C o n s t r u c t i e & u i t v o e r i n gSchadegevallencement 2004 1 33S i t u e r i n gEen complex appartementenge-bouwen bestaat uit min of meeridentieke urban villa's. De gevelsbestaan uit metselwerk dat metspouwankers gekoppeld is aankalkzandsteen binnenspouwbla-den. Aan de onderzijde staat hetbuitenspouwblad op een beton-nen kelderwand. De bovenstetwee meter van deze wand is aande buitenzijde verjongd, waar-door het gevelmetselwerk van deplint vlak voor het beton langsloopt. De gebouwen zijn zes ver-diepingen hoog. Halverwege dehoogte wordt het gevelmetsel-werk verticaal ondersteund dooreen stalen drager die aan debetonvloer is bevestigd.De meeste gebouwen wordengeheel omsloten door het maai-veld, maar aan de rand grenzenenkele villa's aan een waterpartij.Ter plaatse van de verjonging is,voor de waterdichtheid, bitu-menweefsel op het beton ge-plakt.In de uitvoeringsfase gaf de aan-nemer te kennen, de waterdicht-heid van deze laag niet te kunnengaranderen vanwege doorboringdoor de spouwankers. Vanuit deuitvoeringsfasering was er in-middels een metselwerkdragerter hoogte van de begane-grond-vloer ge?ntroduceerd, als eensoortvanblijvendebouwstempel.Op basis hiervan gaven de ont-werpers aan dat de plint onver-ankerd kon worden uitgevoerd.O o r z a a k e n O p l o s s i n gVijf jaar na oplevering werdenarchitect, hoofdconstructeur enaannemer door de opdrachtgeveraansprakelijk gesteld voor schadeaan het gevelmetselwerk aan dewaterkant. Gezamenlijke inspec-tie wees uit dat het gevelmetsel-werk aan de onderzijde naarbuiten was verschoven. De verti-cale dilataties op de buitenhoekenvan het metselwerk stonden, naarbeneden toe wijd uitlopend, open.De door de opdrachtgever overdeze dilataties geplakte glasplaat-jes bleken in korte tijd te brekenals teken van afschuiving.Er bleek geen metselwerkdragerter hoogte van de begane-grond-vloer te zijn aangebracht. Dooreen wijziging in de uitvoerings-volgorde was deze destijds nietmeer als bouwstempel nodig.Zonder overleg met de ontwerp-partijen kwam de drager daaromte vervallen. Gevolg hiervan waswel dat drie verdiepingen metsel-werk op een onverankerde half-steens plint met een hoogte vantwee meter kwam te staan. Incombinatie met het bitu-menweefsel, dat zich bij warmweer als een soort van glijdfoliekan gedragen, is de plint aan deonderzijde naar buiten gaanschuiven.Gelukkig werd het probleemtijdig ontdekt en de aannemer instaat gesteld alsnog de metsel-werkdrager ter hoogte van debegane grond aan te brengen.H o e h a d d i t v o o r k o m e nk u n n e n w o r d e n ?Dit probleem had voorkomenkunnen worden door de voorge-nomen wijziging ten opzichte vande gemaakte afspraken aan hethele bouwteam voor te leggen.Algemeenkunnenweconstaterendatditvaaknietgebeurt,terwijlweons terdege moeten realiseren datachter een ontwerp bepaaldeidee?n steken, die in hun somscomplexe samenhang niet zondermeer gewijzigd kunnen worden.Dit betekent dat partijen zonodigin tijd en kosten in staat moetenworden gesteld om eventuele aan-passingen te beoordelen.Vermoedelijk vormt dit laatste nujuist vaak het struikelblok.Behalve dat dit in de praktijk nietaltijd verstandig blijkt te zijn,getuigt het ook niet van waarde-ring voor het werk van een anderepartij om zonder overleg tot wijzi-gingen over te gaan. Indien uit-voerende partijen respect hebbenvoor het ontwerp en ontwerpersoog voor de uitvoerbaarheid, danis de basis aanwezig om goed tecommuniceren met elkaar.Samen met de deskundigheid vanbetrokken partijen is dit debelangrijkste randvoorwaarde omtot goede resultaten te komen. Muur van onbegripDe reConstructieing. R.P. Lam, D3BN civiel ingenieursWaar gewerkt wordt, worden fouten gemaakt. De bouw vormt hierop geenuitzondering. In deze sector zijn we er juist trots op dat we van aanpakkenweten. Hierbij verliezen we wel eens de noodzaak van goed overleg uit hetoog. Onbegrip tussen met name ontwerpende en uitvoerende partijen blijktin de praktijk echter vaak de oorzaak van bouwschade te zijn. Indien gedu-rende de uitvoering, al of niet noodgedwongen, wordt afgeweken van hetontwerp, is communicatie hierover van het grootste belang.peilhoeklijnL100 x 100 x 82 | Detail van de schade aanhet metselwerk1 | Doorsnede over de plintmet metselwerkdragerals blijvend bouwstem-pel