cement 2008 7 19columncement 2008 7 19Hans RamlerDe logica van eenconstructeurIedereen kent het verschil tussen `gelijk hebben' en`gelijk krijgen'. Veel technici en dus ook construc-teurs kennen dit verschil maar al te goed. De wereldwordt door een technicus vaak geanalyseerd met hetgevoel het gelijk aan zijn zijde te hebben. De tragiekvan een technicus is dat hij niet in staat is om zijnabstracte analyse voor niet-technici begrijpbaar temaken. Niet-technici zijn echter zeer goed in staatom volkomen onlogische redeneringen op een helebegrijpelijke manier te vertellen. Daarom zie je zoweinig technici in de politiek. Een paar voorbeelden.Iedereen weet dat er meer water uit de kraan komtals je de kraan verder opdraait. Waarom het eenvou-dig verbreden van snelwegen dan niet wordt gezienals de meest doeltreffende oplossing voor de mobili-teitsproblematiek in Nederland is daarom eenraadsel. Een vaak gehoord tegenargument is dat meerasfalt ook meer verkeer aantrekt. Dat is natuurlijkwaar, maar het houdt een keer op. Er wonen nietmeer dan 16,5 miljoen mensen in Nederland. Gaandie dan allemaal tegelijkertijd de weg op omdat ermeer asfalt ligt? Of komen de Chinezen in Nederlandautorijden omdat er meer asfalt ligt?Een andere oplossing die vaak wordt aangedragen isthuiswerken. Wat je daarbij niet hoort is dat de werk-gever verantwoordelijk is voor de inrichting van eenthuiswerkplek en aansprakelijk is voor de schade dieontstaat wanneer de thuiswerkplek niet is ingerichtconform arboregels. Dan hebben we het nog nieteens over de zorgplicht van de werkgever om toezichtte houden op de correcte naleving van de arboregelsbij de werknemer thuis. Ziet u dat voor zich?En natuurlijk, de moeder van alle oplossingen: reke-ningrijden. Een heel duur systeem met veel onzeker-heden. Wel eens gedacht aan de meest eenvoudigevorm van kilometerheffing: het verhogen van de ben-zineprijzen en het compenseren of afkopen van debenzinepomphouders aan de grens? Als de prijsmaar hoog genoeg wordt opgevoerd, zal de mobiliteitwel afnemen. Maar heeft u zich misschien wel eensafgevraagd wat de relatie is tussen economie enmobiliteit?Een ander voorbeeld is de onbegrijpelijke aanleg vande vijfde baan op Schiphol. Die baan loopt parallelaan de kustlijn van Noord-Holland. Iedereen mettopografische kennis weet dat Noord-Holland eenlanggerekte provincie is. In plaats van het concentre-ren van de vliegtuigbewegingen in een klein gebiedwordt het vliegverkeer door de ligging van de vijfdebaan nu over bijna de gehele provincie Noord-Hol-land verspreid. En dat wordt er niet beter op met degeplande zesde aan evenwijdig aan de vijfde baan...Een actueel voorbeeld is ook de stijging van de zee-spiegel. De oplossingen die lange tijd in Nederlandwerden besproken bestonden uit het verbreden vande dijken en het versterken van de dijken aan de bin-nenzijde. Op zichzelf is daar niets mis mee, maardeze oplossingen zijn niet voldoende effectief als hetwater fors stijgt. Dat behoeft geen uitleg lijkt mij. Entoch is er voor deze oplossingen onevenredig meeraandacht dan voor het eenvoudig verhogen van dedijken. Gelukkig is onlangs het rapport Veerman ver-schenen waarbij wordt uitgegaan van een robuustebovengrensbenadering voor de zeespiegelstijging.Een hele logische aanname om daarmee de toekomstvoor Nederland in het juiste perspectief neer tezetten.Maar heeft u wel eens gehoord van communicerendevaten? Als Belgi? en Duitsland niet met dezelfdevoortvarendheid te werk gaan, dan loopt het water viaeen omweg toch weer naar ons toe. Als de afstem-ming met deze landen net zo goed verloopt als metde Betuweroute en de HSL-lijn dan belooft dat nietveel goeds.Het rapport Veerman kan worden vergeleken met dediscussie die in de constructeurswereld wordtgevoerd over robuust ontwerpen. Robuust ontwerpenis de oplossing om de veiligheid van onze construc-ties te waarborgen. We willen allemaal veiligere con-structies. Maar vervolgens zijn we heel sterk in hetbedenken van allerlei redenen om niet robuust teontwerpen. Je moet gewoon beter toezicht houden ofhet is geldverspilling of het is beperkend voor archi-tectonische vormgeving of het is niet bevorderendvoor innovatie, enzovoorts.Het probleem van technici en dus ook constructeursis dat ze vanuit verschillende belangen prachtig slui-tende redeneringen kunnen bedenken die elkaartegenspreken. Niet zo vreemd dat niet-technici vervol-gens de knoop moeten doorhakken op basis vantegenstrijdige informatie.Ik hoop dat het rapport Veerman een beter levenbeschoren is.
Reacties