relatie worden gelegd tus-sen een werknemer en zijn pro-duct, ??k wanneer de bemoeienisvan de werknemer met het pro-duct slechts betrekking heeft opeen fractie van het productiepro-ces. Door het hele productieprocesin beeld te brengen kan een werk-nemer onmiddellijk zien wat zijnbijdrage is aan de kwaliteit van heteindproduct. Op die manier kanhij betrokken blijven bij het helebouwproces en wordt hij gemoti-veerd om verantwoordelijkheid tedragen voor zijn aandeel in ditproces. De mogelijkheden die deIT-sector biedt kunnen zo hetvoertuig vormen om de hierbesproken DREAM CODE teimplementeren. Zonder imple-mentatie blijft de DREAM CODEeen droom die maar niet uitkomt.Daarbij gaat het uiteindelijk ommeer dan de grootte van de kwali-teit van de dekking. Het gaat omsamenhang en balans tussen ver-schillende kwaliteitsaspecten. DeDREAM CODE is ook een meta-foor voor een ideaal dat zich nietgemakkelijk laat verwezenlijken,maar dat tegelijkertijd voortdu-rend inspireert tot acties waarmeede kwaliteit van het bouwen eendienst kan worden bewezen. nL i t e r a t u u r1. Rostam, S., Service life perfor-mance of concrete structures ?Reliable design and maintenancefor the future. Proc. 6thInt. Conf.Deterioration and repair of rein-forced concrete in the ArabianGulf. Bahrain, 2000.2. Bakker, R.F.M., en J.J. Kettenis,Coatings en corrosie. Cement 2001nr. 5.3. Breugel, K. van, The weakest linkfor achieving quality: Codes,models, certificates or men? Proc.Int. Conf. Application of Codes,Design and Regulations, Dundee,2005.4. Breugel, K. van, Initi?le toestand enduurzaamheid van betonconstruc-ties. DUCON-symposium, Delft,maart 2005.5. Dicke, D., Creatie en evolutie. Uit-treerede TUD. Delftse UniversitairePers, 1989.6. Von Weizsacher, E.U., A.B. Lovins,L.H. Lovins, Factor Four: DoublingWealth, Halving Resource Use: Thenew report of the Club of Rome.London, Earthscan, 1997.7. Van Kasteren, J., Stoppen met slo-pen. In: Duurzame Technologie ?Ontwikkeling van een houdbarewereld. Natuur en Techniek, 2002.8. Bentley, M.J.C., Quality Control onBuilding Sites. BRE Current PaperCP7/81, BRE, Watford, England,1981.9. Bonshor, R.B., H.W. Harrison, Tra-ditional Housing, a BRE Study ofQuality. Paper 18/82, BRE, Watford,1982.10. Breugel, K. van, Bridging the Gapbetween Material Science and Engi-neering Practice. Proc. Int. Conf.Concrete 2000, Ed. R.K. Dhir et al.,Vol. 2, 1993.11. Breugel, K. van, Ye Guang, Multi-scale modelling: The vehicle forprogress in fundamental and prac-tice-oriented research. Proc. Sec.Int. Symposium on Nanotechnolo-gy in Construction, Bilbao, 2005.12. Simons, B.P., The Invisible Ingre-dient in High Strength Concrete.RILEM Proc. 14, Second Int. Sym-posium Quality Control of ConcreteStructures, E&FN SPON, 1991.13. Harrison, T.A., Concrete Degrada-tion: Addressing the Real Causes.Proc. Int. Seminar Controlling Con-crete Degradation, Dundee, 1999.14. Beeby, A.W., Design for Life. Proc.Int. Conf. Concrete 2000, Ed. R.K.Dhir et al., Vol. 1, 1993.15. Ishida, T., R.T.S. Mabrouk, K.Maekawa, An Integrated Compu-tational Framework for Perfor-mance Evaluation of CementitiousMaterials and Structures underVarious Environmental Actions.Proc. 6thInt. Conf. on creep,shrinkage and durability mecha-nics of concrete and other quasi-brittle materials. Ed. Ulm et.al.,2001.
Reacties