De 51e Hauptversammlung van de ,,Deutscher Beton-Verein"door ir. H. HartmannOp 6 en 7 Mei jl. werd in Essen de jaarlijks door deDeutscher Beton-Verein georganiseerde Beton-tagung gehouden.De belangstelling was uitermate groot; onder deruim 1500 deelnemers bevonden zich meer dan100 buitenlanders, waaronder 7 Nederlanders.De organisatie was uitstekend en het geheel hadeen vlot verloop.Aan de vooravond van de Tagung werd door hetbestuur van de Deutscher Beton-Verein aan desprekers en enige buitenlanders een diner aan-geboden. Dit gaf een zeer goede gelegenheid omoude contacten te hernieuwen en nieuwe con-tacten te leggen. Van Nederlandse zijde werdhieraan deelgenomen door Prof. dr ir A. M. Haasen schrijver dezes.De voordrachten werden gehouden in de Licht-brug, een voor dit doel uitermate geschikte bios-coop. Van de 14 sprekers waren er drie uit hetbuitenland afkomstig en, wanneer Oost-Duitslandook daartoe wordt gerekend, zelfs vier. De voor-drachten werden in de Duitse taal uitgesproken,hetgeen de overzichtelijkheid zeer ten goedekwam.In het kader van de voordrachten werd nog depremi?re gedraaid van een uitmuntende film, inopdracht van de Deutscher Beton-Verein ver-vaardigd, welke de keuze van de toeslagstoffen,de keuring voor en de bereiding van beton specieweergeeft.In deze film van een uur met gesproken commen-taar is grote aandacht geschonken aan het trillenvan beton en het wegen van de toeslagstoffen;een en ander wordt op zeer eenvoudige en over-zichtelijke wijze op het witte doek gebracht.Deze betonfilm is alleszins de moeite waard enkan een ,,zeer grote opvoedende waarde hebben,zowel voor het uitvoerend als het toezicht-houdend personeel. Door de voorzitter van onzeBetonvereniging zijn dan ook reeds stappenondernomen deze film te zijner tijd in Nederlandte kunnen vertonen. De betekenis van aanschouwe-lijk onderricht is groot, al zijn er uiteraard af-wijkingen in verschillende onderdelen in verge-lijking met de Nederlandse wijze van uitvoeren,zoals bij het zeven en het nemen van de zetproef.Na het welkomstwoord van de Oberb?rger-meister van Essen werden de voordrachten in-geleid door de voorzitter van de DeutscherBeton-Verein, Dr.-Ing. Hans M i n e t t i , die na eenwelkomstwoord aan de buitenlandse gastenmeedeelde, dat de Tagungen in den vervolgeelke twee jaar zullen worden gehouden, wegensde grote vloed van Tagungen en congressen.Wat betreft de technische en economische pro-blemen, merkte hij nog het volgende op.1. Het is noodzakelijk bij de bouw van woningenmaatregelen te nemen voor de luchtbescherming,daar door de snelheid van de aanvallen onvol-doende gelegenheid geboden wordt openbareschuilplaatsen te bereiken.Daartoe wordt aanbevolen de stabiliteit en debrandveiligheid van de gebouwen te verhogen entevens afzonderlijke ruimten te scheppen, welkelange tijd weerstand kunnen bieden. De kostenvan de maatregelen in deze zin worden op 5 tot7% van de bouwkosten geraamd.2. Om de bouw- en woningtoezichten van eenhoeveelheid werk te ontlasten wordt voorge-steld een betere zelfcontrole bij de uitvoeringtoe te passen. Voor de leden van de DeutscherBeton-Verein zou de controle dan door eigenambtenaren worden uitgeoefend. De civiel- enstrafrechterlijke verantwoording behoort uit-sluitend bij de bouwer van het werk te liggen.3. De betonwegen zijn nagenoeg overal de besteverharding gebleken. De moeilijkheden zijn op-gelost. Om echter zekerheid te hebben van eengoede uitvoering moeten de ervaring en de kennisvan vakmensen worden gebruikt, m.a.w.: ermoeten zich niet te veel firma's op dit specialegebied bewegen.4. De discriminatie van de bouwers in verbandmet de prijsvoorschriften