columncement 2006 6 25"Waarom wordt er zo ontzettend veel werk verdeeld inde bouwwereld?" Dit is al een tijd gaande maar ik vraaghet mij nog steeds af. Verdelen bedoel ik hier als hetopdelen van ogenschijnlijk ??n discipline in allerleiverschillende onderdelen. Tot voor kort had de hoofdaannemer alle vaklui zelf in dienst. Nu werkt hij metonderaannemers die een groot deel van het werk, waaronder het bouwen, voor hem doen. De aannemer isdaarmee van bouwer tot organisator geworden. Gaanwij als ingenieursbureau daar ook naartoe? Dat gevoelbekruipt mij helaas steeds meer, en het voelt niet lekker. Steeds vaker maken wij ontwerp en bestek en werken de onderaannemers, de leveranciers dus, de onderdelen verder uit. De hoofdconstructeur dient zorg tedragen voor de samenhang van al die losse delen diesamen een gebouw worden. Dat gebouw komt er wel.Maar wordt het een betrouwbaar en veilig gebouw?Het waarborgen van de samenhang vergt veel controlewerk. Dat gaat als volgt. De berekeningen en tekeningen van een vloerenleverancier komen ter controlenaar ons, wij checken of de uitgangspunten goed zijnovergenomen en sturen de tekeningen `rood' terug. Nade tweede controle, om na te gaan of eerder gemaakteopmerkingen verwerkt zijn, gaan wij ervan uit dat detekeningen correct zijn. Dat is helaas zelden het geval.Recent heb ik een project tot vijf keer toe gecontroleerdwaarna zelfs die vijfde keer de rode pen van schoolmeester Jan, alsnog veelvuldig aan het strepen sloeg!Ondanks het verzoek van onze zijde deed de leverancier niet aan interne controles.Vervolgens kreeg de hoofdconstructeur het verwijt dathij altijd zo moeilijk doet. "Waarom keur je het nietgewoon goed?", is dan de vraag. "Omdat het niet goedis", antwoordde ik nog. Maar tijdens de controlerondenging de bouw gewoon door en ... de vloer was algestort, de wapening kwam niet overeen met wat erinhad gemoeten. Dan wordt het moeilijk; slopen of koolstofwapening plakken? Opnieuw beginnen is technischde beste oplossing, anders begin je al voor de oplevering met renoveren. Maar slopen gebeurt omwille vande planning zelden. Wat ik mij dan afvraag: "Wat isbelangrijker: de planning of de veiligheid?".Een tweede voorbeeld, een klassieker. Een veelvoorkomende constructie waarbij twee onderdelen op elkaaraansluiten is het prefab balkon aan een breedplaatvloer. De breedplaatleverancier rekent de vloer door, deleverancier van het balkon doet hetzelfde met zijnbalkon. Hoe die twee aan elkaar vastzitten is een taakvoor ... de hoofdconstructeur? Die heeft dat niet in zijnopdracht zitten, het is tenslotte toch allebei prefab? Dekans dat de onderdelen goed aan elkaar komen zonderdenkwerk van de hoofdconstructeur is nihil.Hoe kun je dergelijke gevallen voorkomen? Je kuntnog zoveel keer controleren, maar als de opmerkingen niet op tekening worden overgenomen, wordt hetondoenlijk de juiste kwaliteit van het tekenwerk endaarmee van het gebouw te halen. Als het gaat omverantwoordelijkheden is dit in de bestekken duidelijk aangegeven. `De leverancier die de tekeningen enberekeningen maakt, is verantwoordelijk voor zijneigen product'.De opdrachtgever wil geen regeltjes, maar een veilig enbetrouwbaar gebouw. In het eerste voorbeeld ging hettijdens de interne controle bij de leverancier fout, omdathier weinig aandacht aan werd besteed. Je kunt nogzoveel rekenen, uiteindelijk gaat het erom dat het volgens een juiste tekening wordt gebouwd. In het tweedevoorbeeld verschuift men de verantwoordelijkheden. Devloerenleverancier meent dat de extra vloerwapeningvoor het balkon bij het balkon hoort. Dat vermeldt hijdus niet op zijn vloertekening. Wie het dan wel doet? Ikben misschien wat negatief gestemd maar het komt tevaak voor om het langs me heen te laten gaan."De hoofdconstructeur moet terugkomen", bepleitteprofessor Wagemans van de TU Delft onlangs naar aanleiding van het Bos en Lommercomplex. Helemaal meeeens. De hoofdconstructeur ontvangt dan graag een uitgebreid takenpakket, inclusief de berekening van verschillende prefab onderdelen en als extra bonus hetaangeven van de wapening. Dit is noodzakelijk om hettotale proces te kunnen overzien en te bewaken. Datvoorkomt vertraging, nee, het versnelt zelfs, door hetoverslaan van vele controleronden. Ook het proces op debouw moet beter worden bewaakt, zodat de getekende constructie met wapening ook werkelijkwordt aangebracht. Een ingenieur of een opzichtermet een portie constructieve kennis op de bouwplaats zou tot een aanzienlijke verbetering leiden.De ingenieur moet niet alleen ontwerpen, hijmoet ook bij de bouw betrokken zijn. Dat leidttot verbetering in de bouw en vergroting van deveiligheid. Daarmee brengen we het vertrouwenin de bouw terug!Jan VersteegenWerkverdeling of werkverschaffing?