columncement 2008 1 23Remko WiltjerDe Constructeur in de ToekomstMoeten wij ons zorgen maken om onze toekomst? Alswe afgaan op de vele recente geluiden uit de bouwbran-che gaat ons vak de komende jaren sterk veranderen.Door de nieuwe organisatievormen in de bouw zou-den onze werkzaamheden anders worden; sommigenvrezen zelfs voor het voortbestaan van de zelfstandigeconstructeur.Het werken in een `design & construct' (D&C), een`design, construct, finance, operate & maintain'(DCFO&M) of in een `publiek private samenwerking'(PPS) legt het initiatief bij de uitvoerende partijen enhierdoor spelen uitvoerbaarheid, duurzaamheid enonderhoud een steeds belangrijkere rol. Dientengevol-ge zou de constructieve creativiteit minder van belangzijn. In het traditionele model is de architect meestalleidend en komt een goed project tot stand met deinbreng van adviseurs op basis van integraal ontwer-pen en uitwerken. Bij de innovatieve organisatiemodel-len zou de uitvoering de constructie opzetten en aan-sturen; de bijbehorende werkzaamheden worden danmeer gezien als uitvoeringsengineering. De advise-rende constructeur zou overbodig zijn, de uitvoerendepartij neemt de constructieve uitwerking gewoon over.Maar zou er echt zoveel veranderen? Ik betwijfel dat.Ook in een `design & construct' is onze inbrenggewenst. We zullen dan niet meer direct voor deopdrachtgever werken, maar er is dan een opdrachtne-mer die vervolgens ons en de andere adviseurs inscha-kelt. En al ligt de nadruk in die nieuwe situatie mis-schien iets meer op bouwkosten en haalbaarheid, bijeen traditionele aanpak zouden wij toch ook die inslagmoeten hebben?Te vaak is nu nog de houding van de gemiddelde con-structeur te volgend. Mijn advies: Stop je tijd (en geld)in een creatieve bijdrage. Ga niet direct stapels mooietekeningen maken, zonder eerst het bouwkundigeontwerp te analyseren, maar ga vooral een slimmeconstructie ontwerpen. Ik zie het als onze taak oplos-singen in het ontwerpteam voor te stellen die het pro-ject logischer en eenvoudiger maken.Innovatieve contracten omvatten prestatiegerichteafspraken, waarbij kosten voor onderhoud, energie enbeheer een belangrijke rol spelen. Ook hier kan eengoede constructeur van grote waarde zijn; hij immerszorgt voor een duidelijke structuur en houdt rekeningmet alle aspecten, en dus ook met onderhoud en duur-zaamheid.Dat duurzaamheid in de toekomst een steeds belang-rijker aspect wordt, werd wel heel duidelijk bij eenrecent door opdrachtgever ING Real Estate voor hunadviseurs georganiseerde bijeenkomst. Het was eenaangenaam weerzien met zo vele bekenden uit advise-rend Nederland, maar de bijeenkomst blijft vooral inmijn geheugen door het opmerkelijke signaal van deprojectontwikkelaar die nota bene zijn adviseurs wijstop de noodzaak van duurzame ontwikkelingen. Deboodschappen uit de voordrachten werden nog duide-lijker door het lezen van het inspirerende boek `Cradleto Cradle', dat ING de gasten meegaf.Dit boek is bezig een hype in de wereld te worden enzorgt nu al voor een omslag in het denken over milieu,techniek en duurzaamheid. Ik heb genoten van devisie van de auteurs Michael Braungart en WilliamMcDonough en zie overeenkomsten met ons vak.Constructeurs zouden eigenlijk alleen nog slimmeontwerpen moeten willen maken. Een gebouw moeteen intelligent product zijn, ontstaan door goedesamenwerking in een hoogwaardig ontwerp- of bouw-team. De constructeur zorgt daarbij voor een mini-maal materiaalverbruik, een heldere constructie metvoldoende veiligheid.Jazeker, ik ben positief gestemd over de toekomst vanonze beroepsgroep. Ook in D&C of DCFO&M zal ereen beroep worden gedaan op zowel onze inventiviteitals onze degelijkheid. Maar belangrijk daarbij is dan weldat we ons werk serieus nemen en een aantoonbareinbreng hebben in het ontwerp. Construeren is niet hetkritiekloos uitrekenen van wat de architect heeft gete-kend! Door vroegtijdig actief deel te nemen aan hetontwerpproces, kan onze bijdrage een positieve toevoe-ging zijn voor het project met betrekking tot de haal-baarheid, helderheid, veiligheid en duurzaamheid.En daarbij kan ik het niet nalaten te roepen dat het ookveel leuker is om zo als adviseur te werken. Het geeftvoldoening als een project gerealiseerd wordt waarbijeen slimme constructie drager is van de fraaie architec-tuur en de intelligente technische installatie. Op zo'ngebouw, waarbij de totaaloplossing een vanzelfspre-kendheid is geworden, kan je best trots zijn. Laten wehet vak van constructeur terugbrengen waar het hoort.`Constructies zijn leuk', zo luidt ??n van de belangrijk-ste regels van het huisreglement van ons bureau. Ikheb de overtuiging dat een `goede' constructeur zekeris van een goede toekomst. En dat is ook weer leuk. nDit was de vijfde en laatste column van Remko Wiltjer voor Cement. Op20 maart zal hij nog eenmaal in de schijnwerpers staan voor de Cement-lezing aan de TU Delft. In 2008 nr. 5 presenteren we onze nieuwe columnist.