moet worden opgehe-ven. Dat na het afsluiten van het contract een-zijdig de prijzen nog kunnen worden herzien, isniet aanvaardbaar: dit moet plaats vinden, voor-dat het contract wordt opgemaakt.De eerste voordracht werd gehouden door Re -gierungsbaumeister E. Wah? over de grenzen vanhet gebied van specialisten.Daar de ontwikkeling van de techniek mede-brengt, dat de specialisatie steeds verder voort-schrijdt, bestaat het gevaar, dat de specialist zijneigen gebied als het belangrijkste ziet, zonder zichde economische kant te realiseren. De economiemoet dan ook altijd het beslissende woord spre-ken. De oplossing wordt gegeven door teamworkonder leiding van algemeen opgeleide ingenieurs.Door Andr? Coyne (Parijs) werd in zijn voor-dracht ,,Ontwikkeling, economie en mogelijk-heden bij de bouw van stuwdammen in beton"een beeld gegeven, van hetgeen op dit gebied inFrankrijk wordt gepresteerd.Wat betreft de bouwstof beton werd het volgendeopgemerkt. De bestendigheid tegen vorst encorrosie en de dichtheid van beton wordt ver-groot door een grotere cementdosering. Doorbij grote hoeveelheden beton grind tot 150 en250 mm te gebruiken kan de hoeveelheid cementweer worden verminderd en tevens door hetgebruik van ge?igende korrelgrootten van detoeslagstoffen.Bij de stuw Bort-les-Orgues in de Dordogne werdvoor de vervaardiging van beton in grote om-vang gebruik gemaakt van hoogovenslakken in deverhouding van 2 delen hoogovenslakken opI dee! cement in het beton. De druksterkte be-droeg na 90 dagen 250 kg/cm2en na 5 jaar 500 kg percm2. Middelen tot verhoging van de Verwerkbaar-heid (air-hulpstoffen, enz.) zijn in Duitsland totop heden niet toegepast; zonder deze middelenvoldoet het beton reeds uitstekend. Verderwerden nog opmerkingen gemaakt over de toe-passing van eigengewichtsmuren en over demogelijkheid, grotere economie te bereiken doorhet bouwen van de machinekamers in de stuw-muren. Bouwwijzen van stuwen met het oog opoorlogshandelinge n zijn niet te geven.De voordracht van Dr. E. Finsterwalder overhet onderwerp ,,Voorgespannen schalen" was ingecomprimeerde vorm dezelfde welke door dezespreker op 12 januari jl. voor de Betonverenigingin het Koninklijk Instituut van Ingenieurs reedswerd gehouden.Ook het door Dr.-Ing. K. Hajnal-Konyi (Lon-den) behandelde onderwerp: ,,Het bouwen inEngeland met behulp van vooraf gereed gemaakteonderdelen van gewapend beton of voorgespan-nen beton", in welke voordracht een overzichtwerd gegeven van hetgeen op dit gebied in Enge-land is bereikt, werd reeds in de door hem voorde Betonvereniging gehouden voordracht uitvoe-rig behandeld.Dr-Ing. G. Franz gaf een uiteenzetting betreffendemodel metingen bij scheve plaatbruggen. Wayss &Freytag A.G. heeft een systeem ontwikkeld,waarbij de krachten in de doorsneden, en dus inde wapening, direct kunnen worden gevonden.Hierbij dient te worden vermeld, dat deze me-tingen, evenals hier in Nederland, op modellenvan plexiglas plaatsvinden. Bij de meting wordt dekromtestraal door middel van een meetklokjeop een driepoot gemeten, zoals gebruikelijk is bijT.N.O. Deze voordracht is beschreven in ,,DerBauingenieur" van Mei 1954.Regierungsbaumeister W. Mockert (M?nchen)gaf een overzicht van de bouw van de nie uwewaterkrachtcentrales in de Inn en de Donau van decentrales van Simbach, Stammham en Jochenstein,waarvoor resp. 140 000, 77000 en 450000 m3beton werd gestort, met resp. 4000, 2000 en5000 t staal. Bij het betonneren werd o.m. ge-bruik gemaakt van portaalkranen met loop-katten.Ook het zeer belangrijke onderwerp: betonwe-gen en de daarbij-horende fundering i.v.m. debestaande bodem werd op deskundige wijze doorRegierungsbau rat L S c h a i b l e (Stuttgart) be-handeld. De beschadiging van betonwegen wordtin dit klimaat voor 80% veroorzaakt door vorsten 20% door zettingsverschijnselen en water.Door de monolitische werking van een betondeken door de wijze waarop de weg wordt gemaaktis de drukverdeling goed.Meestal worden in hoofdzaak de horizontale be-wegingen t.g.v. de temperatuur en krimp in be-schouwing genomen, terwijl de vertikale bewe-gingen door de werking van de bodem veelgroter zijn. Om deze laatste bewegingen te be-lemmeren zijn maatregelen nodig, zoals het aan-brengen van een laag onder het beton, zodat op-vriezen wordt voorkomen, en het aanbrengenvan deuvels tussen de platen en een wapening inde platen, aangepast aan de fundering. In allegevallen voldoen echter de betonwegen beter danandere wegenbouwmaterialen, indien de fun-dering gelijk is.Door Dipl.-Ing. U. Widerstr?m (Malm?) enDr.-Ing. G. Merkle (D?sseldorf) werden denieuwe bouwmethoden met behulp van glij-bekistingen behandeld. Hierbij bleek dat zelfsbij lage temperaturen het zeer wel mogelijk isgoed beton te verkrijgen, mits alle ge?igendemaatregelen -- zoals verwarming van de toeslag-stoffen en het water en behoorlijke afdekking --worden genomen.De bijbehorende kleurenfilms, welke o.m. debouw van silo's met behulp van glijbekistingentoonden, gaven een juist beeld van hetgeen meteen goede organisatie valt te bereiken.De voordracht van Prof. Dipl.-lng. E. Lewicki,toegelicht door films, gaf methoden weer, welkeop heden in de Oost-zone van Duitsland wordentoegepast bij de montage van vooraf gereed-gemaakte gewapfnd-betononderdelen. Hieronderwerden gehele spanten verstaan, welke met be-hulp van hoge stalen masten en kranen werdenopgericht.De spanten van een grote hal van 26 m overspan-ning werden uit drie delen samengesteld: de tweevertikaien en de bovenregel. Het rond staal vandeze onderdelen werd bij de montageverbin-dingen gelast.Tot slot gaf Dipl.-lng. F. Weber (Stuttgart) eenuiteenzetting betreffende de stoffen, welke aanbeton worden toegevoegd, in het bijzonder destoffen, welke luchtblaasjes in het beton ver-oorzaken. De opbouw van zijn betoog was watbetreft het laatste voor velen zeer interessant.Wat is n.l. de bedoeling bij het gebruik van stoffenals Darex. Om alle korrels is een dun vlies jemoleculair gebonden water aanwezig, dat doorde oppervlaktespanning ter plaatse blijft en datook niet chemisch wordt gebonden. Door ditwater te gebruiken kan de hoeveelheid toe tevoegen water worden verminderd, terwijl ditwater tevens geen schadelijke invloed meer kanuitoefenen zoals bij vorst. De oppervlaktespan-ning kan worden verminderd door talrijke in dehandel zijnde wasmiddelen, zoals Lodaline, enz.,welke in wezen door het verminderen van deoppervlaktespanning het vuil loshalen en in dezedus het waterfilmpje Mosweken'. Dat er tevensluchtbelletjes worden gevormd, is een bijkomstig-heid, welke echter zeer nauwlettend onder con-trole moet worden gehouden. Nauwkeurig on-derzoek van de verschillende middelen, welke aande markt komen, is geboden.University of Leeds bursaries in Concrete TechnologyApplications are invited for one Bursary in Concrete Technology,tenable from October, 1954.The value of the Bursary is ?350 per annum, out of which theUniversity fees have to be paid. It will be awarded for one yearand may in certain circumstances be renewed for a second year.Applicants must hold a degree in Engineering, or its equivalent.The course will include postgraduate lectures, design, drawingand laboratory work.Applications must be received by the Registrar, The University,Leeds, 2, not later than the I9th July, 1954.288 Cement 6 (1954) Nr 17-18